Dorixona loyihasi, jihozlanishi va obodonlashtirishga gigiyenik talablar

Shamollatish xajmi deb, xonaga xar bir odam uchun bir soatda tushishi lozim bo‘lgan havo
miqdoriga aytiladi. Havodagi SO₂ miqdorining chegarasiga qarab shamollatishning zarur xajmi
₂
xisoblab chiqiladi. Bu xajm bir kishi uchun soatiga 30-35 m dan kam bo‘lmasligi kerak.
Havoning siljish turiga ko‘ra tabiiy va mexanik (sun’iy) ventilyasiya farq qiladi. Tabiiy ventilyasiyada sovuq va issiq havo zichligining farqi xisobiga yuzaga keluvchi gravitatsion bosim xamda shamol bosimi ta’sirida havoning xarakati yuzaga keladi.
Mexanik ventilyasiyada havo ventilyatorlar ta’sirida xarakat qiladi. Aralash sistemadan xam foydalanish mumkin.
Havo almashinuvini tashkil etish usuliga ko‘ra ventilyasiya mahalliy va umumiy bo‘lishi mumkin. Xarakatlanishi bo‘yicha ventilyasion moslamalar:

• 
  tortib oluvchi (havoni tortish uchun mo’ljallangan)ga bo‘linadi, ular o‘z navbatida mahalliy va umumiy bo‘lishi mumkin.
  
• 
  olib keluvchi (havo berib turadigan) ikkiga bo‘linadi: mahalliy (havo dushlari, pardalari, oazislar) va umumiy (bir tomonga yo‘naltiruvchi va ko‘p tomonga yo‘naltiruvchi)
  

Tabiiy ventilyasiya (shamollatish). Yashash xonadonlarida va xonalarida tabiiy havo almashinuvi devor yoriqlari, oyna va eshiklarni jips yopilmasligi hamda fortochka, framuga yoki deraza va eshiklarning to‘liq ochib qo‘yish hisobiga amalga oshiriladi. Havo almashinuvi kattaligiga asosan meteriologik omillar: tashqi havo va xona havosining harorati, shamol kuchi va yo‘nalishi ta’sir ko‘rsatadi. Harorat omili ta’siri ostida uyda yoki alohida xonalarda taxminan balandligining o‘rtasida neytral zona tashkil bo‘ladi, bunda esa musbat va manfiy bosim tenglashadi. Bu mintaqadan yuqorida havo xonadan tashqariga chiqishga harakat qiladi, pastda esa tashqi havoning xonaga kirishi kuzatiladi. Zamonaviy turar joy uylarida, xonadonlarida ventilyasion jihozlanishni bosh elementi olib ketuvchi kanallar hisoblanadi. Ular ko‘pincha oshxona sanitariya tarmog‘ini kapital devorlariga joylashtiriladi, bunda havoning harakati tabiiy asosida o‘tadi.
Atmosfera havosining temperaturasi nechog‘li past bo‘lsa, uning solishtirma og‘irligi shuncha katta bo‘lib, xonalarning tashqi to‘siqlariga shuncha ko‘proq bosim ko‘rsatadi va xonalar ichiga shuncha ko‘proq o‘tadi. Xonalar havosi esa, solishtirma og‘irligi kamroq bo‘lgani uchun, xuddi shuning singari, xonalarning yuqori zonasidagi teshik va tirqishlar orqali atmosfera havosiga chiqib turadi. Atmosfera havosining xarakat tezligi ortgan sayin uning shamolga ro‘para turgan xona to‘siqlariga ko‘rsatadigan bosimi zo‘rayadi va shamolga teskari tomondagi to‘siqlarga tushadigan bosimi kamayadi, bu xam havo almashinuvining kuchayishiga olib keladi. Qurilish materiallarining teshiklari orqali o‘tadigan havo miqdori arzimas bo‘ladi va xonalarning shamollashiga axamiyati yo‘q.Tabiiy yo‘l bilan havo almashinuvi asosan deraza va eshiklardagi teshik va tirqishlar orqali ro‘y beradi.Tashqi havo xarakati tezligi 1-5 m/sek bo‘lganida uzunligi bir metr keladigan tirqish orqali bir soat mobaynida 4m³ dan 12 m³ gacha havo o‘tishi mumkin.