Dorixonada ishlovchi xodimlar vazifalari va shtatlari. Dorixona xodimlarining etikasi
Farmatsevt, xodimlarga qo‘yiladigan zamonaviy talablar, kasb
Download 90.71 Kb. Pdf ko'rish
|
6-MAVZU
|
8.2. Farmatsevt, xodimlarga qo‘yiladigan zamonaviy talablar, kasb
tavsifnomasi Respublikamizda jadal sur'atlar bilan rivojlanib borayotgan farmatsevtika sohasi farmatsevt kadrlar malakasiga qo‘yiladigan talabni ham ko‘rib chiqishni dolzarb vazifa qilib qo‘ydi. Farmatsevtika sohasidagi kadr buyurtmachilari va iste'molchilari bugungi kunda bitiruvchi nafaqat farmatsevtikaga oid bilim va ko‘nikmalarga ega bo‘lishini balki, muloqat psixologiyasi, axborot texnologiyalari, xorijiy tillarni bilishini ham talab etmoqdalar. O‘z navbatida farmatsevt kadrlarning kvalifikasion tavsifnomasi ham, zamon talabiga muvofiq o‘zgarib bormoqda. Respublikamizda farmatsevt kadrlar bilan ta'minlovchi yagona OTM – Toshkent farmatsevtika institutida bugungi kun amaliyoti talablari asosida yangi ta'lim yo‘nalishlari, mutaxassisliklar tashkil etilmoqda, fan dasturlari muntazam yangilanib borilmoqda. Ushbu jarayonda zamonaviy texnologiyalar, boshqaruv tizimi, tahlil uslublarining rivojlanib borishi, ta'lim standartlarini ham takomillashtirishni taqazo etmoqda. O‘z navbatida, O‘zbekiston Respublikasining “Ta'lim to‘g‘risida”gi Qonuniga muvofiq Kadrlar tayyorlash milliy dasturi maqsadlarini ro‘yobga chiqarish, mamlakat ijtimoiy-iqtisodiy taraqqiyotning istiqbollari, jamiyat ehtiyoji, fan, texnika va texnologiya yutuqlari, kadrlar tayyorlash borasida xalqaro rivojlanish tendensiyalaridan kelib chiqib, iqtisodiyot sohalarining modernizasiyalashuv sharoitida kadrlar iste'molchilarining talablarini oliy ta'lim tizimi mazmuniga tezkor joriy etilishiga tegishli sharoitlar yaratish, oliy ta'lim davlat ta'lim standartlarini xalqaro amaliyotdagi akademik standartlar bilan uyg‘unlashtirish hamda ularning uzviyligini ta'minlash maqsadida, Vazirlar Mahkamasining “Oliy ta'limning Davlat ta'lim standartlarini tasdiqlash to‘g‘risida” 2001 yil 16 avgustdagi 343-son qaroriga o‘zgartirish va qo‘shimchalar kiritildi. Unga ko‘ra respublikamizdagi barcha ta'lim yo‘nalishlari va mutaxassisliklar uchun malaka talablari va bilim sohalari bo‘yicha Davlat ta'lim standartlarini ishlab chiqish belgilandi. Yangi me'yoriy hujjatlarda farmatsevtik yordam masalalariga ham alohida urg‘u berilmoqda. Bugungi kun dorixona farmatsevtika amaliyotini samarali tashkil qilish uchun mutaxassisdan o‘z faoliyatida aholiga nafaqat tayyor dori vositalarini sotish bilan shug‘ullanishi, balki yuqori malakali farmatsevtik yordam ko‘rsatish ko‘nikmalariga yetarli darajada ega bo‘lishi talab etilmoqda. Axborot texnologiyalari va unga bog‘liq ravishda servis xizmatlarini jadal rivojlanib borishi yaqin istiqbolda dori vositalari iste'molchiga yetkazishni Internet tizimi orqali amalga oshirilishi kutilmoqda. Farmatsevtika sohasining yana bir dolzarb muammolardan biri – dori vositalardan oqilona foydalanishdir. Ma'lumki, bugungi kun dunyo bozorida 350 ming xil dori vositalari mavjud bo‘lib, Yevropada bu ko‘rsatgich 25 mingga, O‘zbekistonda 7 mingga yaqin. Ushbu ummondan foydalanishda nafaqat iste'molchi bemor, balki dori vositasini savdo nomi bilan yodga olgan tibbiyot xodimlari tomonidan xam ko‘plab xatoliklarga yo‘l qo‘yilishi kuzatilmoqda. Shuning uchun dori vositalari muomalasi (mutanosibligi, ta'siri aks ta'siri, genetik mosligi) bo‘yicha larda yetarli darajada bilim va ko‘nikmalarni shakllantirish maqsadida, tibbiy biologik fanlarning dasturlari takomillashtirilmoqda. Ayniqsa, klinik farmasiya ta'lim yo‘nalishi bitiruvchilarida ushbu vazifalarni chuqur o‘zlashtirishga alohida urg‘u qaratilgan. Quyida dori vositalari muomalasidagi statistik ma'lumotlar buning tasdiqlovchi omili sifatida keltirildi: • AQShlarida har yili dori vositalarining nojo‘ya ta'siri natijasida 3,5- 8,8 mln. bemor gospitalizasiya qilinmoqda, bu esa 100 mingdan ziyod bemorni hayotdan bevaqt ko‘z yumishiga olib kelmoqda. • Fransiyada bir yilda 1,3 mln. bemor dori vositalarining nojo‘ya ta'siridan jabrlanganliklari qayd etilgan, ulardan 33% jiddiy jabrlangan va 16% gospitalalizasiya qilingan, 1,4% o‘lim bilan yakunlangan. • Germaniyada dori vositalari nojo‘ya ta'siri natijasida qayd etilgan bemorlar soni har yili 10-15%ga ko‘payib bormoqda. • Jahon SSTning rasmiy xabarnomasiga ko‘ra AQShda 20%, Yevropaning 8 ta davlatida 19,8%, Italiyada 25% holatlarda bemorlarning klinik holatiga mos bo‘lmagan dori vositalari tayinlanganligi qayd etilgan. • Rossiyada 36% bemorlarga kerak bo‘lmagan dori vositalari 2,5% bemorlarga mumkin bo‘lmagan dori vositalari tayinlanganligi va 31% bemorlarga zarur bo‘lgan dori vositalari tayinlanmaganligi qayd etilgan. • Turli xil davlatlarda sog‘liqni saqlash uchun ajratilgan mablag‘ning 5%dan 17%gacha bo‘lgan xajmi, aynan dori vositalarining nojo‘ya ta'sirini davolash uchun sarflanayotgani qayd etilgan. Hukumatimiz tomonidan sanoat farmatsiyasini rivojlantirish masalasini mamlakatimiz ijtimoiy-iqtisodiy taraqqiyotida ustuvor vazifalardan deb belgilangan. Ushbu yo‘nalishda O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi tomonidan aholini mahalliy xom ashyolar asosida bezarar, sifatli va arzon dori vositalari bilan ta'minlash borasida qator qarorlar qabul qilingan. Download 90.71 Kb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|