Do‘stlik-oltindan qimmat Reja


Download 121.59 Kb.
bet4/5
Sana28.11.2020
Hajmi121.59 Kb.
#154195
1   2   3   4   5
Bog'liq
Do'stlik insho

q o lla n ilib   k elinm o qda. 
A kvarel  b o ky o q larin in g   ajoyib  xususiyati  tiniqligi,  „ h a -  
v o d a y   m u sa ffo lig id ir“ .  A kvarel  b o ‘yoq larini  ish latish d a  
y u m s h o q   ju n d a n   tay y o rlan g an   m o ‘y q alam lardan  foyda-  
lan ila d i.  O q  b o 'y o q   ishlatilm aydi.  O q  qo g ko z b o ‘yoq  vazi-  
fasin i  bajaradi. 

A kvarel  b o ‘y o g ‘i  q o g ‘oz  sirtiga  y u p q a   q a tla m   b o klib  


y o p ish ad i,  bu   q a tla m   n u rn i  yaxshi  o ktk a z a d i.  S h u n in g   
u c h u n   akvarel  b o ky oqlari  bilan  rasm   ish la n g a n id a   d o g ‘siz  
silliq  qo g ‘oz  ta n la n a d i.  Akvarel  b o ky o q la ri  b ila n   ilk  b a h o r  
faslining  tin iq   o sm o n in i,  ariq lard a  su v n in g   sh arq irashini,  
d a la lam in g   s o f havo sini,  tab iatn in g   n afis  m a n z a ra la ri  tas-  
virini  nafosat  b ilan   yaratish  m u m k in . 
(„  
Bolalar  ensiklopediyasi “dan)  
A K ROBAT 
„A k ro b at“  so kzi  yu n on  tilid an   o lin g a n   b o ‘lib,  u  „O yoq  
u c h id a   y u r a m a n “ ,  „Y u q o rig a  c h i q a m a n “  m a 'n o la rin i  
a n g la ta d i.  A k ro b a tik a   sirk  s a n 'a tin in g   a lifb o sid ir.  Sirk  
sahnasiga  ch iq ish n i  xohlovchi  h a r  b ir  kishi  o kz  tanasini  
m ukam m al  idora  qilishga o ‘rganishi  kerak .  S h u n in g  uchun  
akro batika  sirk  gum bazi  tagida  tra p e ts iy a d a n   trapetsiyaga  
sak ro v ch i  g im n a s t  u c h u n   h arn ,  sim   u s tid a   yuguruvchi  
d o rb o z la r  u c h u n   h a m ,  tu rli  n a rs a la rn i  e p c h illik   bilan   
yuqoriga  o tib   va  ilib  oluvchi jo n g ly o r  u c h u n   h a m ,  u ch q u r  
otd agi  m o h ir  c h a v a n d o z   u c h u n   h a m ,  h a tto   x u sh ch aq -  
chaq  m asxaraboz  u c h u n   ham   zarur.  A k ro b atik a  sirk san'ati  
turlari  ichida  eng  qadim gisidir. 
H oziigi  ku n da  akrobatika  sirk s a n 'a ti  boMibgina  qolmay,  
Sport  
tu rla rid an   biri  ham   hisoblanadi. 
(„  
Bolalar  ensiklopediyasi “dan)  
A R TIST 
S a n 'a tg a   astoydil  m eh r q o kyib,  u n g a   h a v o tin i  baxshida  
etgan  va  yuksak  m ah o ra t  c h o 'q q ila rin i  eg allag an   h a r  bir  
s a n ’at  kishisiga  n isb a ta n   „ Q a n d a y   a jo y ib ,  ilh o m b ax sh   
artist!“  degan  ibora  ishlatiladi. 
Artist  pyesa  yoki  filmdagi  turli  q a h ra m o n la r  qiyofasiga  
kirib,  ular  hayoti  bilan  yashashni,  u la r  n o m id a n   harakat  
qilishni  biladi.  U  o ‘zi  yaratayotgan  q a h ra m o n   tovushi  bilan  
gapira  o ladi,  unga  o ‘xshab  yura  oladi.  B ugun  u  zam on-  
doshim iz  qiyofasini  yaratsa,  ertaga  o ‘rta  a sr  podshosi  yoki  
ertaklardagi qirol b o ‘la oladi.  G rim ,  kiyim  va bezaklar artistga 
69 

o ‘z  q a h ra m o n in i  y a n ad a  yaxsh iroq   k o ‘rsatishga,  to m o -  


sh abinlarda  xursandchilik va  qu vo n ch,  tashvish  va achinish,  
nafrat  kabi  tu y g ‘ular  uyg‘onishiga  yo rd am   beradi. 
B a’z a n   s a n ’a tg a   a io q a d o r  b o 'lm a g a n   kasb  egalari  —  
sh ifo k o r,  o ‘qitu v c h i  va  tikuvch ilarn i  h a m ,  agar  u la r  o ‘z  
ish larin in g   m o h ir   ustasi  b o ‘lsa,  artist  d e b   atashadi. 
AYLANAVADOIRA 
A tr o fim iz d a   d u m a lo q   n a rs a la r  ju d a   k o ‘p.  U la rn in g   
b a ’zilari  d o ira n i  eslatad i.  B ular —  obi  n o n   va  q u y m o q ,  
m e d a l  va  ta n g a ia r ,  lim o n   b o ‘la g i...  Y a n a   b o s h q a la r,  
m a s a la n ,  h a lq a ,  v e lo s ip e d   g ‘ild ir a g i,  u z u k   k a b ila r   
aylanaga  ju d a   o ‘xshaydi. 
A y la n a n in g   d o ira d a n   n im a   farq i  b o r?  A y lan a  b ila n   
c h ek lan g an   narsalarn in g   ham m asi  — doira.  A ylana  esa  shu  
d o ira n in g   c h e tla rig in a ,  xolos. 
A y la n a   —  f a q a t  c h iz iq .  O q   q o g 'o z   u stig a   s ta k a n n i  
q o kyib,  a tro fid a n   qalam   yurgizib  ch iq sak ,  hosil  b o ‘lgan  
ingichka  d u m a lo q   chiziq  ay lan a  b o l a d i .  A ylana  chizish  
u c h u n   s irk u ld a n   h am   foydalanish  m u m k in .  A gar  sirkul  
b o klm asa,  q o g 'o z   varagkini  yog‘o c h   tax ta ch a   ustiga  q o ‘-  
yib,  o lrta s ig a b itta  k n o p k aq ad an g ,  tagiga  pihiq  ip   bog klab  
q o kying,  ip n in g   ikkinchi  uchiga  q a la m   b o g klang.  Q alam -  
ni  ip   b o g kla n g a n   jo y id a n   ushlab,  tara n g   to rtin g -d a ,  ay-  
lanm a  c h iz iq   ch izib   chiqing,  sh u n d a   ay lana  hosil  b o ‘ladi. 
D o ira   —  yassi  sh ak l,  uni  q irq ib   tay y o rlash   m um kin.  
H ali  c h iz g a n   aylanangizni  atro fid a n   q aychi  bilan  qirqib  
ch iq sa n g iz,  d o ira   hosil  bo 'lad i.  S irkul  q o ‘yiladigan  yoki  
haligi  k n o p k a   qadaladig an   n u q ta   a y la n a   va  doira  m arkazi  
hisoblanadi. 
Ijodiy  d ik ta n t 
18-  
m ashq.  
Sutday,  qahramonlarcha,  yigitcha,  suyna,  tugma  
so'zlari  ishtirokida gaplar tuzing va  m a’nosini  izohlang. Ajratilgan  
so‘zlam ing  oxirgi  bo‘g‘ini  urg‘u  olganda  qanday  m a’no,  urglu  
olmaganda esa qanday ma'no bildirishini o ‘zaro qiyoslang. 

Ш 
f   Bilib  oling.  Intervyu —  m u x b irn in g   (u m u m a n 


•  
so‘zlo vchin ing)  b iro r  m a s h h u r   shaxs  b ilan   b ir o r   
m asa la   b o 'y ic h a   sav o l-jav o b id ir.  M u x b ir  o ld in d a n   o ‘z  
savollarini  tayyorlab q o ‘yadi.  S av o llar shu  kun d a  h a m m a n i  
qiziqtirgan  m uhim   m asalalar  h a q id a   b o ‘lishi  shart. 
O d a td a ,  savol  b ir  xil  ra n g d a g i  h a rfla r  b ila n ,  ja v o b   
b o sh q a ch a   harflar  bilan  beriladi. 
N a m u n a : 
GENERALN1NG  RAF1QASI 
Bu  suhbatning qahramoni — 83  yoshli  onaxon,  yurist,  g éné­ 
ral  Berdiyor Ahmedovning rafiqasi  Komila  Nasimova... 
—  Komila  opa,  80  yoshdan  ortiq  um r  ko‘rish — baxt.  Shu  
yoshga yetgan  insonning hayotda o ‘z falsafasi boisa kerak... 
—  Hayotning o ‘zi  muallim  degan  gapning  mag‘zini  yoshing  
bir joyga borgandagina angiab yetar ekan  kishi... 
—  2002-  yil — Qariyalarni  qadrlash  yili,  deb  e lo n   q ilin -  
ganda,  xayolingizdan  nimalar  kechdi? 
— Avvalo,  har  bir  insonga  qarilik   gashtini  surish  nasib  
qilsin...  Qariyalarni  qadrlash  va  ularga  m ehr  ko‘rsatish  bizda  
azaliy  odat.  Yurtboshimiz  bu  odatni  davlat  siyosati  darajasiga  
ko‘tarib  dunyo  ahliga  bag‘rikeng  xalq  ekanim izni  ko'rsatib   
qo‘ydi. 
(G az.) 
85-  
topshiriq.  Biror  qo‘shma  korxona  yoki  mashhur  kishi-  
lardan  intervyu oling. 
REPORTAJ 
Bilib  oling.  R eportaj  —  m u h im   va  qiziqarli  v o q e a , 
•  
h o d isa la r  ro ‘y  b eray otg an   jo y d a n   m atb u o t,  ra d io   
yoki  te le k o krsatuv  o rq ali  b e rilad ig a n   xabar.  B u n -  
d a y   x a b a r  q isq a ,  lo ‘n d a,  v o q e a n in g   asosiy  m o h iy a tin i  
ifodalaydi. 
R ep o rtaj  o d a td a   radio  va  te le k o 'rs a tu v   e sh ittirish la rid a   
beriladi. 

M u x b i r :   M ana  biz  Qam chiq  devoni  qurilisbidam iz.  


Bepoyon,  tekis yo‘l,  atrofda  lolalar  ochilib  turgan  osmono‘par  
toglar...  Qurilish boshIig‘ini gapga solamiz. 
M u x b i r :   Y o‘I  qurilishi  qayerdan  boshlanib,  qayerda  
tugaydi? 
Q u r i l i s h   b o s h l i g ‘ i;  Yo‘l  Angren  shafaridan  boshla­ 
nib,  Qo'qongacha  davom   etadi.  Zamonaviy  tfllablarga  javob  
beradigan  bu  yoMlardan  ikki  qator  transport  bemalol  yurish  
imkoniyatiga ega.  Bir qancha joylarda  haydovehilar uchun  dam  
olish  va ovqatlanish  binolarini  ham qurish  rejalashtirilgan. 
M u x b i r :   H aqiqatdan  ham  endi  qurila  boshlagan  meh-  
monxona  va  oshxonalarni  kolrib  ko'zingiz  quvonadi.  Turli  xil  
yengil va yuk  mashinalari tuma qator bo'lib o‘tib turibdi... 
MAQOLA 
Bilib oling.  M a q o la  — adabiy yoki  ilmiy  m azm unda 
•   
b o ‘lib,  h a jm  jih a td a n   a n c h a   k atta  boMadi.  M aqola  
h ay o tn in g   m u h im   v a  dolzarb   m asalasiga  b a g ls h la n is h i  
yoki  ilm -fa n n in g   b ir o r   sohasini  yoritishi  m u m k in . 
N a m u n a : 
FOSH  ETUVCHI  SAVOL 
M umtoz  shoirimiz  Bobur bir she’rida  „Bori  elg‘a  yaxshilig*  
qilglilki,  m undan  yaxshi  yo‘q,  kim  degaylar  dahr  aro  qoldi  
falondin  yaxshilig“ 1  deb  yozadi.  Darhaqiqat  shunday.  Ammo  
yaqinda,  aniqrogli,  noyabr  oyining  yigirmanchi  kuni  yuz  ber­ 
gan  hodisa menga qattiq ta’sir qildi. 
O'sha kuni vaqt ancha  kech bolib qolgan edi.  Sigaretim  tugab  
qolgani  uchun  mashinaga  o ‘tirib,  shaharga y o l  oldim.  Qarasam  
yo‘1 chetida  ikki  kishi  o'tgan-ketgan  mashinaga  beto‘xtov,  besa-  
ranjom  qo‘l  ko'taryapti.  Biron gap bolganligini  koknglim sezib,  
mashinani  to'xtatdim .  O'zlarini  tanishtirishdi.  Toshkent  kino-  
texnikumida o'qishar ekan. 
—  
Bir kursdosh  qizimizning  mazasi  boMmay,  hushidan  ketib  
yotibdi.  Taksi  to'xtam ayapti,  to‘xtagani  ham  kasalxonaga  olib  
borishga  rozi  bo'lishm ayapti.  Iltimos,  aka,  yordam  bering,—  
deyishdi. 
Zilolani  o ‘ziga  keltirib,  ikki  o ‘rtog‘i  bilan  kasalxonaga  olib  
ketdik. 

Dunyoda qancha odam bo‘lsa, shuncha fe’l-atvordagi  kishi bor  


deganlari  rost  ekan.  Fe’l-atvor  o ‘z  yo‘liga,  kishi  a w a lo   o ‘z  
burchini  bajarishi  kerak.  Biroq  shifokorlar  bemorga  yordam   
k o ‘rsatishga  shoshilishm asdi.  B ir-ikki  iltim osim izga  x o ‘p  
deyishdi-yu,  o ‘zgarish  bo ‘lm adi.  O vozim ni  biroz  k o ‘ta rib   
gapirishim ga  to ‘g lri  keldi.  Shunda  shifokorlardan  b irin in g   
javobidan  uchalamiz  ham  dong  qotdik,  u  ikki  talabadan  ham   
ko‘ra ko‘proq menga tekkizib dedi: 
—  
Bemor  hech  kimingiz  bolm asa,  buncha jon  kuydirasiz?  
Yo o ‘rtada biror gap bormi?.. 
Men  ne  deyman-u,  qo‘bizim  ne  deydi,  deb  shunga  aytsalar  
kerak.  Bu  shunchaki  savol  emas,  o ‘z  egasining  m a’naviyatini,  
dunyoqarashini  fosh etuvchi  savol  edi. 
Bilishimcha,  o‘sha  shifokor  Boburning  yuqoridagi  m isra-  
larini o ‘qimagan,  mabodo o ‘qigan  bo‘lsa ham,  uqmaganligi  aniq.  
(Gaz.) 
86-  
topshiriq.  Quyidagi  mavzularning  biri  yoki  ikkinchisi  
bo‘yicha maqola yozing. 
„X o tira —  m u qadd as,  q a d rla sh   esa  b u rc h d ir“ ,  „ M a n -   
gu  to sh n in g   m ang u  sad osi“  (Q ad im g i  to sh b itik la r  h a q i-   
d a ),  „B ad iiy   did  tad riji“ ,  „M illiy   g koya  va  m illiy  istiqlol  
m afk u rasi“ ,  „ M o v a ro u n n a h r  fa q ih la ri“ . 
XABAR 
[Ш |П |  
Bilih  oling.  X abar — b iro r  m u h im   voq ea,  h o d isa ,  
yangilik va boshqalar h aq id a  beriladigan  m a ’lu m o t.  
B u n day  m a ’lu m o tn i  b iro r  id o ra ,  tash k ilo t  yoki  m u x b ir  
beradi. 
N a m u n a : 
I.  
Madaniyat  vazirligi  yozuvchilar va  kompozitorlar  uyush-  
masi,  ...jam g'arm alar  
„Qariyalar — yurt  k o ‘rki,  ziynati“  deb  
nomlangan  publitsistik va badiiy asarlar tanlovini  e ’lon  qiladilar. 
...otaxonlarim iz,  onaxonlarim iz  siymosi  yorqin  b o 'y o q -  
larda...  va ta'sirchan  uslubiarda aks ettirilgan  eng yaxshi  nasriy,  
she’riy,  musiqaviy,  tasviriy,  publitsistik  asarlar  tanlovga  qabul  
qilinadi... 
{Gaz.) 

M a’lumki,  Toshkent  musiqa  kolleji  2001-  yili  ta ’lim  sohasi-  


dagi  yutuqlari  uchun  Meksikaning  xalqaro  „Oltin  kuz“  belgisi  
bilan  taqdirlangan  edi.  Yaqinda  shu  kollejning  II  kurs  talabasi  
Anna Zaxarova Buxarest shahrida bo'libo'tgan „PRPIANO-RO-  
M ANIA“ xalqaro tanlovida g'oliblikni qo‘lga kiritdi.  Kollejni shu  
yil  tamomlagan  Tatyana  Jukovaga  esa  Germaniyaning  Kyoln  
shahridagi Xoxshule  Fyurmyuzik oliy musiqa maktabi professori  
Arbo Valdm janoblaridan o'qishini Germaniyada davom ettirish  
to ‘g‘risida taklifnoma keldi.  
{Gaz) 
87-  
topshiriq.  Mahallangizda yoki shaharda, biror korxonada  
ro‘y bergan voqea-hodisa to'g'risida xabar yozing. 
f   Bilib  oling.  A n n otatsiy a — n ash r  q ilin ad ig an   bi-  
•  ro r  ilm iy,  b ad iiy ,  falsafiy  va  b o sh q a  asarlarn in g   
asosiy m azm u n i va foydalanish sohasini  ifodalovchi  m a ’lu-  
m o tn o m a . 
N a m u n a :   „Hozirgi  o‘zbek  adabiy  tilining  ilmiy  uslubi“  
monografiyasiga  (Toshkent,  „Fan“  nashriyoti,  1984)  quyida-  
gicha annotatsiya yozilgan. 
M azkur monografiya o'zbek tilshunosligida kam o ‘rganiigan  
stilistika muammosiga bag'ishlangan.  Ishda  ilmiy uslubning eks-  
tralingvistik  belgilari,  leksik-semantik,  morfologik  va  sintaktik  
xususiyatlari  yoritilgan.  Adabiy  til  birliklarining  ilmiy  uslubda  
q o ‘ilanish xususiyatlari,  ularning boshqa funksional  uslublardan  
farqli  belgilari  tahlil  qilingan. 
Monografiya  tilshunos-turkologlar,  aspirantlar,  oliy  o ‘quv  
yurtlari  filologiya fakultetlarining o'qituvchi va talabalari hamda  
tahririyat,  nashriyot xodimlariga m o‘ljallangan. 
88-  
topshiriq.  Biror darslik,  monografiya,  risola to ‘g‘risida an­ 
notatsiya yozing. 
f   Bilib oling.  K onspekt — katta hajm dagi o ‘quv m ate- 
•  riallarini  qisq a  qilib,  m azm u n in i  yozish.  K onspekt 
ANNOTATSIYA 
KONSPEKT 

tu zish d a  m asalan in g   asosiy  to m o n la rig in a   q a y d   etiladi.  


N atijad a kichik hajm dagi  m aterial pay d o  b o ‘ladi. 
M asalan, tarix  fan in in g   
„Amir Temurning harbiy san ’a-  
//"m avzusidagi katta hajm dagi m aterialni q u y id ag ich a kons-  
pekt  qilib  yozish  m u m k in : 
...D u n y o n in g  27  m am lakatini zabt e tish d a  A m ir T em u r-  
ning  harbiy  s a n ’ati  b o sh   om il  b o ‘ldi.  T e m u r   q o ‘shinlari  
piyoda va otliq  a sk a rla rd a n  tuzilgan edi.  Q o ‘s h in la r o ‘nlik,  
yuzlik,  m inglik,  o ‘n  m inglik  qism larga  b o ‘lin ib ,  h a r   b in ­ 
ning  bosh ida b ir b o sh liq   turardi.  100  m in g lik   lashkarga  12  
a m ir  boshliq  edi.  J a n g   paytida  h ar  b ir  q is m n in g   o ‘z jan g   
qilish usuli b o lg a n ,  m a ’lum  qism lar zaxirada tu rg a n . Jangda  
ikki safda o ‘ng q a n o t  (b aro n g ‘o r) va c h a p  q a n o tla r  jo y lash-  
g a n ,  o ld in d a   k u c h li  ikki  safli  ilg‘o r  ( a v o n g ‘o r)  turgan.  
U nin g oldida ayg‘o q c h i q o ‘shin lar (ra z v e d k a)  b o l i b , jan g -  
ni  boshlab berg an.  Z a x ira  zaruratga q a ra b  ja n g n in g  oxirida  
jangga tashlangan. 
89topshiriq. Quyidagi mavzular bo‘yicha konspekt tuzing. 
1.  V atan im iz  h u d u d id a   m ark azlash g an   d a v la tla m in g   
tashkil  top ish   (IX —X III  asrlar). 
2.  A lisher  N av o iy n in g   „X am sa“  d o s to n i. 
3.  XIX  afrn in g   ik k in ch i  y arm ida  T u rk is to n n in g   zabt  
etilishi  oqibatiari. 
4.  XX  asr bo sh id ag i  xalq  ozodlik  h a ra k a tla ri. 
5.  0 ‘zbekiston  —  m ustaqil  davlat. 
RASMIY  1SH Q O G 'O ZLA Rl 
| f   Bilib  oling.  R asm iy  ish  q o g 'o z la ri  (q a ro r,  q o n u n ,  
'•   ariza,  b a y o n n o m a ,  sh a rtn o m a ,  is h o n c h n o m a   va  
boshq alar)  yozish  h a m   m atn  tu zilish in in g   b i r   tu rid ir. 
TAQRIZ 
II  Bilib  oling.  T a q riz   m a’lum   b ir  a d a b iy   a sa r,  m aqo -  
I ;  la,  ilm iy  m aq o la ,  dissertatsiya  to ^ g 'risid a   yozilgan  
salbiy  yoki  ijobiy  fikrdir.  A lb atta,  ta q r iz c h i  asarga  
b a h o   berishda  o ‘z  fikrini  asoslashi,  o ‘q u v c h in i  ish o n tiri-  
shi lozim. 

M E ’YORNI  UN UTM A NG ,  MUALLIF! 


Yaqinda  Mahmud Rahmatulloning „Namangan“ nashriyotida  
n a sh retilg an   „Kimligimni e!  bilsin“  sarlavhali  badiiy-publitsis-  
tik qissasini o ‘qib chiqdim. Ochig‘ini aytsam,  „qissa“  deb atala-  
digan bu asardan ko‘nglim mutlaqo tolm adi.  Negaki, unda badiiy  
saviya  o ‘rnini  tahrirbop  gkaliz  jumlalar,  m e’yoridan  ortiq  
ham d-u  sanolar, balandparvoz  o ‘xshatishlar toklib-toshib yotib-  
di.  M uallif „qissa“ qahramoni  — q o ‘shiqchi  hofiz yigitni chuno-  
nan oshirib ta ’riflaydiki, asti qo‘yaverasiz. 
Asar  muallifimng  „Bugungi  yosh  xonandalardan  kimlarni  
yoqtirasiz?“ degan savoliga  
hofiz: „Nasiba Sattorova,  Maryam Sat-  
torova,  G ulbahor Erqulova,  M ahmudjon Yo‘ldoshevlarni“  deb,  
„Estradaga munosabatingiz?" degan savolga esa: „Botir Zokirovdan  
keyin estradani ko‘rmayapman‘\  deb javob qaytaradi. 
K itobda  m e’yor sarhadlaridan  oshib  ketgan ajabtovur ta’rif-  
tavsiflar shunaqa ko‘pki, ba’zilarini o ‘qib hayratga tushmaslik aslo  
m um kin  emas.  Emishki,  TavakkaJ  Qodirovday  ustoz  san’atkor  
M uhiddin hofizga tan berib: „Men ovozni senga berib bo‘lganman,  
endi  m e n in g   o ‘ynaydigan  davrim   keldi...“ ,  degan  em ish.  
,,D og‘m a n “ q o ‘shig‘ini  Muhiddin  hofiz ustozidan  ham o ltkazib  
kuylar  emish... 
N ahotki,  shunday bo‘lsa?.. 
Q o kqonlik  Muhiddin  hofizni  yaxshi  taniyman.  Q o‘shiqJarini  
ko‘p bor tinglaganman.  Darhaqiqat,  ovozi shirali, o'ziga yarasha  
iste'dodi bor.  Mumtoz qo‘shlqlami  maromiga yetkazib kuylaydi.  
A m m o  „Kimligimni el bilsin“  qissasini o'qigan  kishida  M uhid­ 
din  hofizning oldida Jo'raxon  Sultonov,  Komiljon  Otaniyozov,  
M a'm urjon   Uzoqov,  Tavakkal  Qodirov  hech  nima  emas ekan-  
da,  degan fikr paydo bo‘ladi. Yuqorida tilga olingan san’atkorJar  
tokgkrisida qanchadan qancha maqolalar yozilgan. Ammo ular juda  
kam tarinlik bilan, odob doirasida yozilgan. 
„Kim ligim ni el bilsin“ni  nashr etishda  muallif,  noshir d o kst-  
larimiz  m e’yor degan tushuncha ham borligini unutib qokyganga  
o kxshaydilar. 
M. Ahmedov 
90-  topshiriq. Taijimayi holingizni yozing. 
91- topshiriq.  Imtihonlarga  qatnashmaganligingiz haqida lu-  
shuntirish  xati  yozing. 
92- topshiriq.  Majlis qarorini yozing. 

M a tn l a r   u stid a  um um iy  m a s h q la r   va  


to p s h iriq la r 
93-  
topshiriq.  Berilgan  matnlarning  qaysi  uslubga  oidligini  
aniqlang va m azm unini so‘zlab bering. 
1.  M ad an iy at  ustun   b o ‘lgan  jo y d a   u rush   chiqm asligi  
aniq.  I!m -u   m a ’rifat  e ’zozlangan  m a m la k a td a   hech  kim   
u rush   h a q id a   b o sh   qo tirm aydi.  C h u n k i  ilm -u   m a ’rifat  
in so n n i  yuksaklikka  k o ‘taradi.  X X I  a srd a ,  m en   ish o n a -  
m an ,  m ad a n iy at  u c h u n ,  ilm -u  m a ’rifa t  u c h u n   jo n in i  b e -  
radigan va b u n i  hayo tning asosiy  m a q s a d i qilib q o ‘yadigan  
yangi  av lo d   p a y d o   b o ‘ladi.  B iz  a n a   sh u   av lod   u c h u n   
yashayapm iz.  Biz  an a  shu  oliyjanob  m a q sa d la rn i  o d a m la r  
qoniga  sin g d irish  u ch u n   harakat  q ily a p m iz .  Biz  k u tay o t-  
gan  avlod  m a n a   shu  boylikni  d u n y o d a g i  e n g   k atta  boylik  
deb bilsa,  h ay o tin i shunga baxshida e ts a ,  bilingki,  o d am zo d   
y orug‘  k u nlarga  erishishi  m uqarrar! 
(/.  
Karimov.  „ M aqsadim iz — tinchlik,  
barqarorlik,  h a m korlik “) 
2.  D iam etrg a  tiralgan  barcha  ichki  ch izilg an   b urch ak lar  
to ‘g ‘ri  burch ak lardir. 
B itta  yoyga  tirkalg an  b arch a  ic h k i  b u rc h a k la r  o ‘zaro   
tengdir. 
(„   
Geometriya “  darsligidari) 
3.  S u m b u l (feru la m uskusnaya—  F e r u la  m o sc h a ta)  Jiz-  
zax,  S a m arq a n d ,  Q ashqadaryo  va  S u rx o n -d a ry o   v iloyat-  
laridagi  to g ‘li  tu m a n la rd a ,  to g 'la rn in g   c h a k ala k zo r,  to sh -  
tuproqli o c h iq  qiyalarida o ‘sadi. 
Y uqorida  k o ‘rsatilgan  ferula  tu rla rin in g   ildizi  tarkibida  
kovrakka o kxshash sm ola,  e firm o y i,  y e lim ,  k o ‘p  m iq d o rd a  
kraxm al  bo r.  X alq  tabobatida  bu  k o ‘rsatilg an   o ‘sim liklar  
sm olasini  sut  b ilan   qaynatib,  zax m ,  y a ra   v a  shishlarni  d a -  
volashda  ishlatiladi. 
(O'zbekistonning  shifobaxsh  o'simliklari) 

4.  ...u y n in g   t o ‘riga  solingan  atlas  k o ‘rp a,  p a r  yostiq  


q u c h o g ‘ida,  s o v u q d a n   erinibm i  va  yo  b o sh q a   sabab  b ilan -  
m i,  uyg‘oq   y o tg a n   b ir  qizni  k o ‘ram iz.  U n in g   q o ra  zulfi  
p a r  y o stiq n in g   tu rli  tom oniga  tartib siz  su ra td a   to ‘zg‘ib,  
quyuq jin g a la k   k ip r ik   ostidagi  tim   q o ra   k o ‘zlari  b ir  n u q -  
taga  tik ilg a n d a ,  n im a d ir  bir  narsani  k o ‘rgan  kabi...,  q o p -  
q ora  k a m o n ,  o ‘tib   ketgan  nafis,  qiyiq  q o sh lari  c h im irü -  
g a n d a ,  n im a d ir  b i r   narsadan  c h o ‘c h ig a n   kabi...  t o ‘lgan  
oy d ek g‘ub o rsiz   o q  yuzi  biroz qizillikka  ay la n g a n -d a ,  k im -  
d a n d ir  u y alg an   k a b i...  Shu  vaqt  k o ‘rp a n i  qayirib  ushla-  
g an oq q o ‘llari u sta  q o ‘li bilan qo‘ndirilgan qora xolini qashidi  
va b o sh in i y o s tiq q a  olib o ‘tirdi.  Sariq ru p o h ,  atlas k o ‘y!ak-  
ning  u stid an   u n in g   o ‘rtach a  k o ‘kragi  b iro z   k o ‘tarilib  tu r-  
m o q d a ed i.  T u rib   o ‘tirgach ,  boshini b ir silk itd i-d a ,  ijirg‘a -  
n ib  q o ‘ydi.  S ilk in ish  orqasida  uning y u zini  to ‘zg‘igan soch  
to lalari  o ‘rab   o lib ,  jo n siz  bir  suratga  kirgizdi.  Bu  qiz  su-  
ratida k o ‘rin gan   m a la k  q utidom ing qizi —  K um ushbibi edi! 
(A.  Qodiriy) 
5.  ...bu h u jra n in g  egasi ham  boshq acha yaratilishda:  o g'ir  
tabiatli,  u lu g ‘  g a v d a li,  ko‘rkam  va o q  y u zli,  kelishgan qora  
k o ‘zli,  m u ta n o s ib  q o ra  qoshli va en d ig in a  m u rti sabz urgan  
b ir  yigit!.  Q a n d a y d ir   bir  xayol  ich id a  o ‘tiru v ch i  bu  yigit  
T o sh k e n tn in g  m a s h h u r  a ’yo n larid an  b o ‘lgan Y usufbek h o -  
jin in g   o ‘g ‘li —  O ta b e k . 
(A.  Qodiriy) 
6.  K a tta q o ‘rg ‘o n  shahri  m arkazidagi  SoTi  O llo y o rx iy o -  
b o n id ay a n g i  „ N ik o h  uyi“  qurilib, foydalanishga topshirildi.  
U n in g   b u n y o d   e tilis h id a   v ilo y at  a d liy a   b o s h q a rm a s i,  
K a tta q o ‘rgko n   s h a h a r   hokim ligi  h a m d a   b ir  q a to r  korxo-  
n a - t a s h k il o tl a r   ta s h a b b u s k o rlik   v a  h o m iy lik   q ilis h d i.  
„ S h a m s -Q a m a r“  xususiy  savdo-q urilish  firm asi  b in o k o r-  

Download 121.59 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling