Dunyo okeanlari

1.Geografik joylanishi
Tinch okeani
Tinch okeani Shimoliy, Janubiy, Gʻarbiy va Sharqiy yarimsharlarda joylashgan boʻlib, shimoli-gʻarbdan janubi-sharqga choʻzilgan shaklga ega Tinch okeanining shimoliy va g'arbiy qismlarida chekka dengizlar (15 dan ortiq) va qo'ltiqlar ajralib turadi. Ular orasida Bering, Oxotsk, Yapon, Sariq dengizlar bilan chegaralangan. Sharqda Amerikaning qirg'oq chizig'i tekisTinch okeani tubining relyefi murakkab, o'rtacha chuqurligi taxminan 4000 m.Tinch okeani deyarli butunlay birining chegaralarida joylashgan yagona - Tinch okeani. Boshqa plitalar bilan o'zaro ta'sirlashganda, seysmik zonalar hosil bo'lgan. Ular tez-tez vulqon otilishi, zilzilalar va natijada tsunamilarning paydo bo'lishi bilan bog'liq. Evrosiyo qirg'oqlarida Tinch okeani va butun Jahon okeanining maksimal chuqurligi qayd etilgan - (10 994 m).


Tinch okeanining gʻarbiy qismi chuqur dengiz xandaqlari (Aleut, Kuril-Kamchatskiy, Yapon va boshqalar) bilan ajralib turadi. Dunyodagi 35 okeanning 25 tasi 5000 m dan ortiq chuqurlikda joylashgan.
Tinch okeani xaritasi (1-2-rasm)
Tinch okeani sathi 179.7 million km2 dan iborat. Tinch okeani, deyarli Atlantika va Hind okeanining birlashgan holi bilan teng kattalikdadir. Eng chuqur yeri Mariana botigʻi boʻlib, u 11.034 m chuqurdir. Mariana chuquri dunyoning eng chuqur nuqtasi deb bilinadi. Dunyodagi zilzilalarning 90%'i va katta zilzilalarning 80%'i Tinch okean maydonida sodir boʻlmoqdadir. Bu okeanning 708.000.000 km3 suv hajmi bor.
Atlantika okeani
Atlantika okeani hajmi boʻyicha ikkinchi (Tinch okeanidan keyin) okeandir. Yevropa va Afrikani Amerika qitʼasidan ajratib turadi. Sathi — 106.2 mln km², oʻrtacha chuqurligi — 3314 m, eng chuqur nuqtasi — Puerto Riko Botigʻi (9219 m). Atlantika okeani shimolda Grenlandiya va Islandiya orollari, sharqda Yevropa hamda Afrika, gʻarbda Shimoliy va Janubiy Amerika, janubida Antarktida orasida joylashgan. Uzunligi shimolidan janubiga 15 ming km, enining eng kambar joyi 2830 km (ekvator yaqinida). Maydoni dengazlari bilan birgalikda 91140,8 ming km², oʻrtacha chuqurligi 3332 m, suvining oʻrtacha hajmi 337541 ming km³ (dengizlarsiz maydoni 82441,5 ming km², oʻrtacha bõlgan eshaklar chiqgan.