Du’ziwshiler: Aliyeva Albina,Ochilova Marhabo, Mirxanova Zilola, Eraliyev sherzod,Nuriddinov Asliddin,Ramazonov Sherbek. Taqrizchilar

SORAWLAR

1.Darya shayaninin’ bo’lip shig’ariw sistemasi duzilisin jazin’ _
_ 2.Tu’ymegildin’ da’rilik qa’siyetin jazin’.
_

3. 
   Qara baliq qay jerlerde tarqalg’an?
   

3. 
   Adam sutka dawamında qabil qilg’an 500 g beloktin’ 70% i kletkalardaǵı belok sintezine sarplandi, qalǵanı energiya almasiwi processinde tolıq oksidlenedi. Qabil qiling’an 40 g lipidtin’ barlıǵı dissimilatsiya ushın sarplanǵan. Kún dawamında qabil etilgen 200 g uglevodtin’ 3% i glikogenge aylang’an hám qalǵan bólegi energiya payda etiw ushın sarplanǵan. Energiya almasiwina qatnasatin uglevod, belok hám lipid oksidleniwinen payda bolǵan energiya muǵdarın (kkal) anıqlań
   

5 Gametogenez temasina tiyisli bilimlerge tayangan halda to’mendegi kesteni toltirin’.

T/r	Zonalar	n ha’m c	Processler

6. Meditcinanin’ rawajlaniwindau’les qosqan alimlar miynetlerin kestede jazin’.

№	Alimlar	Biologiya pa’ni rawajlaniwina qosqan u’lesi
	Gippokrat
	Aristotel
	Galen

6. 
   Uglevodlardin’ qa’siyetlerine say halda tiyisli sanlardi jazin’.
   

1. Riboza 2. Dezoksiriboza 3. Gulukoza 4. Fruktoza 5. Saxaroza 6. Maltoza

7. 
   Laktoza 8. Kraxmal 9. Glikogen 10. Kletchatka
   

№	Uglevodlardin’ qa’siyetleri	Nomer
1	Haywan kraxmali.
2	Miywelerde, nektarlarda, palda boladi.
3	Sut qanti
4	Ptialin, amilaza fermentleri ta`sirinde tarqaladi.
5	Juzim qanti, qan qanti.
6	Qant la’blebi qanti.
7	DNK nukleotidlerinin’ quraminda boladi.
8	Miywe qanti.
9	Da’n qanti
10	Kraxmal, glikogen, cellyuloza monomeri.
11	ATF quraminda boladi.
12	Ribozadan parq qilip molekulasinda 1 kislarod atomi jetispeydi.

7. 
   DNK quramında A nukleotidleri112 bolıp, ulıwma nukleotidlerdin’ 40% ni quraydı. Sol DNK mutatsiyag’a ushrag’annan keyin onnan i-RNK sintezlengen. Sol i-RNK quramındagi S ler sanı mutatsiyadan aldınǵı DNKnin’ bir shınjırındaǵı G ler sanına teń boldı. G lar sanı bolsa mutatsiyadan aldınǵı DNK quramına kiretuǵın G-S arasındaǵı H- baylanislar sanına teń boldı. Sol i-RNK dag’i A hám U lar sanı óz-ara teń bolıp, ulıwma nukleotidlerdin’ 30% ni quraydı. Mutatsiyaga dus kelgen DNK quramına kiretuǵın S ler sanın hám T lar sanın ulıwma jıyındısın tabıń.
   
8. 
   Qoyanlarda qulaqtin’ uzinlig’i 2 jup polimer genler iskerligine baylanisli. A₁A₁A₂a₂ (24sm) erkek ha’m A₁a₁a₂a₂ (16 sm) urg‘ashi qoyanlar shag’ilstirilsa, tuwilatin qoyanlardin’ neshe % nin’ qulaqlari 20 sm li bo‘ladi ?
   

Beriliwi:
Fenotip		Genotip
28 cm
24 cm
20 cm
16 cm
12 cm
Sheshiliwi:
	Fenotip	28 cm		12 cm
	Genotip
1	Fenotip	20 cm
	genotip
2	♂

7. 
   Sxemada organizm ha’m sirtqi ortaliq o‘rtasida zatlar almasiwi processi ko‘rsatilgen. Haripler ornina say keliwshi organlar sistemasi nomerlerin jaylastirin’. Berilgen har bir (I, II, III) tapsirmanin’ juwabin juwap betine ko’shirin’.
   
8. 
   Organlar sistemasi:
   

1. 
   qan aylaniw sistemasi dem aliw sistemasi
   
2. 
   as sin’iriw sistemasi
   
3. 
   bo’lip shig’ariw sistemasi
   
4. 
   dem aliw sistemasi
   

1. 
   A haribi ornina say keliwshi organlar sistemasin aniqlan’.
   
2. 
   B haribi ornina say keliwshi organlar sistemasin aniqlan’.
   
3. 
   C haribi ornina say keliwshi organlar sistemasin aniqlan’
   

13. SORAWLLAR

1. 
   To’mendegi suwrette strelka menen belgilengen kletka bo’limlerine spatlama berin’.
   

2. 
   Suw’rette ko‘rsetilgen kletka organoidina qoyilgan sanlar ha’m olarg’a muwapiq berilgen so’zlerdi aniqlan’.
   

3. 
   To’mendegi berilgen birikpelerdin o‘z-ara parqi ha’m uqsasliqlardi aytin’.
   

4. 
   To’mende keltirilgen qaysi mag’liwmatlar mitoxondriyalarda ju’z beretin processler k e t u w r i k e lmeydi?
   

1) suwdin’ fotolizi 2)belok biosintezi 3) glyukozanin’ tarqaliwi 4) RNK sintezi
5) elektronnin’ jaqtiliq tasirinde qozg‘aliwi 6) ATF sintezi

5. 
   To’mendegi berilgen diagrammada mitoz processinin’ basqishlari ha’m olarg’a ta’n ta’riyplerdi ko’rsetin’
   

Bir shinjirda GTCATGGATAGTCCTAAT nukleotidler izbe-izligi bolg’an DNK molekulasindag’i vodorod baylanislar sanin aniqlan’

6. 
   Shan’ payda bolg’an waqttan baslap, gu’lli o‘simliklerdin’ ko‘beyiwi ha’m rawajlaniwinda ju’z beretin processler izbe izligin belgilen’.
   

1. 
   diploid kletkanin’ payda boliwi
   
2. 
   spermiylerdin’ uriq qaltasina kiriw
   
3. 
   shan’ nayshasinin’ payda boliwi
   
4. 
   vegetativ ha’m generativ kletkalardin’ formalaniwi
   

7. 
   uriqtin’ formalaniwi
   
8. 
   Pishiq karyotipinde 36 autosoma xramosomalari bar. Ovogenezdin’ ko‘beyiw da’wiri (1) ha’m jetiliw da’wiri aqirinda (2) kletkalardg’i jami xramosomalar (n) ha’m DNK molekulalari (c) sanin aniqlan’.
   
9. 
   Tekseriwler na’tiyjesinde i-RNK quraminda 36 guanin, 14 uratsil, 28 sitozin ha’m 22 adenin barlig’i aniqlandi.Bul i-RNK ushin matritsa bolg’an DNK quramindag’i nukleotidler sanin aniqlan’.
   
10. 
    Atasi gemofiliya menen awirg’an, anasinin’ ata teginde gemofiliya ushramag’an hayal saw erkekke turmisqa shiqti. Usi shan’araqta tuwiliw mumkin bolg’an ul perzentlerdin’ neshe procenti kesel tuwiladi?
    

13. SORAWLAR

1. 
   
   Grafikte berilgen mag’liwmatlar bir alim ati menen baylanisli.
   

2. 
   To’mendegi su’wrette berilgen qorazlar tajlarinin’ du’zilis ha’m belgileri menen tuwri ta’riyplen’
   
3. 
   Kletkalarda glyukoza dissimilyatsiyasi processinde 9 su’t kislota molekulasi ha’m 27 CO2 molekulasi payda bolg’an bolsa, ATF molekulalarinda toplang’an energiya mug’darin aniqlan’?
   
4. 
   Fotosintezde ju’z beretin processlerdin’ tuwri izbe izligin belgilen’.
   

1. 
   NADF + nin’ NADF·Н g’a qaytariliwi
   
2. 
   jaqtiliq kvantlarinin’ xlorofill ta’repten jutiliwi
   
3. 
   CO2 fiksatsiyasi
   
4. 
   Elektronlardin’ qozg‘alg’an halatqa o‘tiwi
   
5. 
   glyukoza sintezi
   

5. 
   Kletkanin’ mitoz bo‘liniwine ta’n qa’siyetlerdi ko’rsetin’.
   

1. 
   eki xromatidali xramosomalardin’ poyaslarg’a tarqaliwi
   
2. 
   bir xromatidali xromosomalardin’ poyaslarg’a tarqaliwi
   
3. 
   anafazada xromosomalardin’ tetraploid toplami payda boiwi
   
4. 
   eki bir qiyli qiz kletkalar payda boladi;
   
5. 
   kletka ekvatorda gomologiyaliq xromosomalardin’ jup halda jaylasiwi
   
6. 
   zarpa’shek gametalarinin’ payda boliwi
   

6. 
   Ko‘beyiw usili ha’m misallar ortasindag’i muwapiqliqti ornatin’
   

MISALLAR Qirqqulaqtin spora payda etiwi ulotrikste izogametalar payda boliwi funariyada spora payda boliwi ashitqi zamarriqtin’ bu’rtikleniwi losostin’ uwildiriq shashiwi pal harrelerde partenogenez

KO‘BEYIW USILI jinssiz jinsiy

7. 
   To’mendegi kestede organoidlar duzilisi berilgen, olardi juplap ko‘rsetin’.
   

8. 
   Sxemada nomerler menen ko‘rsetilgen organoidlar ha’m olardin’ qa’siyetleri ortasinda muwapiqliqti ornatin’: birinshi kestede berilgen ha’r bir mag’limat ushin ekinshi kesteden say keleti nomerdi tan’lan’.
   

Xususiyat	Organoid
tubulin beloginan du’zilgen gidrolitik fermentlerge i y e quraminda DNK bar ribosoma subbirliklerin p a y d a etiwde qatnasadi bo‘liniw urshigin p a y d a qiladi polisaxaridler sintezleydi	1) (2) 2) (4) 3) (5) 4) (10) 5) (6)

9. 
   Suwrette 2, 3, 5, 7 nomerleri menen ko’rsetilgen qa’siyetler ha’m organizimler ortasindag’i muwapiqliqti aniqlan’’
   

QA’SIYETLER	ORGANIZMLAR
Araliq xo‘jayin seziw organlari rawajlanbag’an parazittin’ lichinkasi menen ziyanlanadi ushi jabiq as sin’iriw sistemasina iye tiykarg’i xojayin er jetken parazit penen ziyanlang’an araliq xojaying’a ziyan keltiridi ha’reketsiz sistag’a aylanadi	a) 2 b) 3 c) 5 d) 7

10. 
    Gemofiliya ha’m daltonizm kesallikleri X-xromosomada jaylasqan retsessiv gen arqali naslden-na’silge o‘tedi. Usi genler arasindag’i araliq 9,8 morganidag’a ten’. Anasi daltonik bolg’an, atasi bolsa gemofiliya menen kesellengen shan’araqta tuwilg’an qiz benen usi belgileri boyinsha saw erkek nekeden tuwilg’an eki ulinin’ biri daltonik, qani normal uyiydi,
    

e k i n s h i s i gemofiliya, biraq ren’lerdi jaqsi ajratadi. Usi shan’araqta eki jup belgileri boyinsha saw ul ha’m qizlardin’ tuwiliw mu’mkinshiligin (%) aniqlan’?