Dúziwshi: Tajenova Gúlbaxar

Dúziwshi: Tajenova Gúlbaxar
Sáne: 17-aprel
Pán: Oqıw
Klass: 4b
Tema: Sumka nege jırtıldı?


Sabaqtıń maqseti:
a) bilim beriwshilik: Oqıwshılar berilgen temanıń mazmunı menen tanısadı.
b) tárbiyalıq: Bir-birin dıqqat penen tıńlaw kónlikpelerine, jası úlkendi húrmetlewge, ótirik sóylemewge tárbiyalaw.
v) rawajlandırıwshı: Erkin pikirlewge, kórkemlep oqıwǵa hám oqıǵanları boyınsha óz-ara pikirlesiw kónlikpeleri rawajlanadı.

Metod: túsindiriw, soraw-juwap, kishi toparda islew, prezentaciya, rolli oyın metodları.

Sabaq túri: Jeke hám kishi toparlarda.

Qurallandırıw: Sabaqlıq, temaǵa baylanıslı súwretler, tarqatpa materiallar.


Sabaq barısı:
1. Shólkemlestiriw. 3 minut
2. Úyge tapsırma soraw. 10 minut
3. Taza tema. 12 minut
4. Bekkemlew. 13 minut
5. Prezentaciya. Bahalaw. 3 minut
6. Juwmaqlaw. 2 minut
7. Úyge tapsırma beriw. 2 minut


I. Shólkemlestiriw.
Muǵallim oqıwshılar dıqqatın ózine qaratıp sabaqtı baslaw. Búgingi sáne, máwsim haqqında soraw-juwap ótkeriw.
II. Úyge tapsırma soraw.
Úyge tapsırma S.Abbazovtıń “Jol qádesin bilip al” qosıǵı.

Bárinen burın sen óziń,

Jol qádesin bilip al!
Kósheni kesip óterde,
Ján-jaǵıńa názer sal.

Úyge tapsırma boyınsha oqıwshılardı bahalaw. Úyge tapsırmanı bekkemlew ushın jol háreketi qádelerine baylanıslı kishkene saxnalıq kórinis oqıwshılardıń qatnasında.

III. Taza tema.
“Sumka nege jırtıldı?”
Ya. Ájimov
Sabır mektepten keldi de, kúnde shkafqa salıp qoyatuǵın sumkasın búgin umıttı ma, negedur ekinshi klasta oqıytuǵın úkesiniń sumkasınıń qasına aparıp qoydı.
Anası keshte bir talay etip somsa pisirdi. Ekinshi klasta oqıytuǵın Tayır apasına kórsetpey somsadan urlap “erteń mektepke barǵanda jeymen” – dep káttiń astındaǵı sumkasına aparıp tıǵa beredi. Anıǵı, ol aljasıp, óziniń emes, al ájaǵası Sabırdıń sumkasına saladı. Sebebi ekewiniń de sumkası birdey edi.
Tayır birazdan soń jáne bir talay somsa ákelip, baǵanaǵı sumkaǵa saldı. Sumka ishindegi kitaplar menen qosıla ádewir qampayıp ketti. Endi ol “usı bolar-aw” – dep oyladı.
Hámme dástúrxan basına jıynaldı. Anasınıń mazalı etip pisirgen góshli somsasın Sabır menen Tayır talasıp jedi. Shirenip toyıp aldı. Soń tapsırma da tayarlamastan ekewi de uyqıǵa jattı.
Azanda ornınan turǵan Sabır mektepke asıǵa basladı. Bet-qolın juwdı da apasınıń demlep qoyǵan shayınan shala-pula bir-eki kese urtladı da, mektepke atlandı.
Waqıt ele erte edi. Sabaq baslanıwǵa bir saattay waqıt bar.
- Balalar, qáne bir maydan muz sırǵanaymız ba? – dedi Sabır ózi birinshi baslap.
Hámme arqasındaǵı sumkaların jerge qoyıp, sırǵanap ketti. Sumkalardı beti may jaqqanday jıltıraǵan tompaq qara bala qarawıllap qaldı. Sumkalardıń ishinde ayrıqsha bolıp tompayıp turǵan Sabırdıń sumkasına kózi tústi de heshkim joq pa dep, oyaq-buyaǵına qarandı da, barıp sumkanı ashtı. Qarasa, ishi tolǵsn somsa! Quwanǵanınan kózi jarq ete qaldı. Dáslep birewin, soń ekinshisin alıp jedi, al taǵı bir-ekewin sumkasına da tıǵıp úlgerdi.
Bir máhálde balalardıń bári sumkalarına qaray sırǵanap keldi.
- Haw, Nietbay, nege súysinip tursań? – dedi birinshi bolıp jetip kelgen Sabır.
- Hesh... Hesh nárse... – Nietbay somsa uslap turǵan qolın artına qayırıp jasırǵan boldı. Biraq onı qorshap alǵan balalar qolındaǵı somsanı kórip:
- Nietbay, maǵan birewin ber?
- Maǵan da ber?
- Birewin berse? – dep jalbarına basladı.
Sonda Nietbay awzı ashıq turǵan Sabırdıń sumkasına kóz qıyıǵın tasladı. Oǵan barlıq balalardıń kózi tústi.
Balalar Sabırdıń sumkasın barıp tarpa bastı. Ishindegi kishkene boylı, shaqqanıraǵı kózdi ashıp-jumǵansha sumkanı ile qashtı. Basqaları izinen quwıp jetip, sumkanı birewi arman, birewi berman tarttı. Aqırı, sumka teń ortasınan “pırr” etip ayrıldı. Ishindegi kitaplar da, somsalar da shashıldı.
Sabır bolsa hesh nársege túsinbey ań-tań boldı. Soń keshegi apasınıń somsa pisirgeni yadına túsip, “Tayırdan kelgen bále qusaydı” – dep oyladı. Sumkasınıń jırtılǵanına, kitaplarınıń shashılǵanına qattı ashıwı kelip, ókirip jılap jiberdi. Sebebi sonsha balaǵa ne ilaj ete alar edi. Balalar biraz ókinishli qarap turdı da, soń jáne jerde shashılıp atırǵan somsalarǵa talasıp ketti.


IV. Taza temanı bekkemlew.
Temanı oqıwshılarǵa kórkemlep oqıp, mazmunın qızıqlı etip aytıp beremen. Olar menen tema boyınsha soraw-juwap ótkeremen.
1. Sumka ne sebep jırtıldı?
2. Sumkanıń jırtılıwına kim sebepshi boldı?
3. Tayır menen Nietbaydıń islegen isleri durıs pa?
4. Sizler Sabırdıń ornında bolǵanıńızda ne qılar edińiz?

Sabaqtı bekkemlew ushın toparlarda jumıs: Oqıwshılardı 4 toparǵa bólip olarǵa tapsırmalar beremen.

1. “Báhár” máwsimi boyınsha krossvord sheshiw.
2. “Báhár” máwsiminiń kórinisin súwretlew.
3. “Báhár” máwsimin klaster usılında tarmaqlaw.
4. “Báhár” máwsimi haqqında gúrriń jazıw.


V. Prezentaciya hám bahalaw.
1. Oqıwshılar búgingi sabaq sizlerge unadı ma?
2. Sabaq nesi menen unadı?
3. Sabaq barısında qanday sezimler payda boldı?
4. Toparlarda jumıs islegenińizde qıyınshılıq bolmadı ma?
5. Búgingi sabaqtan nelerdi bilip aldıńız?

Sabaqta qatnasqan oqıwshılardı kartochka arqalı xoshametlew hám bahalaw.

VI. Juwmaqlaw.
Sabaqtı juwmaqlaw, úyge tapsırma “Sumka nege jırtıldı?” temasın oqıp, mazmunı sóylep beriw.

Nókis qalalıq Xalıq Bilimlendiriw mekemeleri xızmetin metodikalıq támiyinlew hám shólkemlestiriw bólimine qaraslı 41-sanlı ulıwma bilim beriw mektebiniń baslawısh klass muǵallimi Tajenova Gúlbaxardıń oqıw páninen bir saatlıq

Tema: “Sumka nege jırtıldı?”