E berdimuratov, Q. Allanazarov, G. Patullaeva qaraqalpaq tili

§90 Sinonim feyiller

349. 
     shınıǵıw. Oqıń. Qara hárip penen jazılǵan feyil sózlerdiń mánisine jaqın sózlerdi oylap tabıń.
     

1. Qurǵaq erni shiyrin suwdıń dámin tatqanday qıbırlaydı (...). (A.B.) 2. Gúzdiń aqırǵı ayı. Qaqaman suwıq. Tańnıń aldında qırpıq qar tasladı (...). (T. Q.)

3. 
   Shopanlarǵa oǵada qolaylı sharayat dúzildi. (...)
   
4. 
   Abat baba menen Bazar jeńgem onı izzet etipti
   

(...), húrmetlepti (...). (S. X.)


Mánileri bir-birine jaqın feyiller si- nonim feyiller dep ataladı. Mısalı: Járdemlesti — kómeklesti, sóylesti — gúrrińles- ti — áńgimelesti.
Olardıń sóylewde qollanılatuǵın ornı, mánilik ózgesheligi de bar. Sinonim feyillerden kerekli jerinde paydalanıw pikirdiń tásirliligin payda etedi. Mısalı: Ol qaǵıydanı biledi. Ol qaǵıydanı kórdim demeydi (salıstırıń).


Tapsırma. Berilgen sinonim feyillerdi keltirip gáp qurań. Ayırmashılıǵın túsindiriń.


Tigiw- kóklew, sebelew -sebiw - búrkiw - shashıw, tuwarıw - toqtatıw - irkiw, úndemew - sóylemew, otlaw - jayılıw, dóniw - túrleniw - qubılıw, sálem- lesiw - amanlasıw - kórisiw - qol alısıw.

349. 
     shınıǵıw. Mánileri jaqın feyillerdi tabıń.
     

Shaqırdı, ańǵardı, dawısladı, sezdi, sıyladı, jayıldı, orınladı, ushırastı, tóseledi, pitkeredi, gezlesti.

Úlgi: Tıńladı — qulaq saldı.

349. 
     shınıǵıw. Sinonim feyillerdi gáp ishinde keltirip jazıń.
     

Azaydı, páseydi, quwandım, shadlandım, kóterildiń.