E berdimuratov, Q. Allanazarov, G. Patullaeva qaraqalpaq tili

§91. Antonim feyiller

349. 
     shınıǵıw. Kóshirip jazıń. Mısallarda qara hárip penen berilgen qarama-qarsı mánili feyil sózlerdi tabıń. Mánilerin salıstırıń.
     
     1. 
        Jamannan qash, jaqsıǵa jantas. 2. Jaqsıdan úyren, jamannan jiyren. 3. Júrgen ozar, turǵan tozar. 4. Altın apa baladay: gá kúledi, gá jılaydı. (Sh.S.) 5. Úyrek ushıp, ǵańqıldasıp ǵaz qonǵan,
        

Aydın-aydın kóller— qaraqalpaqta.
(Ayapbergen)

349. 
     shınıǵıw. Oqıp shıǵıń. Mánileri bir-birine qarama- qarsı sózlerdi gáplerdiń ishinde keltiriń.
     

Sóyledi, kirdi, ketti, úndemedi, shıqtı, keldi, quwandı, jıladı, qapalandı, kúldi, otırdı, turdı, azdı, semirdi, jıynadı, shashtı, qıynaldı, ráhátlendi, berdi, aldı, jumdı, ashtı, bardı, keldi.

Mánileri bir-birine qarama-qarsı feyil- lerge antonim feyiller deymiz. Mısalı: Bardı-keldi, jıladı-kúldi.

349. 
     shınıǵıw. Kóshirip jazıń. Mánileri bir-birine qarama- qarsı feyil sózlerdiń astın sızıń. Mánilerin túsindiriń.
     

1. Ań awlaw bul júdá qızıq nárse. Bir izine túsip ketkennen keyin kún battı, tań attı, ash bolǵanıńdı da umıtıp keteseń. (S. S.) 2. Kel demek bar, ket demek joq. 3. Er jigit eli ushın tuwıladı, eli ushın óledi. 4. Aydıń on besi jarıq, on besi qarańǵı. (naqıl).

5. Qońıratqa aylanıp keldi qaǵazı,
Dushpan jılap, doslar kúle basladı. (A.Muwsaev)

11. 
    — Qaraqalpaq tili, 5-klass
    

209

349. 
     shınıǵıw. Feyil sózlerdiń antonimlerin qawıstıń ishinde kórsetip kóshirip jazıń.
     

1. Basqalar ekewiniń sózin quwatladı. (J.S.) 2. Olar sol júrisi menen bir awılǵa keldi. (M.D.) 3. Úshe- wi ústi-ústine awır suwıq dem alıp qayǵılanadı. (T. Q.)
4. Endi dawlaspańlar. (T. Q.)


Tapsırma. Sinonim hám antonim feyillerdi gáp ishinde keltirip kóshirip jazıń.


Sheshiw, jazdırıw, shıǵarıw, bosatıw, qızdırıw, ısıtıw, baylaw, kirgiziw, qamaw, suwıtıw.