§45. Dizbekli qospa sózler
shınıǵıw. Sózlerdi oqıń. Qospa sózlerdiń jasalıwına itibar beriń hám túsindiriń.
Azat ata, baǵshılıq xojalıǵı, Ájiniyaz mektebi, jıllı júzli, qızıl shıraylı, on bes, payda bolıw, tárbiya orayı,
«Qaraqalpaq qızı» romanı, Berdaq shayır, miywe baǵı, saltanatlı keshe, saratan ıssı, qaqaman suwıq, basın iydi, sımbatı kelisken, boz torǵay, Jas tábiyattı qorǵawshılar orayı, usı jılı, kesh piser, kók ala.
Eki yamasa onnan da kóp sózlerdiń dizbeklesip, bir máni ańlatıp keliwinen jasalǵan sózler dizbekli qospa sózler dep ataladı.
Dizbekli qospa sózler bir-birinen bó- lek jazıladı, biraq barlıǵı bir mánini ańlata beredi. Mısalı: eki mıń, Ózbekstan Qaharmanı, qaraqalpaq tili, sabaq kestesi, Erkinbay Qutıbaev, jáhán chempionı, temir jol stanciyası, «Jetkinshek» gazetası, biyday reń.
Olar zattıń atın, háreketin, sanın, son- day-aq mákeme, jer-suw, gazeta-jurnal- lardıń atların bildirip keledi. Mısalı: Nókis mámleketlik pedagogikalıq institutı, qara tor- ǵay, shad etiw, qızıl shıraylı, jigirma bes, islep taslaw hám t.b.
Dizbekli sózi ilimde birikpegen sóz, sostavlı sóz, qurama sóz, quramlı sóz dep te qol- lanıladı.
shınıǵıw. Dizbekli qospa sózlerge gáp qurap jazıń.
Mektep baǵı, pán aylıǵı, oqıwshılar sarayı.
shınıǵıw. Kóp noqattıń ornına dizbekli qospa sózlerdiń tiyislisin qoyıp kóshirip jazıń.
1. Bizler ... jasaymız. 2. ... Qaraqalpaqstan bir bólimi. 3. ... balıqtıń káni edi. 4. Bizler ... oqıymız.
Oqıwshılar ... qatnasadı. 6. Biziń klasta ... oqıwshı bar. 7. Óristen ... baspaǵımdı alıp keldim. 8. Meniń aǵam ... 9. ... menen gúrrińlestik.
Do'stlaringiz bilan baham: |
