Ёғоч қурилиш материаллари ва буюмлари режа

Ёғочнинг тузилиши

---

Ёғочнинг тузилиши

---

Ёғоч
макроструктураси.
Макроструктурани
танани
тангенциал, радиал ва кўндаланг қирқимлар ёрдамида ўрганилади (1-
расм).Дарахт танаси ўзак, ёғочлик камбий ва пўстлоқ қисмидан
иборат бўлади (1, б-расм).
Ўзак жуда бўш боғланган хужайралардан иборат бўлиб, кичик
мустащкамликка эга ва намлик таъсирида тез чирийди. Пўстлоғи
ташқи қобиқ ва ички луб қатламларидан ташкил топган бўлиб,
дарахтнинг ташқи мущит таъсири ва механик шкастланишлардан
сақлайди. Луб қатлами орқали ўсаётган дарахт озиқланади. Луб
қатлами остида юпқа камбий хужайра қатлами жойлашган. Щар йили
дарахтнинг ўсиш даврида камбий пўстлоқ ва ички томонга ёғоч
хужайраларини суради ва ёғочлик кенгайиб боради. Шу сабабли,
дарахтнинг кўндаланг кесимида йиллик халқалар щосил бўлади.
Йиллик халқалар икки қатламдан иборат: Бащорги –бащор ва ёзнинг
бошида, ёзги-ёзнинг охирида щосил бўлган ёғоч қатламлари.
Бащорги ёғоч қатлами оч рангли йирик юпқа хужайралардан иборат
бўлиб, ёзги қатлам эса тўқ рангли майда пишиқ хужайралардан
ташкил топади.

---

Ёғоч турларининг қиёсий хусусиятлари

---

Дарахтлар мағизли (қарағай, эман, кедр) ва мағизсиз (қайин,
заранг, олха) турларга бўлинади. Мағизли дарахтларда мағиз
ва пўстлоқ ости қатлами, мағизсиз турларида эса, фақат
пўстлоқости қатлами бўлади. Баъзи дарахтларда (қора
қарағай, оқ қарағай, қора қайин) ёғочликнинг марказий қисми
мағизнинг барча хоссаларига эга бўлиб, рангли четки
қисмлари рангидан фарқ қилмайди ва етилган ёғочлик
дейилади. Дарахтда намлик ва озуқа ўзак нурлари орқали
кўндаланг кесим бўйича тарқалади. Игна баргли дарахтларда
улар жуда тор бўлиб, микроскоп остида кўриш мумкин. Ёғоч
ўзак нурларидан механик таъсирлар остида тез синади ва
қуритиш даврида четнаши мумкин.

---

---