Egamberdiyeva Salima Rayimovna moliyaviy va boshqaruv hisobi

Sotib olingan xususiy aksiyalarni hisobga oluvchi schyotlar (8600)ning 
boshqa schyotlar bilan bog‘lanishi 
 
T/ 
r 
 
Xo‘jalik muomalalarining mazmuni 
Schyotlarning bog‘lanishi 
Debet 
Kredit 
 
1 
Aksiyadorlardan 
ularga 
tegishli 
aksiyalar 
(qatnashchi ulushi) sotib olish qiymatida sotib 
olindi 
 
8610, 8620 
5110-5530, 
6620 
 
2 
Sotib olingan xususiy aksiyalar (paylar)ni sotib 
olish bahosidan yuqori bahoda qayta sotish: 
sotib olish qiymatiga 
sotib olish qiymatidan yuqori farqiga 
 
 
5010-5530 
5010-5530 
 
 
8610. 8620 
9590 
 
3 
Sotib olingan xususiy aksiyalar (paylar)ni sotib 
olish bahosidan past bahoda qayta sotish: 
sotish qiymatiga 
sotib olish qiymatidan past farqiga 
 
 
5010-5530 
9690 
 
 
8610, 8620 
8610, 8620 
 
4 
Nominal qiymatidan past bahoda sotib olingan 
xususiy aksiyalar (paylar)ni bekor qilish: 
sotib olish qiymatiga 
nominal qiymatidan past farqiga 
 
 
8310,8320 
8310,8320 
 
 
8610, 8620 
9590 
 
5 
Nominal qiymatidan yuqori bahoda sotib olingan 
aksiyalar (paylar)ni bekor qilish: 
Nominal qiymatiga 
Nominal qiymatidan yuqori farqiga 
 
 
8310,8320 
9690 
 
 
8610, 8620 
8610, 8620 
 
16.6. Maqsadli tushumlar hisobi. 
 
Xo‘jalik yurituvchi subektlar ayrim umumdavlat yoki mahalliy 
axamiyatdagi tadbirlarni amalga oshirish (ekologik, bandlik, hududni 
rivojlantirish) uchun davlatdan, xalqaro jamg‘armalardan yoki mahalliy 

---

452 
xoqimiyatlardan moliyaviy yordam (grant, subsidiya) oladilar. Agarda 
ushbu mablag‘lar belgilangan maqsadlarga sarflanmasa ushbu ajratilgan 
mablag‘lar qaytarilib olinadi. 
Grantlar va subsidiya (kapital)larning holati va harakati quyidagi 
schyotda hisobga olinadi: 
8810 - "Grantlar» 
8820 - «Subsidiyalar» 
8830 - «A’zolik badallari» 
8840 - «Maqsadli foydalanishga yunaltirilgan soliq imtiyezlari» 
8890 -«Boshqa maqsadli tushumlar» 
Subektlarga davlat tomonidan berilgan yordam (subsidiya) bu 
iqtisodiyotni rivojlantirish maqsadida va ular tomonidan belgilangan 
shartlarni bajarganda davlat (xukumat) tomonidan pul va moddiy 
ko’rinishda tekinga berilgan yordamdir. 
Davlat (xukumat) tomonidan tekinga berilgan yordam xar-xil shaklda 
(qo‘shimcha berish, subvensiya va boshqalar) bo’lishi va har-xil shartlarga 
muvofiq berilishi mumkin. 
Davlat (xukumat) tomonidan berilgan subsidiyalarning hisobini 
yuritish tartibi 10-"Davlat (xukumat) subsiyadiyalarini hisobga olish va 
davlat (xukumat) yordamini tavsiflash" nomli BXMS keltirilgan. Shu bilan 
bir katorda subektlarga subsidiya (kapital) va grantlar ma’lum dastur va 
loyixalarni bajarish uchun xar-xil nodavlat, xalkaro tashkilotlar va 
jamg‘armalar tomonidan ajratilishi mumkin. 
Subsidiya va grantlarni subektning xususiy kapitali sifatida aks ettirish 
shartlari quyidagicha: 
- belgilangan shartlarning bajarilishi natijasida qaytarib berilmasligi; 
- subsidiya va grantlarni jalb qilish yuzasidan sarflarni talab qilmaydi, 
shuning uchun subektning daromadi hisoblanmaydi (ta’lluklilik shartidan 
kelib chiqqan holda). 
Grantlar va subsiyadilarning analitik hisobi har bir subsidiya va grant 
bo‘yicha va ularning manbalari bo‘yicha yuritiladi. 
Grantlar, subsidiyalar va beg‘araz yordamlarni hisobga olish 1998 yil 
3 dekabrda Adliya vazirligi tomonidan 562-raqam bilan tasdiqlangan 

---

453 
"Davlat subsidiyalari hisobi va davlat yordamini izohlash" nomli 10-son 
BHMA bilan tartibga solinadi.