Electr xa'm magnetizm lat

Tolıq shınjır ushın Om nızamı bılayınsha jazıladı: 
=
E
. 
(85) 
Bul an’latpada 
E arqalı toq dereginin’ elektr qozg’awshı ku’shi, arqalı toq dereginin’ ishki 
qarsılıg’ı (toq dereginin’ qarsılıg’ı),
arqalı shınjırdag’ı karsılıq (33-su’wret) belgilengen. 
Kirхgof qag’ıydaları. O’tkizgishlerdin’ ıqtıyarlı tu’rde tarmaqlang’an, onın’ ha’r qıylı 
ushastkalarında galvanikalıq elementler yamasa toqtın’ basqa da derekleri bar quramalı shınjırdı 

---

47 
qaraymız. Bul dereklerdin’ elektr qozg’awshı ku’shleri turaqlı ha’m belgili dep boljaymız. 
Bunday shınjırdın’ ha’r qıylı ushastkasındag’ı toqlar menen potentsiallar ayırmasın Om nızamı 
(82-formula) ha’m elektr zaryadlarının’ saqlanıw nızamı tiykarında anıqlaw mu’mkin. Biraq 
ma’seleni Kirхgoftın’ eki qag’ıydası ja’rdeminde an’sat sheshiw mu’mkin. Olardın’ birinshisi 
sızıqlı o’tkizgishler ushın elektr zaryadlarının’ saqlanıw nızamının’ ko’rinisi, al ekinshisi Om 
nızamının’ saldarı bolıp tabıladı. Bul kag’ıydalar menen tanısamız. 
Kirхgoftın’ birinshi qag’ıydası. Sımlar (o’tkizgishler) tarmaqlang’an orındag’ı ha’r bir 
noqattag’ı toq ku’shlerinin’ algebralıq qosındısı nolge ten’ (34-su’wret). Mısalı 34-su’wret ushın 
Kirхgoftın’ birinshi qag’ıydası bılayınsha jazıladı: 
+
−
= 0. 
Eger bul sha’rt orınlanbag’anda sımlar tarmaqlanatug’ın orınlarda waqıttın’ o’tiwi menen 
o’zgeretug’ın elektr zaryadları toplanıp qalg’an bolar edi. Usının’ saldarınan elektr maydanı da 
waqıtka baylanısı o’zgergen ha’m toqlar turaqlı bolıp kala almag’an bolar edi.
34-su’wret. Sımlar (o’tkizgishler) 
tarmaqlang’an orındag’ı ha’r bir noqattag’ı toq 
ku’shlerinin’ algebralıq qosındısı nolge ten’. 
35-su’wret. U’sh ushastkadan turatug’ın 
a’piwayı shınjır.