Electr xa'm magnetizm lat

Diamagnetikler, paramagnetikler ha’m ferromagnetikler. Zatlardın’ atomlar yamasa 
molekulalardan turatug’ınlıg’ın biz jaqsı bilemiz. Zattı quraytug’ın sol atomlar yamasa 
molekulalar sırttan magnit maydanı tu’sirilmegen jag’daylarda magnit momentine iye bolmawı 
da, iye bolıwı da mu’mkin. Magnit momenti joq atomlarda barlıq orbitalıq qozg’alıslar menen 
spinlerge baylanıslı bolg’an magnit momentleri (endigiden bılay bunday momentlerdi 
«menshikli momentler» dep te ataymız) bir birin tolıq kompensatsiyalaydı (momentlerdin’ 
qosındısı nolge ten’ boladı). Al ko’pshilik atomlarda orbitalıq ha’m menshikli momentler bir 
birin tolıq kompensatsiyalamaydı. Sonın’ ushın atom (yamasa molekula) belgili bir mug’dardag’ı 
magnit momentine iye boladı. 
Magnit momenti nolge ten’ bolg’an zatlar diamagnetikler bolıp tabıladı ha’m bunday zatlarda 
magnit maydanı tu’sirilgende baqlanatug’ın magnitlik qubılıslardı diamagnetizm dep ataymız. 
Diamagnetizm haqqındag’ı ta’limat хaqqnda ga’p etkenimizde mına jag’dayg’a itibar beremiz: 
Yadro do’gereginde aylanıwshı elektron balalar oynaytug’ın zırıldawıqqa usaydı. Sonlıqtan 
giroskop ushın meхanika kursında aytılg’an jag’daylar atomlardag’ı elektronlar ushın da sa’ykes 
keledi. Eger atomg’a magnit maydanı tu’spegen bolsa, onda atomdag’ı elektronlarg’a yadrolar 
ha’m basqa elektronlar ta’repinen ku’shler ta’sir etedi. Eger sırttan kernewligi 
bolg’an magnit 
maydanı alıp kelinse, onda orbitasında 
tezligi menen kozg’alıwshı elektrong’a qosımsha 
[ ] ku’shi ta’sir ete baslaydı. Bul ku’shtin’ ta’sirinde mu’yeshlik tezligi menen ju’retug’ın 
pretsessiya qubılısı orın aladı (zırıldawıqtın’ ko’sherin vertikal bag’ıtqa bazı bir mu’yesh jasap 
aylandırg’an jag’daydag’ı aylanıwdı eske tu’siremiz). Sol 
mu’yeshlik tezliginin’ ma’nisi 
=
2
 
(150) 
formulası ja’rdeminde esaplanadı. Bul jiyilikti Larmor (1857-1942) jiyiligi dep ataymız. Solay 
etip sırtqı turaqlı magnit maydanı bolg’anda atomdag’ı elektronlardın’ ishki qozgalısı