Electr xa'm magnetizm lat

menen tarqalıwınan ha’m ken’islikti iyelep turg’an ortalıqtın’ magnitlik qa’siyetlerinen g’ana 
g’a’rezli. O’tkizgishlerdin’ qarsılıg’ın joq dep biz ma’seleni a’piwayılastıramız ha’m 
esaplawlarda jıllılıq ushın jumsalg’an energiyanı esapqa alıp otırıwdın’ za’ru’rligi bolmaydı. 
Da’slep qozgalmaytugın o’tkizgishtin’ bir oramın qaraymız. Meyli baslang’ısh momentte oram 
arqalı o’tip turg’an toqtın’ shaması nolge ten’ bolsın. Qanday da bir usıl menen oramda toq 
payda etemiz ha’m onın’ shamasın 
ge shekem jetkeremiz. Bunday jag’dayda oram arqalı 
o’tetug’ın ag’ıs Φ te o’sedi. İnduktsiyanın’ elektr qozg’awshı ku’shi payda boladı. Elektr 
qozg’awshı ku’shke qarsı sıtrqı derek islegen elementar jumıs mınag’an ten’ boladı: 
= −ℰ
 . 
(183) 
Eger (156)-formulanı esapqa alsaq (
ℰ
= −
), onda 
=
1
 
(184) 
formulasın alamız. Alıng’an qatnas ulıwmalıq хarakterge iye boladı. Bul qatnas ferromagnitlik 
materiallar ushın da durıs boladı. Sebebi bul an’latpanı keltirip shıg’arg’anda ortalıqtın’ 
magnitlik qa’siyetleri haqqında hesh qanday boljawlar kirgizilgen joq. Eger ortalıq gistereziske 
iye bolmasa (mısalı para- yamasa diamagnetik bolsa), onda 
jumısı tek magnit energiyası 
bolg’an 
shamasın u’lkeytiw ushın g’ana jumsaladı: 
=
. 
(185) 
Bizler qarap atırılg’an ortalıqta ferromagnetikler joq dep esaplaymız. Sonlıqtan 
=
, qala 
berse tınıshlıqta turg’an o’tkizgish ushın o’zlik induktsiya 
turaqlı bolıp qaladı. Usı jag’daydı 
esapqa alıp ha’m (185)-an’latpanı integrallap mınanı alamız: 
=
=
=
. 
(186) 
(186)-an’latpanın’ durıs ekenligi ushın oramnın’ qozg’alısta bolg’anlıg’ı yamasa tınıshlıqta 
turganlıg’ı hesh qanday a’hmiyetke iye emes. Sebebi energiya tek sistemanın’ halınan g’ana