Электр хавфсизлиги

62-rasm. Shtanganing egiluvchanligini sinash tartibi: 
1-mahkamlash nuqtasi; 2-yukni osish nuqtasi;
3-yuk osilgan nuqtadagi shtanganing egiluvchanligi 
500 kV kuchlanishli havo elektr uzatish tarmoqlari simlariga, yerga ulagich 
shtangalari, o‗lchov va universal operativ shtangalar ishchi qismi og‗irligiga ikki 
hissa katta bo‗lgan kuch bilan sinaladi. 
Operativ (oddiy) shtangalar egiluvchanligi o‗zining sof og‗irligi ta‘sirida 
sinaladi. Sinov muddatining davomiyligi 1 daqiqani tashkil etadi. 
Egiluvchanlik, shtanganing yuk osilgan qismidagi egilish miqdoriga, uning 
izolyatsiyalovchi qismining uzunligiga nisbatan foiz hisobida hisoblanganda, 220 
kV kuchlanishgacha bo‗lgan shtangalar uchun 10% dan, ushbu kuchlanishdan 
yuqori bo‗lgan shtangalar uchun esa, 20% dan oshmasligi zarur. 
Egilish miqdorida, ushbu ko‗rsatkichdan yuqori bo‗lgan shtangalarni 
yaroqsizga chiqariladi. 
220 kV kuchlanishgacha bo‗lgan havo elektr uzatish tarmoqlari va 

---

191 
taqsimlash uskunalarida yerga ulagich shtangalarini egiluvchanlikka sinalmaydi. 
Sinovdan so‗ng, shtangalar ko‗zdan kechirilib, qoldiq deformatsiyalar, 
yoriqlar yoki ulangan joylar bo‗shashganligi aniqlansa, ushbu shtanga yaroq-sizga 
chiqariladi. 
Sinov savollari 
1. Begona tok manbaidan yuqori kuchlanish berib sinash tadbirlarini sharhlab 
bering. 
2. Sinov o‗tkazish ishlariga ijozat, kimga beriladi? 
3. Sinov ishlarini bajaruvchi brigada tarkibi necha a‘zodan iborat? 
4. 1000 V kuchlanishdan yuqori elektr uskunalarida himoya vositalari, hamda 
boshqa buyumlarda, birdaniga ommaviy sinovdan o‗tkazish ishlarini kim 
tomonidan va qanday amalga oshiriladi? 
5. Elektr o‗lchov ombirlari va o‗lchov shtangalari bilan bajariladigan ishlarni 
gapirib bering. 
6. Havo elektr uzatish tarmog‗ida, impuls o‗lchov asbobi bilan bajariladigan 
ishlar tadbirini tushuntiring. 
7. Ish joyiga, kim tomonidan to‗siq o‗rnatiladi? 
8. Ishboshi tomonidan sinalayotgan uskunaga, sinov uskunasida kuchlanish 
berishdan oldin qanday tadbirlarni bajarish kerak? 
9. Megaommetr va elektr o‗lchov asboblari bilan bajariladigan ishlar 
to‗g‗risida gapirib bering. 
10. Himoya vositasi nima? 
11. Asosiy himoya vositalariga, qaysi himoya vositalari kiradi? 
12. Qo‗shimcha himoya vositalari qaysilar? 
13. Saqlovchi himoya vositalarini tushuntirib bering. 
14. Elektr himoya vositalari nima uchun sinaladi? 
15. Necha xil sinash mavjud? 
16. Kuchlanish ko‗rsatkichlarini sinash tadbirini izohlang. 
17. Izolyatsiyalovchi shtangalarni sinash yo‗llarini tushuntiring. 

---

192