Электр хавфсизлиги

Захарли моддаларнинг гурухлари.
Заҳарли моддалар одам танаси ва айрим то`қималарга ко`рсатадиган та`сирига қараб шартли равишда 9 гуруҳга бо`линган:
1. Асаб тизими заҳарларига бензин, керосин, ёг` спиртлари, карбон водородлар, метанол, анилин, водород сулфиди, диоксан, аммиак, никотин, кофеин, тетраетил қо`рг`ошин, фосфорли органик бирикмалар ва бошқалар мисол бо`лади. Улар асосан марказий асаб тизимини шикастлайди.
2. Жигар заҳарларига таркибида хлор, бром, фтор, ёд бо`лган бирикмалар мисол бо`лади. Улар жигар то`қимаси фаолиятининг бузилишига, жигарнинг қаттиқ яллиг`ланишига сабаб бо`лади.
3. Қон заҳарларига карбонат ангидриди, амино-нитро бирикмаларнинг ароматик қатори, фенил гидразин, мишяк, бензол, толуол, ксилол ва бошқалар мисол бо`лади. Улар қон таркибининг бузилишига, карбокси ва метгемоглабин (CоҲб, МтҲб) ҳосил бо`лишига, то`қимада кислороднинг камайиб кетишига, ҳатто о`лимга ҳам олиб келади.
4. Фермент заҳарларига кирувчи симоб, мишяк, циан бирикмалари фосфорли ва органик бирикмалар (тиофос, метафос) танани биологик катализаторлари ҳисобланадиган ферментларнинг (Сн) гуруҳлари билан бог`ланиб, улар фаолиятининг бузилишига, я`ни заҳарланишига олиб келади.
5. Қитиқловчи, куйдирувчи заҳарлар юқори ва қуйи нафас олиш ё`лларини шикастлаб, уларни касалланишига олиб келади. Бундай заҳарларга хлор, аммиак, азот оксиди, фенол, кислоталар, ишқорлар мисол бо`лади.
6. Аллергик заҳарлар. Никел, бериллий бирикмалари, нитрохлорбензол, пиридин бирикмалари, урсол ва бошқалар тананинг реакцион қобилиятини о`згартиради, терининг яллиг`ланишига, нафас олиш ё`лларининг торайишига ва бошқа касалликларга олиб келади.
7. Концероген заҳарлар ҳисобланган тошко`мир смоласи, амино ва изо бирикмалар, хлорбензидин, қурум, қора куя ва бошқалар танада шиш, рак касаллигини келтириб чиқаради.
8. Мутаген заҳарларга етиленамин, етилен оксиди, хлорли карбон водородлар, қо`рг`ошин ва симоб бирикмалари мисол бо`либ, улар одам ва ҳайвонлар жинсий органига қаттиқ та`сир етади.