Elektr qurilmalarni ekspluatatsiya qilishda xavfsizlik texnikasi

III. TQ da joylashgan HL, KL va DTBV uchastkalaridagi ishlar

102. 
     TQ, xududida joylashgan HL uchastkasidagi ish, HL ga xizmat ko`rsatuvchi xodimlar tomonidan berilgan naryadlar asosida bajarilishi kerak. Maxalliy navbatchisi bo`lgan elektr qurilmalarda oxirgi tayanchda ish olib borilganda, navbatchi brigadaga yo`riqnoma berishi, uni shu tayanchgacha olib borishi shart. Maxalliy navbatchisiz elektr qurilmalarda liniya brigadasining ish bajaruvchisiga TQ ning kalitini olib, o`zi mustaqil ravishda tayanchga borishga ruxsat beriladi.
     

OTQ ning portallarida va YOTQ ning binolarida ish bajarganda, liniya brigadasini navbatchidan yoki ushbu TQ da xizmat ko`rsatuvchi tezkor-ta`mirlash xodimlaridan tayinlangan ishga qo`yuvchi naryadda rasmiylashtirib, ishga qo`yishi shart.
TQ dan ish bajaruvchi liniya brigadasi bilan birga mustaqil, brigadaning ayrim a`zolari esa - mazkur Qoidalarning V bob 86-bandida ko`rsatilgan tartib bo`yicha chiqishlari mumkin.

102. 
     TQ da joylashgan KL ning tugallovchi muftalarida va tugallovchi qoplamalarida va TQ xududidan o`tgan va kabel kanallariga yotqizilgan KL da bajariladigai ishlar, ushbu KL ga xizmat ko`rsatuvchi xodimlar beradigan naryadlar bo`yicha bajarilishi shart. KL ning tugallovchi muftalarida va tugallovchi qoplamalarida ishga qo`yishni TQ ga xizmat ko`rsatuvchi xodim, TQ xududida va kabel kanallaridagi KL da esa ishga qo`yishni ushbu TQ ga xizmat ko`rsatuvchi navbatchi yoki tezkor-ta`mirlovchi xodimning ruxsati bilan, KL ga xizmat ko`rsatuvchi xodim amalga oshiradi.
     

TQ ning tugallovchi qoplamalarida, ushbu TQ ga xizmat ko`rsatuvchi xodim beradigan naryadlar bo`yicha KL ga xizmat ko`rsatuvchi xodimning xizmat safaridagi xodim xuquqida ishlashiga ijozat beriladi.

102. 
     TQ xududida joylashgan aloqa qurilmalaridagi ishlar, DTBV xizmati xodimlari tomonidan beriladigan naryadlar bo`yicha olib borilishi shart. Ushbu qurilmalarga ishga qo`yishni TQ ga xizmat ko`rsatuvchi xodim amalga oshiradi.
     

Ko`rsatilgan qurilmalaridagi ishlarni, DTBV xizmati xodimlari TQ ga xizmat ko`rsatuvchi xodimlar bergan naryadlar bo`yicha bajarishlari mumkin.
IV. Farmoyish bo`yicha ishlarni bajarish

102. 
     Tok o`tkazuvchi qismlarda kuchlanishni olish va vaqtinchalik to`siqlarni o`rnatish talab qilinmaydigan ishlar farmoyish bo`yicha bajarilishi mumkin.
     
103. 
     1000 V dan yuqori kuchlanishli elektr qurilmalarda quyidagi ishlarni farmoyish bo`yicha bajarishga ijozat etiladi:
     

• 
  kabeli uzib qo`yilgan, uning uchlari qisqa tutashtirilgan va yerga ulangan elektr dvigatellarda;
  
• 
  chiqarmalaridan shinalar va kabellar uzib qo`yilgan generatorda;
  
• 
  TQ ning tortib chiqarilgan KTQ, aravachalarida, ular bo`linmalarining pardachalari yopilib, qulflangan holda.
  

102. 
     1000 V gacha kuchlanishli elektr qurilmalarda ishlarni farmoyish bo`yicha bajarishga izojat etiladi, TQ ning va taqsimlovchi shinalarning yig`ma shinalaridagi va yig`ma shinalarga kuchlanish berilishi mumkin bo`lgan ulanmalardagi ishlar bundan mustasno.
     
103. 
     Odamlarni elektr tokidan shikastlanishiga nisbatan xavfsiz xonalarda (elektr tokidan shikastlanishiga nisbatan xavfsiz xonalarning klassifikatsiyasi Elektr qurilmalarning tuzilish qoidalari. I Bo`lim. 1.1.13-bandida keltirilgan. “O`zdavenergonazorat” - T. 2005.) joylashgan 1000 V gacha elektr qurilmalarda ish bajaruvchi bo`lish xuquqiga ega bo`lgan III guruh xizmatchi bir o`zi ishlashi mumkin.
     
104. 
     Ikkilamchi zanjirlarni, o`lchash asboblarini, releli himoya, avtomatika, telemexanika va aloqa qurilmalarini montaj, ta`mirlash va ekspluatatsiya qilishda, shu jumladan kommutatsiya apparatlarining yuritmalarida va agregat shkaflaridagi ishlarda, ular kuchlanish ostida bo`lganligi yoki bo`lmaganligidan qat`iy nazar quyidagilarga ruxsat beriladi:
     

• 
  ishlarni farmoyish bo`yicha bajarishga, agar ular naryad bo`yicha bajarilsa, ish raxbarini tayinlamaslikka;
  
• 
  ushbu zanjirlar va qurilmalar 1000 V dan yuqori tok o`tkazuvchi qismlari bo`lmagan, yoki butunlay to`silgan, yoki to`siq talab qilinmaydigan balandlikda (to`silmagan tok o`tkazuvchi qismlardan ergacha yoki polgacha bo`lgan masofa Elektr qurilmalarning tuzilish qoidalari, IV bo`limda belgilangan) joylashgan xonalarda IV guruhga ega ish bajaruvchi bir o`zi ishlashga;
  
• 
  yuqorida ko`rsatilgan qurilmalarni ekspluatatsiya qiluvchi xodimlardan bo`lgan IV guruhga ega ish bajaruvchiga ishga qo`yuvchi majburiyatini o`rindoshlik asosida olib borishga. Bunda u ish joyini tayyorlash uchun zarur bo`lgan xavfsizlik choralarini aniqlaydi. Bunday o`rindoshlikka ish joyini tayyorlash uchun 1000 V dan yuqori zanjirlarda o`chirish, yerga ulagich va vaqtinchalik to`siqlarni o`rnatish talab qilinmaydigan hollarda ruxsat beriladi;
  
• 
  ish bajaruvchiga yuqorida ko`rsatilgan qurilmalarni uzishga va ulashga, shuningdek ish joyini tayyorlashga va ishga qo`yishga ruxsat beruvchi xizmatchining ruxsati bilan himoya va avtomatika qurilmalarining o`chirgichlarini uzish va ulash bilan sinashga.
  

102. 
     Elektr stantsiyalar va podstantsiyalarning elektr qurilmalarida III guruhga ega bo`lgan bir xizmatchiga quyidagi ishlarni farmoyish bo`yicha bajarishga ruxsat beriladi:
     

• 
  OTQ xududini obodonlashtirish, o`tlarni o`rish, yo`llar va yo`lakchalardagi qorlarni kurash;
  
• 
  TQ kameralaridan tashqarida, 2,5 m dan ortiq bo`lmagan balandlikda joylashgan simli radio va telefon aloqa qurilmalariga xizmat ko`rsatish va ta`mirlash;
  
• 
  uskunalarning qoplamalaridagi va TQ kamerasidan tashqarida joylashgan to`siqlardagi yozuvlarni qayta tiklash;
  
• 
  transformatorlar, generatorlar va boshqa uskunalarning quritilishini kuzatish;
  
• 
  moyni tozalashda va quritishda moy tozalovchi va boshqa yordamchi apparaturalarga xizmat ko`rsatish;
  
• 
  elektr dvigatellaridagi, transformatorlarning ventilyatorlaridagi va moy nasoslarining, hamda kompressorlarning mexanik qismlaridagi ishlar;
  
• 
  havo tozalash filtrlarini tekshirish va ulardagi sorbentlarni almashtirish.
  

102. 
     TQ dan tashqarida, 2,5 m dan ortiq bo`lmagan balandlikda joylashgan yoritgichlarni tozalashni va ulardagi lampalarni almashtirishni II guruhga ega bo`lgan bir xizmatchi farmoyish bo`yicha bajarishi mumkin.
     

TQ da, kameralardan tashqarida 2,5 m gacha balandlikda joylashgan yoritgich apparatlarini ta`mirlash va ularga xizmat ko`rsatishni farmoyish bo`yicha III guruhga ega xizmatchi bir o`zi bajarishi mumkin.

102. 
     Tok o`tkazuvchi qismlari to`silgan 1000 V dan yuqori kuchlanishli elektr qurilmalar joylashgan xonalarni, shuningdek boshqaruv va rele shchitlari joylashgan xonalarni tozalashni farmoyish bo`yicha II guruhga ega bo`lgan bir xizmatchi bajarishi mumkin. OTQ ni tozalashni, farmoyish bo`yicha III guruhga ega bo`lgan xizmatchi bir o`zi bajarishi mumkin.