Elektr simlarida quyidagi nosozliklar uchraydi: sim tarmoqhtri va ular uchlari (nakonechniklari)ning shikastlanishi, tutashuv qismlari, qisma va izolatsiyasining buzilishi

5.1-jadval
Yorug’lik va yorug’lik darakchilari tizimi asboblarining asosiy nosozliklari

Nosozlikni yuzaga kelish sabablari	Bartaraf qilish usullari
Hamma yoritish asboblari va yorug’lik darakchilari ishlamayapti
Almashlab ulagich nosoz	Almashlab ulagichni almashtirish
O’tkazgichlardagi uzilish, saqlagichni kuyishi, kontaktlarni oksidlanishi, “massa”ga qisqa tutashuv	Uzilish joyini aniqlash va tiklash, saqlagichni almashtirish, kontaktlarni tozalash,qisqa tutashuvni bartaraf qilish
Bosh yoritish farasining lampasi yonmayapti
Lampaning cho’g’lanish tolasi kuygan	Lampani almashtirish
Patron yoki sokolni oksidlsnishi	Patron va sokolni tozalash
Lampa xira yonmoqda yoki to’la cho’g’lanish bilan yonmayapti
Kuchlanish belgilangan qiymat darajasida rostlanmayapti	Bortdagi kuchlanishni rostlash yoki nosoz kuchlanish rostlagichni almashtirish
Porlagan volframo’tishi natijasida lampa kolbasi qirayib ketgan	Lampani almashtirish
Patronda kuchlanishni me’yordan ortiq darajada pasayishi	Patronni oksidlangan qismlarini tozalash
Dvigatel ishlab turganda yorug’lik asboblarni pirpirashi yoki barqaror ishlamasligi
Patron bilan lampa orasida katta tirqish borligi yoki o’tkazgich uchliklarini bo’shab qolgani	Patronni almashtirish, o’tkazgich uchliklarini qattiqroq mahkamlash
Avtomobilning tebranishi natijasida yuzaga keladigan va dam-badam sodir bo’ladigan “massa” ga qisqa tutashub	Qisqa tutashuvni aniqlash va bartaraf qilish
Yo’lning yoritilganligi qoniqarsiz
Fara qaytargichidagi alyumini qoplamaning qisman ko’chishi yoki namlanish natijasida xiralashishi	Faraning optik elementini almashtirish
Tarqatgichning ifloslanganligi	Ifloslangan tarqatgichni yuvish
Faraning noto’g’ri rostlanganligi	Farani ekran yoki regloskop yordamida qayta rostlash
Yaxshi mahkamlanmagan optik elementning vibratsiyalanishi	Optik elementni mahkamlash
Burilish ko’rsatgichi ishlamayapti
Burilish ko’rsatgichining lampasi kuygan	Lampani almashtirish
Burilish ko’rsatgichning uzgich-relesi shikaslangan	Uzgich-relesini ta’mirlash yoki almashtirish
Buralish ko’rsatgichining almashlab ulagich shikastlangan	Nosoz almashlab ulagichni ta’mirlash yoki almashtirish

Nazorat savollari
1. Yorug’lik tizimida tekshirish va rostlashning qanday usullari mavjud?
2. Nosozlikni yuzaga kelish sabablari.
3. nosoalikni bartaraf qilish usullarini ayting.

2-Mavzu: Avtomobil elektr jixozlari va ularning prinsipial sxemalarini o`rganish

Tanitish VAZ 2110 uchun simlar diagrammasi 1996+ yildan boshlab Keyinchalik faol haydovchilar uchun ushbu dvigatel asosida 16 valfli versiya ishlab chiqilgan benzinli dvigatel ish hajmi 1,5 litr. quvvati 94 ot kuchiga ega, ikkita valli silindrli kallakli, quvvat (69 kVt) va moment (130 Nm) bo'yicha yuqori ishlashni ta'minlab, avtomobilga yaxshilangan dinamik sifatlarga ega bo'lish imkonini beradi. Bunday dvigatel bilan jihozlangan mashina VAZ 21103 indeksiga ega, maksimal tezlik allaqachon 185 km / soat tezlikni tashkil etadi va "yuzlab" ga tezlashishi atigi 12,5 soniyani oladi. Yo'llardagi ushbu modifikatsiyalar tobora keng tarqalgan bo'lib bormoqda, shuningdek, VAZ-21106 CTi ning 2 litrli 150 ot kuchiga ega versiyalari ancha tejamkor, ifodali va qimmat. Shunga qaramay, oxir-oqibat Opel dvigateli X20XEV ikkita vali 16 valfli silindrli kallak va nuqtali inyeksiya tizimi bilan soatiga 205 km tezlashishga imkon beradi. Uning yordamida yuz kilometrlik to'siqni atigi 9,5 soniyada bosib o'tish mumkin. Shuningdek, jangovar 240 ot kuchiga ega (!) VAZ-21107 "Rally" 2.0 V16 tanasiga o'rnatilgan maxsus rulonli katak bilan. Uning maksimal tezligi 220 km/soat, 100 km/soat tezlashuv vaqti esa atigi 7 soniyani oladi! Lekin ular uni parcha-parcha, faqat sportchilarning buyurtmasi bilan yasashadi va bu xorij ralli avtomobillari kabi turadi: qimmat (22 ming dollar). Aytishim kerakki, ba'zi mahalliy tyuning kompaniyalari (hatto qimmat import qilingan komponentlardan foydalanmasdan ham) tezlikda yoki aksincha, "o'nlab" dinamikaning qulay versiyalarini yaratadilar, ularning boshqaruvi haydash paytida sezilarli darajada yaxshilanadi.
Shuningdek, sport yoki butun er yo'nalishining "o'nlab" ning to'liq g'ildirakli haydovchi versiyalari mavjud, ammo ular eksperimental yoki kichik hajmdagi va shuning uchun qimmat.