Elektr yuritma asoslari tarixi

Bunda olim assinxron dvigatelni chastotali boshqarish iqtisodiy

Jihatdan qulayligini, uning tezligini keng ko‘lamda rostlash ravon-ligini oshirishning yagona usuli ekanligini hisobga olib, akademik

M.P. Kostenkoning chastotali’boshqarish qonunini rivojlantirdi va

Bu yo‘nalish bo‘yicha maktab yaratib unga boshchilik qildi.

Elektr yuritma asoslari fanini rivojlantirishda o‘zbek olimlarining tutgan o‘rni.

U 1959-yilda «Частотное управление асинхронным электропри­

водом», 1966-yilda esa shogird olimlar bilan birgalikda «Частот­

ное регулирование скорости электроприводов переменного

тока с автоматическим управлением от вентильных преоб­

разователей» nomli yirik ilmiy asarlarini chop ettirdi.

Bu monografiyalarda olimlar chastotali boshqarishda, tezlikni

rostlashda o‘zgaruvchan tok dvigatelining tavsifmi hisoblash nazariyasi va usullarini bayon qilib, bu dvigatel ventilli chastota

o‘zgartgichidan boshqarilayotgandagi statik hamda dinamik rejimlarini nazariy va amaliy tadqiq etish natijalarini keltirganlar.

Shu bilan birga avtonom invertorlarning yangi sxemalari yaratilib,

ularning xususiyatlari va qo‘llanish ko‘lami aniqlangan.

Elektr yuritma asoslari fanini rivojlantirishda o‘zbek olimlarining tutgan o‘rni.

Chastotasiga ko‘ra boshqariluvchi avtomatlashtirilgan elektr

yuritmalarini ixtirosi uchun akademik M. Z. Homudxonov rahbarligidagi bir guruh olimlar S. Z. Usmonov, N. M. Usmonxo‘jayev, О. O. Xoshimov, M. A. Husanov, K. Mo‘minovlar 0 ‘zbekiston Hukumatining qarori bilan ilm-fan va texnika sohasidagi

Abu Rayhon Beruniy nomidagi 0 ‘zbekiston Davlat mukofotiga sazovor bo‘ldilar. 1966-yil Toshkentda bir necha qattiq yer silkinishlaridan keyin panelli uylar qurilishi bir necha bor ortdi.

Qurilishning zamonaviy tezkor usullari qo‘lIanila boshlandi. Bu esa olimlar oldiga uy-joy qurilish kombinatlaridagi temir-beton plitalarni elektr yuritma yordamida zichligi va mustahkamligini oshirish, yangi qurilayotgan imorat va inshootlaming zilzilaga bardoshliligini tekshirish va oshirish masalasini qo‘ydi. Shulami hisobga olib, professor N. H. Bozorov rahbarligidagi olimlar tomonidan elektr yuritma nazariyasida yangi sahifa bo‘lgan tit-ratgich elektr yuritmasining yangi, yengil, chidamli va kam energiya sarflaydigan turlari yaratilib, qurilish sanoatida keng ко‘lamda qo‘llanildi.