Uchma-uchbirikmalar. Bunday birikmalarda asosiy hamda suyuqlantirib qO‘shiladigan metall kamsarflanishi,payvandlash vaqtining tejalishi va asosiy metall dek puxta chok olinishi sababli bular sanoatda kO‘proq tarqalgan.Lekin,uchma-uch biriktirishda payvandlash uchun listlarni yaxshilab tayyorlash va bir-biriga aniq to‘g‘rilamoq zarur.Ustma-ust birikmalar .Bundaybiriktirishusuliasosan,qalinligi kO‘pi bilan 10- 12 mm bO‘lganpO‘latdan ishlangan qurilish konstruksyalarini yoy yordamida payvandlashda qo‘llaniladi.
Burchak hosil qilgan birikmalar. Bunday birikmalardan bir- biriganisbatanto‘g‘riyokiboshqaburchakostidajoylashganlistlarnichetlaribo‘ yichapayvandlabbiriktirishdafoydalaniladi.Bundaybirikmalar,asosan,gazyok isuyuqlikningunchalikkattabO‘lmaganichkibosimita’sirida bo‘ladiganidishlardahosilqilinadi.
Tavraviy birikmalar . Bunday birikmalarda payvandlanuvchi metallelementlari bir-biriga900 li burchak ostida payvandlanadi. Payvandlanuvchi element qirrasining shakliga ko‘ra qirrasi kertilmay, bir yog‘i kertilib yoki ikki yog‘i kertilgan bo‘lishi mumkin.
Payvand birikmalarningasosiy turlari
Payvand choklar quyidagi ko‘rsat kichlarga ko‘raturlarga ajratiladi: Fazodagiholatigaqarab:pastki,v ertikal,gorizontalvaship choklar. Bostirilish xarakteriga qarab:uzluksiz(sidirg‘a)va uzlukli choklarga bo‘linadi. Ta’sir etuvchi zo‘riqish kuchlar yo‘nalishiga qarab: yonlama (flang), ro‘para(tores),aralash vaqiyachokla quyi chok; b- vertikal chok v- gorizontalchok;g-ship chok
Choklarning turlari
2-mavzu:Elektr yoy va payvandlashda undan foydalanish
Reja:
1.Elektr yoy yordamida payvandlash
2.Elektr yoy yordamida payvandlashdan foydalanish
3. Elektr payvandlash yoyini olish usullari
Bu usul eritib payvandlashga kiradi. Payvandlashning bu turida asosiy va qo‘shimcha metallni elektrod hamda payvandlanayotgan metall orasida yonayotgan elektr yoyi eritadi. Erigan asosiy va qo‘shimcha metall (elektrod, sim yoki lenta) payvandlash vannasini hosil qiladi, bu vannadagi metallning kristallanishi natijasida payvand chok hosil bo‘ladi. Payvandlanayotgan listlar qalin bo‘lib, bir o‘tishda eritishning iloji bo‘lmagan hollarda, payvand- lanayotgan qirralar to‘la erishi uchun payvandlashga tayyorlab yig‘ish oldidan qiyalatib kesiladi, ya’ni qir- ralarga ishlov beriladi. Payvandlash yoyi gazlar, metall bug‘lari va elektrod qoplamalari, flyuslar tarkibiga kiradigan komponent- larning ionlashgan aralashmasidagi elektr yoy razrya- didan iborat. Payvandlashda yoy razryadini qo‘zg‘atish uchun boshlang‘ich ionlashishni vujudga keltirish maq- sadida ikki elektrod (elektrod va detal) bir-biriga tekkizi- ladi, so‘ngra ularni tez bir-biridan ajratiladi. Òok yetarli- cha katta bo‘lganida elektrodlar bir-biriga tekkanida elek- trodlarning uchlari oralig‘ida katta miqdorda issiqlik aj- ralib chiqadi va ularni erish darajasigacha qizdiradi. Elektrodlar bir-biridan tez ajratilganda erigan notekisliklar cho‘ziladi va ingichkalashadi, buning natijasida ularda tokning zichligi ortadi va ularni bug‘ga aylantirib yuboradi. Metall bug‘larining harorati yuqori bo‘lganida oraliqning ionlashish darajasi shu qadar yuqori bo‘ladiki, elektrod uchlari orasidagi potensiallar farqi nisbatan kichik bo‘lishiga qaramasdan yoy razryadi hosil bo‘ladi. Agar yoy oralig‘ining ionlanishini saqlab turuvchi faktorlar saqlanib qolsa, razryad keyinchalik statsionar turg‘un yoy bo‘lib qolaveradi.
Ishlatilayotgan elektrodning turiga qarab yoy eriydigan (metall) va erimaydigan (ko‘mirli, volframli va bosh- qalar) elektrodlar hamda detal orasida uyg‘otilishi mumkin. Ishlash uslubiga ko‘ra bevosita, bilvosita va kombi- natsiyalangan tarzda ta’sir qiluvchi yoylar bo‘ladi. Elektrod bilan detal orasida sodir bo‘ladigan yoy razryadi bevosita ta’sir qiluvchi yoy deb ataladi .
Bilvosita yoy esa ikkita elektrod orasida hosil qilinadigan yoy razryadidan iborat. Bu ikkala usul birgalikda qo‘llanilsa, kombinatsiyalangan usul bo‘ladi.
Elektr payvandlash yoyini olish usullari.
Qo‘lda payvandlashda quyidagi uchta harakatga amal qilish kerak: kerakli yoy uzunligini olish uchun erib turgan elektrodni bir tekisda tushirib borish kerak; payvand chokini hosil qilish uchun elektrodni bir tekisda siljitib borish kerak. Payvandlashda quyidagi ko‘rsatkichlar olinadi: payvandlash toki IS = 50–400 A; yoyning kuchlanishi US = 15–40 V; payvandlash tezligi vS 12 sm/min. Bu usulda konstruksion po‘latlarni, kam va yuqori legirlangan po‘latlarni, kulrang cho‘yanni payvandlash mumkin.
Uzluksiz payvandlash turida eruvchan elektrodli payvandlash qo‘llaniladi (27-rasm). Bunda payvand- lanayotgan detal 1 ning yuqori tomonidan elektrod sim 2 rolikli mexanizmlar 3 yordamida uzatib turiladi. Pay- vandlash zonasiga aktiv himoyalash gazi soplo 4 orqali berib turiladi. Manba 5 kuchlanishining bir fazasi elektrodga va ikkinchi fazasi detalga ulanadi. Qisqa yoyli payvandlashda quyidagi kattaliklarni olish mumkin: payvandlanayotgan material qalinligi 0,8—3 mm.
Do'stlaringiz bilan baham: |
