Elektrokimyo. Elektrolit eritmalar. Elektrolitik dissosilanish. Ionlararo muvozanat

Gidrolizning qanday borishi tuzning tabiatiga bog’liqdir.

Misol tariqasida; kuchsiz kislota va kuchli asoslardan hosil bo’lgan tuzning (CH3COONa) gidrolizini ko’raylik.

CH3COONaH2O = CH3COOHNaOH yoki

CH3COO-H2O = CH3COOHOH-

Gidroliz natijasida ON –ionlari yig’ila boshlaydi. Demak, kuchsiz kislota va kuchli asosdan hosil bo’lgan tuzlarning suvdagi eritmasi ishkoriy muhit hosil qiladi.

Agarda, gidroliz jarayoni muvozanat konstantasi yozadigan bo’lsak, u quyidagicha bo’ladi; Kasrning surati va suvning ion ko’paytmasini Kw desak, u xolda KwaH. AOH-

Agarda, gidroliz jarayoni muvozanat konstantasi yozadigan bo’lsak, u quyidagicha bo’ladi; Kasrning surati va suvning ion ko’paytmasini Kw desak, u xolda KwaH. AOH-

Sirka kislotasining dissostilanish (Kk deb belgilab) e’tiborga olsak

Shunday qilib, gidrolizlanish muvozanat konstantasini ikki dissostilanishning –kislota va suvning dissostilanish konstantalari bilan ifodalash mumkin. Demak, tuzlarning gidroliz konstantasi kislotaning dissostilanish konstantasiga teskari proporstionaldir, ya’ni kislota qancha kuchsiz bo’lsa, uning tuzi shunchalik ko’p gidrolizlanadi.

Gidroliz darajasi () –tuzning gidrolizlangan qismini bildiradi.

Gidroliz darajasiga temperatura ta’sir qiladi. Temperatura ko’tarilishi bilan gidroliz darajasi va shu bilan birga rN qiymati ham o’zgaradi.

Eruvchanlik ko’paytmasi.

Eruvchanlik ko’paytmasi.

Qiyin eruvchan moddalarning eruvchanligi ularning eruvchanlik ko’paytmasi bilan harakterlanadi.

Misol uchun qiyin eruvchan kumush xloridning to’yingan eritmasi berilgan deb faraz qilaylik. Bu birikmaning dissostilanish konstantasi; AgCl ni kam eriydigan modda bo’lgani uchun uning aktivligini o’zgarmas deb olsak K aAgClconstaAgaCl- bo’ladi; yoki LaaAg aCl-

Bu erda La –erituvchanlik ko’paytmasi. Kumush xlorid tuzi juda ham kam eriganligidan aktivlikni konstentrastiya bilan almashtirish mumkin; LCCAg CCl-