Электрон дарсликларнинг хусусиятлари ва афзалликлари Асосий саволлар

4.2. Энг фаол талабалар (баҳолаш мезони асосида) баҳоланади.
Ўқитувчи, 10 минут
5	Ўқув машғулотини якунлаш босқичи: 5.1. Талабалар билими таҳлил қилинади. 5.2. Мақсад ва вазифалар бажарилганлиги таҳлил қилинади, тегишли хулосалар чиқарилади. 5.3. Мустақил иш топшириқлари берилади (Узлуксиз таълим тизими ва унда ўқитиладиган фанлар мажмуаси тўғрисида маълумот тайёрланг).	Ўқитувчи, 10 минут

1-асосий савол бўйича дарснинг мақсади: Талабаларга анъанавий босма ва электрон дарсликларнинг умумий жиҳатлари ҳақида маълумот бериш.
Идентив ўқув мақсадлари:
1. Анъанавий босма ва электрон дарсликларнинг фарқли жиҳатлари ҳақида сўзлаб бера олади.
2. Анъанавий босма ва электрон дарсликларнинг умумий жиҳатларини изоҳлай олади.
1-асосий саволнинг баёни:
XX асрнинг 80-чи йилларида компьютерларнинг кенг тарқалиши таълим соҳасида нафақат янги техникавий, балки дидактик имкониятларни ҳам яратди. Компьютерларнинг асосий афзалликлари уларнинг яқинлашувчанлиги, мулоқотнинг оддийлиги ва албатта, графикавий имкониятларидир. Ўқув компьютер тизимларида графикавий иллюстрацияларни қўллаш фақат таълим олувчиларга ахборотни узатиш тезлигини ошириш ва уни тушуниш интенсивлигини ошириш имкониятини бериб қолмасдан, балки уларда интуиция, сезгирлик, образли фикрлаш каби қобилиятларини ривожлантиради. Хотира ҳажми катта бўлган электрон воситалар ва глобал телекоммуникацион муҳитларнинг пайдо бўлиши ўз ичида гиперматнли, мульти ва гипермедиа технологияларни, виртуал тизимларни қўллайдиган ўқув дастурли воситаларни яратишга олиб келди. Бундай тизимлардан фойдаланиш лазерли компакт дискларда электрон дастурлар, маълумотномалар, китоблар ва бошқа манбаларни кўплаб ададлаштириш имкониятини яратди.
Мамлакатимиз узлуксиз таълим тизимига кириб келаётган замонавий компьютерлар асосида таълим муассасаларини ахборотлаштиришга интилиш жараёни таълимда электрон дарсликларни яратиш учун йўл очиб берди.
Электрон дарслик ва босма дарслик қуйидаги умумий жиҳатларга эга:
- ўқув материали билимларнинг маълум соҳаси бўйича баён қилинади;
- ўқув материали фан, техника, технология ва маданиятнинг замонавий ютуқлари даражасида ёритилади;
- ўқув материали дарсликларда тизимли баён қилинади, яъни дарсликнинг яхлитлигини таъминлайдиган, маъноли муносабат ва алоқали кўплаб элементлардан ташкил топган бутун тугалланган асарни ўзида тасвирлайди.
Электрон дарсликнинг босма дарсликлардан фарқли белгилари қуйидагилардан иборат:
- Ҳар бир босма дарслик ўқитиш жараёнининг маълум бошланғич ва якуний даражасини тавсифлайди. Аниқ бир ўқув фани бўйича электрон дарслик мураккабликнинг бир неча даражасидаги материални ўз таркибида сақлаши мумкин. Бунда улар ҳар бир даража учун интерфаол тартиботда билимларни текшириш учун кўп вариантли топшириқларни ўз таркибида сақлаган бўлади.
- Электрон дарсликда кўргазмалилик босма дарсликдагидан кўра юқорироқдир. Электрон дарсликларда кўргазмалилик анимациялар, товуш кузатишлар, гипержўнатишлар, видеолавҳалар ва бошқа мультимедияли технологиялардан фойдаланиш билан ҳам таъминланади.
- Электрон дарслик синов топшириқлари ва тестларининг кўп вариантлилиги, кўпдаражалилиги ва хилма-хиллигини таъминлайди. Электрон дарслик барча топшириқ ҳамда тестларни интерфаол ва таълим берувчига тартибли берилишга имконият яратади. Ноаниқ жавоб пайтида тушунтиришлар ва изоҳлар орқали аниқ жавоб беришга эришиш мумкин.
- Электрон дарсликни яратиш ва тарқатишда босмахона ишлари бажарилмайди. Электрон дарсликлар ўзининг тузилиши бўйича очиқ тизим бўлиб ҳисобланади. Уларни ишлатиш жараёнида тўлдириш ва такомиллаштириш мумкин.
- Электрон дарсликнинг таълим олувчилар билан яқинлашуви босма кўринишдаги дарсликлардан кўра юқорироқ. Электрон дарсликка талаб ошганда унинг ададини осонгина ошириш мумкин, тармоқ бўйича жўнатиш мумкин.
- Фойдаланишда ва ишлаб чиқиш мақсадларига боғлиқ равишда кўп функциялилигини таъминлаш учун электрон дарсликлар турли хилдаги тузилмаларга эга бўлиши мумкин. Масалан, дарсларда фойдаланиш учун аниқ бир фан бўйича ўқув дастурига мос келадиган электрон дарсликни яратиш ва ўқув материалини мавжуд мавзуий режалаштириш асосида бериш мумкин. Электрон дарсликларни мавзуий режалаштиришга боғламасдан, балки шунчаки аниқ таълим босқичи бўйича ўқув режасига риоя қилиб ишлаб чиқиш ҳам мумкин.