“Elektron ta’lim” – “Электронное обучение” – “E-learning” December-2020,Volume 4 issn2-181-1199

“Elektron ta’lim” – “Электронное обучение” – “Electronik edication” December-2021,volume 5,№4 ISSN2-181-1199
http://ej.nspi.uz//
65
 
bo‘lib, talabalarga olimlarning g’oyalari va ilmiy yo‘nalishlarini modellashtirishni 
o‘zlashtirishga imkon beradi. 
Virtual haqiqat kontenti
Virtual voqelikning mohiyati ko‘proq an’anaviy kibernetik (dasturiy) 
ma’noda tushuniladi [3] fikriga mos keladi. VRning mohiyati quyidagi asosiy 
belgilarga qisqartiriladi: 1) obyektlarining haqiqatga iloji boricha yaqinroq bo‘lgan 
uch o‘lchovli tasvirlarini, gologrammaga o‘xshash real ob’ektlarning modellarini 
dasturlash orqali yaratish; 2) animatsiyaning imkoniyati (virtual fazodagi sub’ekt 
harakat qilishi, ob’ektga turli tomondan qarashi, koinotda "uchib ketishi", biologik 
hujayra ichida "harakatlanishi" va boshqalar); 3) real vaqt rejimida amalga 
oshiriladigan tarmoq ma’lumotlarini qayta ishlash (sub’ektning harakatlari, 
masalan, uning harakatlari, boshning egilishining o‘zgarishi, ob’ekt tasvirini 
o‘zgartirishi va boshqalar); 4) mavjudlik effektini dasturlash orqali yaratish 
(odamning sun’iy ravishda yaratilgan axborot haqiqatida ob’ektlar va / yoki 
sub’ektlar bilan illyuziyasini his qilish). Umuman olganda, virtual haqiqat - bu 
foydalanuvchining uch o‘lchovli interaktiv axborot muhitiga kirishini ta’minlovchi 
inson va mashinaning o‘zaro ta’sir texnologiyasi. Shuni ta’kidlash kerakki, bu 
muhit ob’ektlari shunchaki yuqori sifatli kuzatilgan uch o‘lchamli rasmlar 
(sahnalar) emas, ular real ob’ektlarga o‘xshash va boshqa virtual ob’ektlar bilan 
o‘zaro ta’sirlashganda paydo bo‘ladigan ma’lum xususiyatlarga ega. Misol uchun, 
siz materialning zichligini va boshqa xususiyatlarni belgilashingiz mumkin, 
shuning uchun virtual to‘pni virtual suvga tashlasangiz, u suzadi ...
VR oddiy voqelikni taqlid qilish uchun yaratilgan maxsus, alohida, axborot 
haqiqatidir. Tadqiqotchining maqsadlariga qarab, tegishli xususiyatlar virtual 
muhitga kiritiladi, bu VR ning to‘yinganlik darajasini oldindan belgilaydi, lekin, 
albatta, u ob’ektiv dunyo parametrlarini to‘liq takrorlamaydi (buning uchun aqliy 
ob’ekt shaxs ham tegishli).
VR pedagogikada, xususan, didaktikada qo‘llanilishi mumkinmi? Mavjud 
nashrlar umumiy ko‘rinishga ega, nazariy xarakterga ega bo‘lib, ularda, o‘qitishda 

---