“Elektron ta’lim” – “Электронное обучение” – “Electronik edication” December-2021,volume 5,№4 ISSN2-181-1199
http://ej.nspi.uz//
69
ko‘rinuvchanlik va ochiqlik, inklyuziv ta’lim tamoyillarini amalga oshirish
chegaralari, ta’lim va hayot o‘rtasidagi bog’liqlik, hissiy qobiliyatning potentsiali,
o‘quvchiga ta’siri kengaymoqda. VR usullari va dasturiy-axborot o‘qitishning shu
va boshqa xususiyatlari ular haqida fan pedagogikasini amalga oshirishda
dominantlar sifatida gapirishga imkon beradi.
Virtual haqiqat o‘qitish vositasi va texnologiyasi sifatida
VR, bizning fikrimizcha, o‘quv qurollariga ham tegishli. Klassik maʼnoda
oʻquv qurollari oʻqituvchi va oʻquvchi faoliyatining didaktik vositalari, oʻquv
jihozlari, koʻrgazmali qurollardir. Bu vositalar ta’lim maqsadlarini amalga
oshiradigan axborot tashuvchilari hisoblanadi. Shu nuqtai nazardan, VR ancha
murakkab texnik qurilmalarni, maxsus jihozlarni nazarda tutadi, shuning uchun
VRni amalga oshirish uchun asboblar vosita sifatida qabul qilinadi. Afsuski,
hozircha haqiqiy virtual muhitda o‘quv dasturlari kam. Shu sababli virtual borliq
hali o‘qitish vositasiga aylanmagan.
Hozirgi vaqtda pedagogikada, ayniqsa, tarbiya nazariyasida tarbiya vositalari
keng ma’noda talqin qilinadigan ancha original yondashuv. Masalan, mehnat
(faoliyat sifatida) shaxsni shakllantirish vositasi sifatida qabul qilinishi mumkin.
Bu mehnat faoliyati iste’mol tovarlarini ishlab chiqarish uchun emas, balki birinchi
navbatda tarbiyalash, shaxsga ta’sir qilish vositasi sifatida qo‘llanilganda sodir
bo‘ladi. Ushbu yondashuvda ta’lim vositalari (mos ravishda o‘qitish) turli xil
faoliyat turlari (o‘yin, o‘qish, mehnat, muloqot) bo‘lib, ulardan tashqarida
o‘quvchining ma’lum shaxsiy fazilatlarini shakllantirish mumkin emas, ular ta’lim
predmeti hisoblanadi. Demak, vosita bu ta’lim jarayonida qo‘llaniladigan moddiy
ob’ektning o‘zi emas, balki bu ob’ektni o‘z ichiga olgan o‘quvchi faoliyatidir.
O‘quvchining u yoki bu ob’ekt ("vosita") bilan faoliyatining tabiati unga
ma’lum tajribalar, his-tuyg’ular va munosabatlarni keltirib chiqaradi. Bu
kechinmalar va munosabatlar umumlashtirilib, xarakter xususiyatlari, irodasi,
shaxsiy va subyektiv fazilatlarining asosiga aylanadi. Ma’lum bo‘lishicha,
Do'stlaringiz bilan baham: |
