Elektroradio ashyolar va tibbiyot texnikasini

7.7. Integral mikrosxemalar kondensatorlari
Yarimo‘tkazgichli IS monokristalida kondensatorlar hosil
qilish uchun r-n o‘tishlar sig‘imidan foydalaniladi. Ammo
bunday kondensatorlar sig‘imlarning cheklangan diapazoniga
(20—200 pF), past temperatura barqarorligi (10
-3
1/°C) va
parametrlarning katta texnologik tarqoqligiga (30 %) ega.
Gibrid IS larning yupqa pardali kondensatori (7.12-rasm)
bundan yuqoriroq xossalarga ega: sig‘imlari diapazoni 1 dan
10000 pF gacha bo‘lgan oraliqda yotadi, temperatura barqaror-
ligi

2,10
-4
1/°C ni tashkil etadi, parametrlarning texnologik
tarqoqligi 10 % ga teng. Bunday kondensatorlar dielektrik
ko‘rinishdagi uch qatlamli strukturadan va unga purkash yo‘li
kichik omli metall qoplangan ikkita yupqa pardali qoplamadan
iborat.
7.12-rasm. Yupqa pardali kondensatorlar:
1, 3—yuqori va pastki qoplamalar; 2—dielektrik; 4—asos.
1
2
3
4
B
1
B
2
L
2
L
1

---

160
Qoplamalar sifatida ko‘pincha aluminiydan foydalaniladi. Chunki
boshqa metallar (masalan, oltin)ga nisbatan uning atomlari sustroq
harakatlanadi. Bu hol metallning yupqa dielektrik qatlami orqali
diffuziyasi yuz beruvchi qoplamalar orasidagi qisqa tutashuvlar
sonini kamaytiradi. Bundan tashqari, aluminiy nisbatan past
bug‘lanish temperaturasiga (1500°Ñ), kichik solishtirma qarshilikka
( = 0,06 Om) ega, texnologiyabop va arzondir.
Yupqa pardali kondensatorning dielektrigi sifatida olinadigan
materialning elektrga nisbatan chidamliligi yuqori va sarfi kam
bo‘lishi kerak. Bundan tashqari u yuqori adgeziya va iloji boricha
katta dielektrik singdiruvchanlikka ega bo‘lishi lozim.
Turli materiallar asosida hosil qilinadigan yupqa pardali
kondensatorlarning asosiy parametrlari 7.2-jadvalda keltirlgan.
Yupqa pardali kondensatorlar borgan sari kamroq qo‘llanil-
moqda, chunki mikroyig‘ilmalarga o‘rnatilganda yupqa paradali
kondensatorlar (ayniqsa, katta sig‘imlilari)ga nisbatan bir xil
yoki hatto kichik yuzani oladigan yaxlit keramik K10 konden-
satorlari va oksid yarimo‘tkazgichli, elektrolitik K53-15, K53-16 va
K53-18 kondensatorlari seriyalab chiqarildi. Sanoatda B18 va
B18A kondensator yig‘ilmalari ham ishlab chiqarildi.
7.2-jadval