Elektrotexnika elektr energiyasidan foydalanib ishlovchi qurilma va mexanizmlarni ishlashini, xamda elektr energiyasini ishlab chiqarish va uni uzatish bilan bog’liq muammolarini o’rganuvchi texnikikaviy fandir

Ikki yarim davrli to’g’rilagichlar. Ko’prikli ikki yarim davrli to’g’rilagich

17.2-расм. Икки ярим даврли кўприкли тўғрилагич:
а) схема, б) ток ва кучланишларнинг графиклари.
Ikki yarim davrli to’g’rilagichlarning ko’prik sxemasi keng tarqalgan (XVIII. 2-rasm). Sxema transformator va to’rtta dioddan iborat. Ko’prikning bitta-diagonaliga transformatorning ikkilamchi chulg’ami, ikkinchi d
iagonaliga esa yuklanish ulangan. O’zgaruvchan kuchlanishning musbat yarim davrida diodlar (VD₁ va VD₂) ochiq bo’lib, tok quyidagi zanjir bo’yicha o’tadi: diod VD₁ yuklanish , diod VD₃, tarnsformatorning ikkilamchi chulg’ami. O’zga­ruvchan tokning manfiy yarim davrida diodlar VD₂ va VD₄ ochiq bo’lib, tok quyidagi zanjir bo’yicha o’tadi: diod VD₂, yuklanish , diod VD₄, transformatorning ikkilamchi chulg’ami. SHunday qilib, yuklanishdan o’tayotgan tokning yo’nalishi o’zgarmaydi. To’g’rilagichning tok va kuchlanish grafiklari 17. 2, b-rasmda ko’rsatilgan.

17.3-rasm. O’rta nuqtasi bilan ikki yarim davrli to’g’rilagich
Uch fazali to’g’rilagichlar
Uch fazali to’g’rilagichlar katta va o’rtacha quvvatli quril-malarda qo’llaniladi. Bitta yarim davrli uch fazali to’g’rilagichning sxemasi 17.4-rasmda keltirilgan. Transformatorning ikkilamchi chulg’amlari yulduz usulida ulangan.
Ularning erkin uchlariga VD₁, VD₂, VD₃ diodlar ulangan bo’ladi. Davrning 1/3 qismi davomida bitta fazaning kuchlanishi boshqalarga nisbatan yuqoriroq bo’ladi. SHuning uchun o’sha fazaga ulangan diod ochiq bo’lib, yuklanish orqali tok o’tkazadi. Davrning keyingi 1/3 qismi davomida boshqa diod ochiladi va hokazo. Tok va kuchlanishning grafiklari 17. 4-rasmda keltirilgan. To’g’rilagichning parametrlari:
1. To’g’rilangan tokning qiymati: