Elektrotexnika“ fakulteti «elektrotexnika, elektromexanika va elektrotexnologiyalar» kafedrasi

ASCII kodi. Mikrokompyuterlarni bir standartga keltirish va axborot almashish uchun amerika milliy standart kodi ishlatiladi. ASCII (American Nationdl Standart Code for Information Interchange). Standart kodi borligi kompyuter xar xil kurilmalari orasidagi ma’lumotlarni olishini yengil kiladi. RS da ishlatiladigan 8- bitli kengaytirilgan ASCII kodi 256 belgilarni (milliy belgilari bilan birga ) ta’minlab kursatadi. Ikkili sonlar. Kompyuter fakat bitni 0 va 1 xolatini tushunadi, shu sababli u 2- lik sanok sistemasida ishlaydi. Bit uzini nomini ingliz (“binary digit” 2- lik ranem soni) dan oldi. 2 - lik rakamlar yordamida istalgan kiymatlarni kursatish mumkin. 2- lik sonni kiymatini xar bir bitni nisbiy urin va birlik bitlar borligi bilan aniklaydilar.
Urin kodi: 128 64 32 16 8 4 2 1 - bu yerda xamma birlik bitlarni saklaydigan 8- bitli son kursatildi. Uz ichiga olingan bitlar: 1 1 1 1 1 1 1 1. Eng ung bitning qiymati - 1, keyingi rakam- 2, keyin- 4... Bu xolda sakkizta birlik bitlarning umumiy yigindisi 1q2q4q...q125q255 (2 sakkiz darajasida - 1) buladi. 01000001 2- lik songa birlik bitlarni kiymatlari 1 va 64 (t.Y. 65) buladi, lekin 01000001 2- lik son “A” xarfni xam kursatadi. Shuningdek, 01000001 bit “65” sonni xam, “A” xarfni xam kursatadi: agar dastur arifmetik xisoblarida ma’lumotlar elementini aniklasa, 01000001 bit “65” songa ekivalent bulgan 2- lik sonni kursatadi; agar dastur tasviriy ma’lumotlar elementini aniklasa, 01000001 bit xarf yoki satrni kursatadi. Shu farklar dasturlashtirishda tushunarli buladi, chunki dasturda xar bir elementni kiymati aniklab olingan. Sonlarning 16-li kurinishi. Faraz kilaylik, xotiradagi ayrim baytlar tarkibini kurmokchimiz. Buning uchun 4 ta ketma - ket baytlar tarkibini aniklashimiz kerak. 4 bayt 32 bit bulganligi uchun muttaxassislar 2 - lik sonlarni “stenografik” kursatish metodini ishlab chikdilar. Bu metod buyicha xar bir bayt ikkiga bulinadi va xar bir yarimbayt tegishli kiymatlar bilan kursatiladi. Kuyidagi 4ta baytni kurib chikamiz. 2-li: 0101 1001 0011 0101 1011 1001 1100 1110 10-li: 5 9 3 5 11 9 12 14 Chunki bizda kandaydir 10- lik sonlarni kursatish uchun ikkita rakam kerak, shuning uchun sanok sistemani kengaytiramiz Endi 10q A, 11q V, 12qS, 13qD, 14qE, 15qF. Shuningdek, biz yukorida kursatilgan baytlar kiymatini kursatishning kiskaytirilgan formasiga ega buldik: 59 35 V9 SE Shunaka sanok sistemasi uziga 0 dan F gacha “rakamlarni” kushadi . Bu “rakamlar” 16-ta. Shuning uchun bunday sanok sistemasi 16-li kurinishda deb aytiladi. 16-li formati Assembler tilida kup ishlatiladi. 16-li formatda dasturlarni assemblerlashtirishni listingida xamma adreslar, komandalarni mashina kodi va konstantalr ichidagi narsalarni kiritiladi. Assembler dasturida 16-li sonni indeksiya kilish uchun, sondan keyin “N” belgisi kuyiladi. Masalan, 25N (unli kiymati 37) 16-li sonlar xar doim 10-li 0-9 rakamlardan boshlanadilar. Shunday, B8N rakami 0V8N deb yoziladi. Segmentlar. Paragrafning chegarasidan boshlanadigan oblast segment deyiladi, bu 16 ga koldiksiz bulinadigan adresdir. Segment xotiraning xar kanday joyda joylashgan bulishi mumkin va uning kattaligi 64K baytgacha yetadi. Shunday bulsada dasturning ishlashi uchun kancha xotira kerak bulsa segmentga xam shuncha xotira kerak buladi. Uchta asosiy segmentlar bor: 1. Kodlar segmenti. Kodlar segmenti bajariladigan mashina kodlarini uz ichiga olgan.