Elektrotexnika materiallari

Neft asosidagi ba’zi kabel moylarining fizik va kimyoviy xossalari 
Ko’rsatkichlar 
Moyning navlari 
S-220 
MN-4 
KM-25 
MB 
Zichligi, kg/m
3
840 
<900 
>900 
860 
Kinematik 
qovushqoqligi,10
-6
m
2
/s 
800 
40
- 
150 
Alangalanish harorati,
0
C 
180 
135 
225 
96 
Qotish harorati, 
0
C 
-30 
-45 
-10 
-70 
Tgδ(50Gs,t =100 
0
C)
0,002 
0,008 
0,005 
0,005 
E
r
2,25 
2,2 
2,15 
- 
P, Om∙m 
10
12 
19
11 
2∙10
10
- 
E
t
, MV/m 
21 
18 
15 
- 
KM-25 navli kabel moyi shu kuchlanishi 1

35 kV bolgan kabelning qog’oz 
izolyatsiyasini shimdirishda ishlatiladi. MN-4 navli kabel moyi esa yuqori bosimli, 
katta kuchlanish (110-500 kV) kabellarning maxsus kanallarini to’latishda 
qo’llaniladi. Quvur ichidan o’tkaziladigan, 110-500 kV kuchlanish yuqori 
bosimda ishlaydigan kabellarning quvuri yaxshilab tozalangan S-220 navli kabel 
moyi bilan to’ldiriladi.
94
Suyuq sintetik dielektriklar. Neft mahsulotidan ishlab chiqarilgan 
izolyatsiya moylari o’zining afzal tomonlari bilan birga ba’zi kamchiliklar 
(eskirish, chaqnash va alangalanish xavfi, portlashdan ham holi emas. Ana shu 
94
T.K. Basak. Electrical engineering materials. New Age Intenational, Nil edition. USA, 2009. 81-bet 

---

125 
sababli shuningdek, yuqori qiymatli dielektrik singdiruvchanlikka erishish 
maqsadida suyuq sintetik dielektriklar ishlab chiqarildi. Bunga misol qilib, keng 
miqyosda qo’llab kelinadigan xlorlangan uglevodorodlarni olish mumkin. Turli xil 
uglevodorodlar molekulalaridagi vodorod atomi o’rniga xlor atomini kiritish orqali 
xlorlangan uglevodorodlar , ya’ni xlorlangan difenil olinadi. Xlorlangan difenil 
tarkibidagi xlor miqdori 43 dan 67% gacha oshirilsa, quyuq yoki mumsimon 
modda hosil bo’ladi. Vodorod atomi o’rnidagi xlor atomlarining miqdori oshirilishi
natijasida modda quyuqlashib, zichligi ortadi va uning qotish harorati pasayadi. 
2.9-jadval.