Elektrotexnika

Topshiriq

1. 
   ESpog‘onasitasvirlanganlaboratoriyastendinio‘rganibchiqing.
   
2. 
   ESpog‘onasidao‘rnatilganhisoblagichlarnio‘rganibchiqing.
   
3. 
   Hisoblagichlardanso‘ralganqiymatlarniolib,quyidagijadvalnito‘ldiring.
   
4. 
   ESpog‘onasidageneratsiyaqilishvakeyingipog‘onagauzatishoralig‘idaquvvatisroflarinianiqlang.
   
5. 
   Ko‘rilayotgansanauchun(sanao‘qituvchitomonidanberiladi)ESpog‘onasining qabul qilayotgan elektr energiyasi miqdorini aniqlang va kunlikyuklamagrafigiquring.
   

Ko‘rsatkich	+W, kW∙s	-W, kW∙s	∑W, kW∙s	QI, kVAr	QII, kVAr	^QIII^, kVAr	QVI, kVAr	∑Q, kVAr
Elektrenergiya
Generatsiya
Xususiyehtiyoj
Texnologikehtiyoj
Keyingipog‘onaga uzatish

Hisobotnirasmiylashtirish
Hisobot–ishdanmaqsad,laboratoriyanatijalaridan(ishnibajarishtartibiorqali aniqlanadiganketma-ketlikda)tashkiltopishikerak.
Hisobotdaquyidagilarkeltiriladi:

• 
  laboratoriyastendiningsxemasi;
  
• 
  laboratoriyastendielementlariningpasportma’lumotlari;
  
• 
  jadvallar ko‘rinishida keltiriladigan laboratoriya asosida aniqlanganquvvatlarva energiyalar qiymatlari;
  
• 
  ishnatijalarinitahlilqilishvaxulosalar.
  

Nazoratsavollari

1. 
   Ko‘ppog‘onaliENHATqandaymasalalarniyechishgaimkonberadi?
   
2. 
   Hisoblagichlarningasosiyqisminimabilanbog‘langan?
   
3. 
   ESpog‘onasidaAIJqandayfunksiyanibajaradi?
   
4. 
   ESpog‘onasidaqandayhisoblagichlaro‘rnatilgan?
   
5. 
   Hisoblagichlarningko‘rsatkichlariqandayolinadi?
   

6–LABORATORIYAISHI
Magistralvakorxonalarelektrtarmoqlari(metvaket)pog‘onasida
ENHATnio‘rganish.


Ishdan maqsad: Talabalarni MET va KET pog‘onasidagi ENHAT bilantanishtirish hamda keyingi pog‘ona iste’molchilariga uzatilayotgan quvvatlarqiymatlarini o‘lchashko‘nikmalarinishakllantirish.


Nazariyqism
Har bir MET MARKAZ korxonasi lokal tarmoqni (LAN) va 3-4 ta AIJnio‘zida jamlagan ENHAT ni tashkil etadi. Obyekt pog‘onasida nimstansiyalarda15dan60tagachahisobgaolishnuqtalarijoylashadi. Bunuqtalardamajudnimstansiya bo‘yicha 40-200 ta parametrlarni hisobga oladigan ЕвроАЛЬФАturidagiko‘pfunksiyalielektrenergiyasihisoblagichlario‘rnatiladi.Shuningdek,nimstansiyalardabittadanRTU-310,RTU-314ma’lumotlarniyig‘ishvaqaytaishlashqurilmasi(MYQIQ)o‘rnatiladivabittaishjoyibo‘yichaAIJENHATtashkiletiladi.
AIJ ENHAT – bu MYQIQ dan axborotlar oladigan Alfa MARKAZ DTio‘rnatilgan(AS_REversiyasi)personalkompyuterhisoblanadi.RTU-300turkumdagiMYQIQEvroАЛЬФАko‘pfunksiyalielektrenergiyasimikroprotsessorlihisoblagichlaridanraqamlikanallarbo‘yicha(RS485interfeys) axborotlarni yig‘adi. Axborotlarni yig‟ish nimstansiya pog‘onasida 5daqiqalikvaqtoralig‘idashakllantiriladi.АЛЬФАMARKAZ(AC_SE)asosidagi yig‘ish markaziga axborotlar 30-daqiqalik vaqt oralig‘i bilan uzatiladi.Qayerdaajratilgankanalbo‘lsauzatishrealvaqtdabo‘ladi,qayerdakommutatsiyalanadigankanalbo‘lsa,uzatishsutkasigabirmartabo‘ladi.O‘rnatilgansinxronlashtirishqurilmasibutuntizimbo‘yichayagonatizimiyvaqtni sinxronlatirishni ta‟minlaydi. Aloqa seanslarida korxonalar serverlariningsinxronlashtirilishi, obyektlar MYQIQ lari, ulardan hisoblagichlar va AIJ lar ishrejimlarinisinxronlashtirilishiamalgaoshadi.METMARKAZENHATkeladigan va chiqariladigan elektr energiyasining tizimlararo aktiv va reaktivenergiya oqimlarini (peretoklarni), nimstansiyalar ho‘jalik, ishlab chiqarish vao‘zehtiyojlarigaiste’molima’lumotlarinihisobgaolishnita‟minlaydi.
MET MARKAZ ENHAT zamonaviy qurilmalar va DTlardan foydalanish,elektr energiyasini to‘liq raqamli hisobga olishga o‘tilganligi tufayli hisobgaolishning aniqliligi va ishonchliligini oshiradi, qabul qiladigan va uzatadiganelektrenergiyasinitezkornazoratqilinishinita‟minlaydivayakundaMETMARKAZbarchakorxonalariningishlashsamaradorliginioshiradi.
Topshiriq

1. 
   MET va KET pog‘onalari tasvirlangan laboratoriya stendini o‘rganibchiqing.
   
2. 
   METvaKETpog‘onalaridao‘rnatilganhisoblagichlarnio‘rganibchiqing.
   
3. 
   Hisoblagichlardanso‘ralganqiymatlarniolib,quyidagijadvalnito‘ldiring.
   
4. 
   METvaKETpog‘onalarioralig‘idagiquvvatisroflarinianiqlang.
   
5. 
   Ko‘rilayotgan sana uchun (sana o‘qituvchi tomonidan beriladi) MET vaKET pog‘onalarining qabul qilayotgan elektr energiyasi miqdorini aniqlang vakunlik yuklama grafigiquring.
   

MET uchun

Ko‘rsatkich	+W, kW∙s	-W, kW∙s	∑W, kW∙s	QI, kVAr	QII, kVAr	^QIII^, kVAr	QVI, kVAr	∑Q, kVAr
Elektrenergiya
Qabulqilibolish
Xususiyehtiyoj
Keyingipog‘onaga uzatish

KETuchun

Ko‘rsatkich	+W, kW∙s	-W, kW∙s	∑W, kW∙s	QI, kVAr	QII, kVAr	^QIII^, kVAr	QVI, kVAr	∑Q, kVAr
Elektrenergiya
Qabulqilibolish
Xususiyehtiyoj
Keyingipog‘onaga uzatish

Hisobotnirasmiylashtirish
Hisobot–ishdanmaqsad,laboratoriyanatijalaridan(ishnibajarishtartibiorqali aniqlanadiganketma-ketlikda)tashkiltopishikerak.
Hisobotdaquyidagilarkeltiriladi:

• 
  laboratoriyastendiningsxemasi;
  
• 
  laboratoriyastendielementlariningpasportma’lumotlari;
  
• 
  jadvallar ko‘rinishida keltiriladigan laboratoriya asosida aniqlanganquvvatlarva energiyalar qiymatlari;
  
• 
  ishnatijalarinitahlilqilishvaxulosalar.
  

Nazoratsavollari

1. 
   METvaKETpog‘onasidagiENHAThaqidaso‘zlabbering?
   
2. 
   AIJnima?
   
3. 
   АЛЬФАMARKAZ(AS_SE)asosihaqidaso‘zlabbering?
   
4. 
   METMARKAZENHATnimanita‟minlaydi?
   
5. 
   METvaKETpog‘onasidaqandayhisoblagichlaro‘rnatilgan?
   

7–LABORATORIYAISHI
Tumanelektrtarmoqlarivamaishiyiste’molchilar(TETvaMI)pog‘onalaridagiENHATnio‘rganish


Ishdan maqsad: Talabalarni TET va MI pog‘onalaridagi ENHAT bilantanishtirish hamda keyingi pog‘ona iste’molchilariga uzatilayotgan quvvatlarqiymatlarini o‘lchashko‘nikmalarinishakllantirish.


Nazariyqism
TET ENHATamaliy dasturlar paketi (keyinchalik Paket) ENHAT ni qurishuchunqo‘llaniladiganinstrumentaldasturiyma’lumotlarto‘plamidaniborat.
Paket–tizimningkomponentlaridanbirihisoblanadi.ENHATboshqadasturiy va apparatlar vositalari (elektr energiyasi hisoblagichlari, ma’lumotlarniyig‘ish va uzatish qurilmalari, aloqa drayverlari va boshqalar) komplekslaridaishlaydi.
Paket tarkibiga kiradigan dasturlar ENHAT ma’lumotlarini yig‘ish serverifunksiyasinibajaradiganishchistansiyada,shuningdek,zaruratbo‘lganidamutaxassislarAIJtashkiletishuchunfoydalanuvchilarishchistansiyalaridabajariladi.
Paket dasturlari birlamchi elektr hisoblagichlardan energiyani hisobga olishma’lumotlarni avtomatlashtirilgan holda yig‘ish,kirish axborotlarini nazoratqilish, ma’lumotlar arxivini saqlash va foydalanuvchilarga axborotlarni taqdimetishfunksiyalarini ishlatadi.