Energetika fakulteti "elektr energetikasi" kafedrasi "elektr energetikasi" "EE" uchun

Nazorat savollari.

1. 
   Nima uchun stansiya va podstansiyalarda ikkita transformator yoki avtotransformator tanlanadi?
   
2. 
   Transformator va avtotransformatorlar orasida qanday farq bor?
   
3. 
   Qanday hollarda transformatorlarni 140% ishlashiga ruxsat etiladi?
   

6-amaliy mashg‘ulot

Stansiyalarda qisqa tutashuv toklarini EHM da hisoblash
Tizim qarshiligi S aniqlanadi.
(6.1)
bu yerda –energetik tizimni nisbiy kattalikdagi qarshiligi
Liniyaning qarshiligi:
(6.2)
bu yerda, X_sol – liniyani solishtirma induktiv qarshiligi (6-220 kV li bir zanjirli xavo liniyasi uchun –0,4 Om/km/).
Kuch transformatorini cho‘lg‘amlaridagi qisqa tutashuv kuchlanishi quyidagicha aniqlanadi:
(6.3)
Kuch transformatorini cho‘lg‘amlaridagi induktiv qarshilik:
(6.4)
(6.5)
(6.6)
Tarmoq maydonini loyihalash sxemasi 6.1-rasmda ko'rsatilgan. Biz hududning elektr ta'minoti uchun bir chiziqli ekvivalent sxemani tuzamiz, bu 6.2-rasmda ko'rsatilgan. Hisoblangan qisqa tutashuv nuqtalarini tanlaymiz: K1 - yuqorida transformatorning kuchlanish tomoni, K2 - transformatorning past kuchlanish tomonida. Biz ishonamizki, qisqa tutashuv toki darajasini pasaytirish uchun podstansiya transformatorlari alohida ishlaydi va ulardan faqat bittasi unga ulangan liniya bilan birga ekvivalent sxemaga kiritilgan.

6.1 – rasm. Tarmoq sxemasi 6.2 – rasm.Almashtirish sxemasi

Transformatorning yuqori kuchlanish tomonidagi qisqa tutashuv toklarini hisoblaylik.
Transformatorning yuqori kuchlanish tomonida uch fazali o'tkazuvchi qismlarning qisqa tutashuvning nominal tokini hisoblaymiz. Biz asosiy shartlarni qabul qilamiz: Sb=100 MVA, Ub=115 kV, Ib= Sb/( 3 * Ub)=0,5 kA.
Biz G5-G7 ТГВ-200-2У3 generatorlarini tanlaymiz. Generatorning oʻtkinchi qarshiligi 0,19 ga teng. T5, T6 transformatorlarini tanlaymiz: АТДТН – 125000/220/110, Ukyu = 11%,
Uko‘rt = 45%, Ukp = 28%; T19-T21 generatorlar zanjiridagi transformatorlar: TDTs - 200000/110, Uk=10,5%; TDN podstansiyasida transformatorlar - 16000/110, Uk = 10,5%.
T5, T6 aloqa transformatorlari uchun biz Uk yuqori va Uk o‘rtni ni (6.3) dan hisoblaymiz.
U_{k vn}=0,5*( U_{k vn-sn} + U_{k vn-nn} - U_{k sn-nn})=0,5*(11%+45%-28%)= 14%
U_{k sn}=0,5*( U_{k vn-sn} + U_{k sn-nn} - U_{k vn-nn})=0,5*(11%+28%-45%)= -3%
Ekvivalent sxemaning qarshiligini (6.3), (6.4), (6.5) dan hisoblaymiz.
X₁=S_b/S_v=100/4000=0,025
X₂=0,5*x₀*l* S_b/U_sr²=0,5*0,4*200*100/230²=0,0756
X₃=X₄= U_{k vn} *S_b /(100*S_n.t.)=14*100/(100*125)=0,112
X₅=X₆= U_{k sn} *S_b /(100*S_n.t.)= -3*100/(100*125)= -0,024
X₇= 0,5*x₀*l* S_b/U_sr²=0,5*0,4*65*100/115²= 0,0983
X₈=x₀*l* S_b/U_sr²=0,4*25*100/115²= 0,0756
X₉=X₁₀=X₁₁= U_k *S_b /(100*S_n.t.)=10,5*100/(100*200)= 0,0525
X₁₂=X₁₃=X₁₄= X_d^”* S_b /S_n.g.=0,19*100/250=0,076
X₁₅= x₀*l* S_b/U_sr²=0,4*60*100/115²= 0,181
X₁₆= U_k *S_b /(100*S_n.t.)=10,5*100/(100*16)= 6,562
X₁₇= X₁ + X₂=0,025 + 0,0756=0,1
X₁₈=0,5*(X₃+ X₅)=0,044
X₁₉= X₇+ X₈=0,174
X₂₀=1/3*( X₉+ X₁₂)=0,0428
X₂₁= X₁₇+ X₁₈+ X₁₉=0,318
X₂₂=1/(1/X₂₀+1/X₂₁)=0,0377
X_= X₂₁+ X₁₅=0,2192
c₁=1
c₂= X₂₂/ X₂₀=0,881
c₃= X₂₂/ X₂₁=0,118
Xh.G =

6 – amaliy mashg‘ulot uchun variantlar G5 va G7 generatorlar quvatiga hemis platformasidagi tartib raqam qo‘shiladi.

Nazorat savollari.

1. 
   Qisqa tutashuv toklari nima uchun hisoblanadi?
   
2. 
   Qisqa tutashuvning qanday turlari mavjud?