Energetika fakulteti

Shamol generatorining tuzilishi. Shamol energeyasining ta’siri va shamol energiyasidan elektr energiyasini generatsiya qilishning zamonaviy usullari, afzalliklari va kamchiliklari toʻgʻrisida aytadigan boʻlsak u quydagilardan iborat 7.1 rasm).

1. Turbina parraklari.

1. 
   
   Rotor.
   

   1. Paraklarni aylanish yoʻnalishi.

2. 
   
   Dempfer.
   

   1. Asosiy oʻq.

3. 
   
   Paraklarni aylantirish mexanizmi.
   

   1. Elektrogenerator.

4. 
   
   Aylanma kontrolleri.
   

   1. Shamolni anemoskop va datchigi.

5. 
   
   Anemoskop keti parragi.
   

   1. Gondola.

6. 
   
   Elektrogenerator oʻqi.
   

   1. Turbinani aylanish mexanizmi.

7. 
   
   Burish motori.
   

   1. Machta.

1. 
   
   rasm Shamol generatorining tuzilishi
   

Shamol energiyasini oʻziga hos xususiyati shundan iboratki, shamol harakat tezlashgan vaqt boʻyicha bir xil emasligi. Bu nuqtai nazardan avtonom holda foydalanish maqsadga muvofiq hisoblanadi. masalan, syvni quduqdan koʻtarishda issiq va sovuq havoni tashkil qilishda va boshqalarda ishlatish mumkin.

Uning ishlashida bir sutkada 15-20 litr suv olish mumkin. Bu koʻp emas, ammo suv yoʻq joylarda shuni olishning oʻzi ham muhim hisoblanadi. (masalan Orol boʻyida)
Agarda shamol uskunasida akkumulyator qoʻshilsa, unda doim ishlatish mumkin boʻladi.
Shamol generatorining ishlash prinspi. Shamol generatorini ishlashini aniqlashda quyidagilarga e’tibor berish lozim boʻladi: (7.2-rasm)

2. rasm. Qanotga tushuvchi kuch

94

Shamol dvigatelini qanotiga havo oqimi ta’sirida koʻtaruvchi kuch R paydo boʻladi. Bu huddi samalyot qanotlariga ta’sir qiluvchi oqimdan iborat boádi. R-kuchni ikkiga ajratish mumkin: Ru kuchi havo oqimga perpendikular, keyingisi esa Rx belgilanib havo oqimi birgalikda hisoblanib uni oqim qarshiligi deb belgilashimiz mumkin. Ru-kuchni yuqoriga yoʻnalgan, hisoblanib, uni koʻpaytuvchi deb hisoblaymiz, Pxni esa qarshilik kuchi deb baholaymiz.

Koʻpaytuvchi kuch Ru foydali ish bajaradi, Rx esa hech qanday foydali ishni amalga oshirmaydi. Shuning uchun ham shunday qanotni tayorlash lozim boʻlsinki, Ru ni katta boʻlishi, Rx esa minimum boʻlishiga erishish lozim boʻladi. Shamol genereatorlarini hozirgi zamon konstuksiyasiga shamoldan effektiv foydalanishni taqozo etadi. Shamol generatorlari yordamida hozirgi kunda faqat energiyani elektr tizimiga berish bilan qanoatlanib katta quvvatli manbaalarga ham uzatish imkoni boʻladi. (7.3-rasm)

3.