Energo-mexanika fakulteti «mashinasozlik texnologiyasi»

Yuritmaning kinematik va kuch parametrlarini hisoblash
Kinematik parametrlarini hisoblashda yuritmaning vallardagi aylanishlar takroriyligi va burchak tezliklari aniqlanadi. Bunda 1, 2, 3 va 4 – vallarning aylanishlar takroriyligi va burchak tezliklarini quyidagi munosabatlardan foydalanib hisoblash mumkin:
, birinchi val bevosita elaktrodvigatel vali hisobanadi;
(1.5)
Xuddi shunga o‘xshash
(1.6)
bunda , , , yuritma 1, 2, 3, 4 – nchi vallarning aylanishlar takroriyligi; , , , shu vallarning burchak tezliklari.
va o‘zaro quyidagicha bog‘lanadigan,
yoki . (1.7)
Yuritma vallaridagi quvvatlarni uzatma, podshipnik va muftalardagi foydali ish koeffisienti, quvvat yoqotilishi koeffisientlari orqali hisoblash mumkin, masalan;
(1.8)
bunda , , , yuritma vallaridagi quvvat qiymatlari, , , oraliq uzatmalarning f.i.k., podshipnikdagi quvvat yoqotishi koeffisienti.
Vallardagi burovchi momentlarni quyidagi munosabatlardan tayyorlanib hisoblash mumkin;
; (1.9)
yoki ; . (1.10)
Bunda birinchi holda , – kWtda, ikkinchi holda Wtda larning o‘lchov birligi ikki holda ham N·m bo‘ladi.
Ba‘zi topshiriq va masalalarda baraban diametri , undagi aylana kuch beriladi. U holda
. (1.11)

Tishli uzatmalarning kinematik hisobini o‘ziga hosligi
Tishli uzatmalarda uzatish nisbatidan tashqari uzatish soni degan tushuncha ham ishlatiladi. Ularning prinsipial farqi shundaki uzatish nisbati faqat quvvat oqimini yo‘nalishida hisoblanadi, uning ifodasi quvvat oqimi yo‘nalishida aylanishlar takroriyligi (yoki burchak tezliklarini) nisbatiga teng, ya‘ni
(1.12)
Uzatish soni DST 16532 – 70 bo‘yicha nisbat bilan aniqlanib, katta g‘ildirak tishlari sonini kichik g‘ildirak tishlari soniga nisbati orqali hisoblanadi. ning o‘rniga ni qo‘llash faqat tishli uzatmalarga hos bo‘lib, boshqa uzatmalarda ularni qo‘llash jiddiy hatoliklarga olib kelishi mumkin.