Eritmаlаr хоssаlаri. Gоmоgеn vа gеtеrоgеn sistеmаlаr. Eritmаlаr kоnsеntrаsiyasini ifоdаlаsh usullаri

Eritma bug’latilganda hosil bo’ladigan eritmaning massa ulushi quyidagi formula yordamida topiladi:

m₁ –boshlang’ich eritmada erigan moddaning massasi.
m-eritmaning massasi, -boshlang’ich eritmada erigan moddaning massa ulushi, -boshlang’ich eritma bug’latilganda massaning kamayishi, - eritma bug’latilgandan keyin hosil bo’lgan eritmaning massa ulushi.
Masala. 60 g 5% li eritma bug’latilganda 50 g eritma hosil bo’lgan. Olingan eritmaning massa ulushini toping.
Yechish: C_%= dan bu yerda ∆m=60-50=10.
•Eritmani konsentrlash ya’ni yuqori konsentratsiyali eritma olish uchun quyidagi formuladan foydalaniladi:

Masala. 10% li eritma hosil qilish uchun 90 g 8 % li KCl eritmasiga necha gramm tuz qo’shish kerak?
Yechish: 1-usul. Yuqoridagi formula orqali yechamiz: 2 g KCl .
2-usul. Masalani diagonal usul bilan yechamiz:

•Eritmani suyultirish uchun ya’ni yuqori konsentratsiyali eritmadan past konsentratsiyali eritma olishda quyidagi formuladan foydalaniladi:
yoki ;
va - birinchi va ikkinchi eritmalarning massalari; va -zichliklari. -yuqori konsentratsiyali eritmaning massa ulushi; -past konsentratsiyali eritmaning massa ulushi.
Masala. 6% li (ρ=1,048) kaliy gidroksid eritmasidan 3 litr tayyorlash uchun 50% li (ρ=1,538) kaliy gidroksid eritmasidan qancha hajm(ml) kerak bo’ladi?
Yechish: V₁= dan V₂= = =245,3 ml.
Masala. 15 kg 35% li eritmadan 20% li eritma tayyorlash uchun qancha suv kerak bo’ladi?
Yechish:
1-usul: Eritmaga suv qo’shib suyultirilganda, eritma massasi ortadi, erigan modda massasi o’zgarmay qoladi, lekin erigan moddaning massa ulushi kamayadi.Shu boisdan, eritmada erigan moddaning massasini topish formulasi orqali ushbu tenlamani keltirib chiqaramiz.
Bu yerda; ; yoki ;
yoki ; .
; ; suv.
2-usul: B=m ; bu yerda B– suvning massasi; C₂– mavjud bo’lgan eritmaning konsentratsiyasi; C₁–tayyorlash kerak bo’lgan eritmaning konsentratsiyasi;m–mavjud bo’lgan eritmaning massasi.
B=15∙ =11,25 kg suv.
3-usul: Diagonal usulda yechilishi: