Эркин иқтисодий ҳудудлар

9.5. Xitoyda erkin iqtisodiy hududlar faoliyati va rivoji bilan bog„liq 
muammolar 
Bugungi kunda Xitoyda 6 ta erkin iqtisodiy hududlar faoliyat olib borib, ulardan 
4 tasi mamlakatning Janubi-Sharqiy qirg„oqlarida joylashgandir:
- Shantou EIH Shantou erkin iqtisodiy zonasi Guandun shahrining Shantou 
shahrida joylashgan. U ikki qismdan iborat: Birinchi qism Shantou shaxrining sharqiy 
qismini o„z ichiga olib 22,6 km
2 
maydonni egallaydi va ikkinchi qism Shantouning 
janubiy qismida joylashgan Guanjou yarim oroli bo„lib, 30 km
2 
maydonni egallaydi. 
Unda neft-kimyo, port infratuzilmasi, kiyim-kechak, oyoq-kiyim, elektronika 
mahsulotlari ishlab chiqarish sohasida xorijiy kapital ishtirokidagi 3000 dan ortiq 
loyihalar amalga oshiriladi. Iqtisodiy hududiga jalb qilinayotgan investitsiyalarning 
95 %i Gonkong, Tayvan va Singapurga tegishlidir.
- Shenjen EIH Xitoydagi eng yirik iqtisodiy hudud hisoblanadi va u Guandun 
provinsiyaning janubida joylashgandir. Hudud 327,5 km
2
maydonni egallaydi. Unda 
umumiy hajmi 22,4 mlrd. AQSH doll.hajmidagi 17,5 mingta korxona faoliyat 
ko„rsatmoqda va ularning 85% i Gonkong kapitaliga asoslangandir. Ulardagi 
sarmoya kiritilgan asosiy sohalar yadro energetikasi, elektronika, mashinasozlik, 
xizmat ko„rsatish, moliya, yuqori texnologiyalar sohasi hisoblanadi.
- Chjuxay EIH ham Guandun provinsiyasining janubida joylashgan. U G„arb 
tomonidan Marvarid daryosi bilan, Janubda Makao (Aomen) bilan chegaradosh. EIH 
15,16 km
2
maydonni egallaydi. Unda xorijiy kapital ishtirokidagi 4980 tadan ortiq 
korxonalar faoliyat yuritmoqda. Xorijiy investitsiyalar xizmat ko„rsatish, og„ir sanoat, 
elektronika, port va yo„l qurilishi sohalariga jalb qilinib, ularning 80 %i Gonkong, 
Makao, Tayvan va Singapur hissasiga to„g„ri keladi.
- Syamen EIHda Futszyan provinsiyasining Syamen shahrida joylashgan. U o„z 
ichiga Syamen orolini va Gulan orolchasini oladi, umumiy maydoni 131 km
2 
ni 
tashkil etadi. Unga 15 mlrd. AQSh doll.hajmida xorijiy sarmoya asosan, Tayvandan 
elektronika, tekstil, oziq-ovqat va kimyo sanoatlariga (80%) kiritilib, unda 4150ta 
korxona faoliyat ko„rsatmoqda. 
- Xaynan EIH alohida orol hududi bo„lib, uning maydoni 34 
ming kv.km.dan iboratdir. Unda 7320 tadan ortiq korxonalar faoliyat olib borib, 
horijiy investitsiyalarning umumiy hajmi 22,3 mlrd. AQSh doll.ni tashkil etadi.