Estetika fani predmeti va vazifalari

Estetika fani mavzusi nimadan iborat?

Inson badiiy faoliyati boshidan jarayonlarning boshidan to oxirigacha yaxlit mushohada etib o’rganish ularning amal xususiyatlarini anglab, badiiy faoliyat shakllari (turlari, ko’rinishlari, uslublarini bilish va hayotga tadbiq etish estetika fanining eng muhim mavzusi hisoblanadi.

Estetikada estetik munosabatlar

Estetik bilish, estetik tafakkur. Borliqni estetik o’zlashtirish, estetik faoliyat kabi tushunchalar bor.

Estetikaning vazifasi, xususiyatlari
va muammolari.

Estetika fani, insoniyat tomonidan borliqni estetik o’zlashtirish mohiyati va qonuniyatlarini o’rganadi. Shu munosabat bilan estetikaning vazifalari kengayib bormoqda. Kishi ob'ektiv go’zallikni qanday idrok etishi va bilishini o’rganish va anglab olish bilangina kifoyalanmasdan, balki moddiy ishlab chiqarish sohasida moddiy va ma'naviy boyliklarni yaratish borasidagi go’zallikni ham qanday yaratilayotganligini o’rganish va anglab olishi lozim. Chunki estetik qarashlarimiz, baholarimiz nisbiy bo’lib ularni baholash estetikaning vazifasidir.

Estetikaning vazifasi:

Ishlab chiqarish aloqalari va munosabatlari asosida qanday qilib kishining ma'naviy dunyosi har tomonlama boyib borishiga ijtimoiy jamoatchilik, do’stlik, mehnatga ongli munosabat singari go’zal tomonlarni idrok qilishni qanday tarbiyalash kerakligini ko’rsatib berish bilan iborat.

Estetika shaxsning estetik kamol topishi, unda estetik tuyg’ularning shakllanishi, go’zallikni tushuna bilishi asosan moddiy ishlab chiqarish sohasidagi tarkib topishini ko’rsatishimiz kегаk.
Estetika predmetining turli tomonlarini ko’zdan kechirar ekanmiz, san'at bilan voqe'likni estetik o’zlashtirishning boshqa formalari o’rtasidagi o’zaro ta'sirga e'tiborni jalb qilishimiz kегаk.
San'atning estetik darajasi xalqning butun hayot sharoitiga bog’liq, chunki san'atdagi go’zallikning asosiy manbai hayotning o’zidagi, voqe'likning o’zidagi go’zallikdir. San'atning vоqеlikkа munosabatdagi xususiyatlaridan biri shundan iboratki, u voqelikka estetik mohiyatini ochib beradi.
Estetika san'atning qonuniyatlarini ochib berish bilan san'atni har tomonlama tushunishga, uning yanada taraqqiy etishga, boyishiga yordam beradi.
Estetika kishilar hayotining barcha sohasiga borgan sari ko’ргоq kirib bormoqda. Estetika me'zonlari, tushunchalari, terminlari faqat estetika yoki san'atning maxsus masalalari muhokama qilinayotgan paytlardagina emas, balki mehnat, tabiat, turmush sohasiga oid masalalardagi munozara vaqtida ham ko’ргоq ishlatilmoqda. Mamlakatimiz aholisining estetik didi va ehtiyojlarining o’sishi san'atning rivojlanishida уаqqоl ko’zda ko’rinmoqda. Boshqa ijtimoiy gumanitar fanlardan farqli o’laroq, estetikaning o’ziga xos xususiyatlari ham mavjud.
Estetikaning xususiyatlari

Estetikaning borliqni estetik o’zlashtirish mohiyati va qonuniyatlari haqidagi fan sifatida bir qancha xususiyatlarga ega.

Bular:
• Estetika fani inson tevarak atrofidagi moddiy va ma'naviy boyliklarning barchasini qаmгаb olishga,
• Inson faoliyatining barcha jabhalaridagi nafosat olamini san'at turlari vositasida chuqur o’rganishga da'vat etadi. San'at esa - estetik boyliklarni yaratish manbaidir.
• San'atni ilmiy jihatidan tahlil va tadbiq etish bilan estetik faoliyatining barcha ko’rinishlariga ilmiy jihatdan yondashish uchun zamin yaratiladi.
• San'at va badiiy ijodning tabiatini va mohiyatini o’rganish, qonuniyatlarini o’zlashtirish, go’zallikni o’rganish uchun kalit vazifasini o’taydi.