Excel dasturining iqtisodiyotga doir funksiyalari va ular ustida iqtisodiy masalalarni yechish

ОСПЛТ(norma, davr, kdavr, ts, bs, tip). 
Misol. ОСПЛТ funksiyasi yordamida ―qarz bo`yicha asosiy to`lov‖ ni 
hisoblashga xarakat qilamiz. 
Yechish. Qarz bo`yicha asosiy to`lov (qarzni to`lash) fiksirlangan davriy to`lov 

---

ACADEMIC RESEARCH IN EDUCATIONAL SCIENCES 
VOLUME 2 | ISSUE 4 | 2021 
ISSN: 2181-1385 
 Scientific Journal Impact Factor (SJIF) 2021: 5.723 
DOI: 10.24411/2181-1385-2021-00722 

 
 
Academic Research, Uzbekistan 1226 www.ares.uz 
va qarzning to`lanmagan qismi uchun hisoblangan protsent stavkalari orasidagi farq 
shaklida hisoblanadi. Masadan, birinchi yil uchun 
31680.16-11900 = 19780.16 ming so`m. 
Qarz bo`yicha asosiy to`lovlarning xajmi EXCEL muxitida ОСПЛТ funksiyasi 
yordamida quyidagicha hisoblanadi: 
ОСПЛТ(17%, 1, 3, 70000) = -19 780.16 so`m. 
ОСПЛТ(17%, 2, 3, 70000) = -23 142.78 so`m. 
ОСПЛТ(17%, 3, 3, 70000) = -27 077.06 so`m. 
 
 Protsentlarning effektiv va nominal stavkalarini hisoblash 
ЭФФЕКТ va НОМИНАЛ funksiyalari Protsentlarning effektiv va nominal 
stavkalarini hisoblash uchun mo`ljallangan. Qimmatbaho qog’ozlarni ishlab 
chiqishda, yirik mablag’larga shartnromalar tuzishda, ssuda olinganda qarzdorlik 
shartnomalarida yillik nominal stavkasi xamda to`lovlarini hisoblash muddatlari 
(yillik. yarim yillik, kvartal yoki oylar bo`yicha) ko`rsatib qo`yiladi. 
Nominal protsentlar bo`yicha hisoblash ishlari murakab protsentlar formulasi 
bo`yicha amalga oshiriladi. Murakkab protsentlar bo`yicha hisoblangan nominal 
stavka asosida olinadigan daromadni ta`minlashi mumkin bo`lgan yillik stavka ˗ bu 
effektiv protsent stavkasidir. Natijasiga ko`ra Nominal va effektiv protsent stavkalari 
moddiy jihatdan ekvivalent hisoblanadi.