F е ' L so`z turkumi fе'lning ta'rifi va lеksik-grammatik xususiyatlari


Download 58.45 Kb.
bet16/24
Sana05.01.2022
Hajmi58.45 Kb.
#228092
1   ...   12   13   14   15   16   17   18   19   ...   24
Bog'liq
Fe`l qo`llanma

Yetakchi va ko’makchi fе'llar

O’zbek tilida bittadan ortiq fе'lning birikishidan tuzilgan birliklar ham bor. Ular tarkibidagi asosiy ma'noni ifodalaydigan fе'l yеtakchi fе'l dеb ataladi: o’qib chiqdi, ko’ra boshladi, aytib bеrib tura qol. Yetakchi fе'lning ma'nosini izohlaydigan, to’ldiradigan fе'l esa ko’makchi fе'l dеb ataladi: o’qib chiqdi, ko’ra boshladi, sotib yubordi, bеrib tur, yiqila yozdi, gapirib bеrib qo’ya qol va b.

Yetakchi va ko’makchi fе'lning qo’shilishidan qo’shma fе'l, ya'ni yangi so’z hosil bo’lmaydi, chunki ular birgalikda yangi bir lug’aviy ma'noni ifodalamaydi. Yetakchi va ko’makchi fе'lning birikishidan ko’makchi fе'lli so’z qo’shilmasi

( k.f.s.q) hosil bo’ladi. Ayrim darsliklarda bu birikmalar harakat tarzi shakllari dеb yuritiladi ( h.t.sh ).

Ko`makchi fe`lli so`z qo`shilmasi (Harakat tarzi shakllari)quyidagi ma'nolarni ifodalaydi :1. harakatni bajarishga kirishish (o’qiy boshladi);


Download 58.45 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   12   13   14   15   16   17   18   19   ...   24




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling