Фалсафа. 12 Мавзу. Ислом таълимоти асослари. Исломдаги мазҳаб ва йўналишлар маърузачи: фалсафа фанлари доктори, профессор Исмоил Саифназаров

“Дилинг – Оллоҳда, қўлинг – меҳнатда бўлсин” деган даъват буюк Баҳоуддин Нақшбанд бобомиз томонидан айни шу мақсадда айтилган, десак, ўйлайманки, адашмаган бўламиз.
Шавкат Мирзиёев,
Жамиятимизда диний конфессиялар ўртасида ҳамжиҳатлик ва фуқаролар тотувлигини мустаҳкамлашни биз бундан буён ҳам энг долзарб ва эзгу вазифамиз деб биламиз. Шу мақсадда мамлакатимиздаги диний ташкилотлар фаолиятини такомиллаштириш бўйича зарур чора-тадбирлар кўрилади.

Шавкат Мирзиёев,
1. Тавба – барча амалларнинг ибтидоси. Тавба қилган киши ўз гуноҳларини англаб етади.
2. Зуҳди – бу тақво, парҳез демакдир. Тавба қилган киши ҳаромдан ҳазар қилади. Ман этилган ишларни қилмайди.
3. Таваккул – ўз амаллари, фикри ва ишларида ёлғиз, Аллоҳга суяниш демакдир.
4. Қаноат – камолотнинг энг мақбул йўли, оз нарса билан чекланиш, ҳирсдан юз ўгириш.
5. Узлат – танҳоликда руҳни мустаҳкамлашдир.
6. Таважжуҳ – бутун ички моҳиятни Аллоҳга қаратиш, унга чексиз муҳаббат қўйиш, ундан бошқа нарса борлигини ҳис этмасликдир. Мурид ҳамма вақт яратганга юзланиб, ундан мадад сўраб, унга қалбан интилмоғи керак.
7. Сабр – муридларнинг тоқат ва бардошини синашдир. Ҳақ йўли оғир ва мушкул йўл, унинг азобу изтиробларига чидаган кишиларгина мақсадга эришадилар.
8. Муроқаба – тафаккурга ғарқ бўлиш демакдир ва маърифатини ошириб бориш.
9. Мулозамат аз-зикр (узлуксиз зикр) – бу ўз хоҳишича Аллоҳнинг исмини фикрида ёд қилиб туриш ва бутун қалбини у билан банд қилиш. Шундай қилганда, пасткашлик, ҳасад, очкўзлик, икки юзламачилик каби разилликлар кўнгилга йўл топа олмайди.
10. Ризо. Мурид ўзини бутунлай Аллоҳ иродасига топширади ва Аллоҳ зикри билан ҳузурлана бошлайди. Ҳақ унга ва у Ҳаққа яқинлашади. Нажмиддин Кубронинг тасаввуфдаги яна бир буюк хизмати – унинг жавонмардлик ғояларини тариқатга жорий этганлигидир.
Исломдаги мазҳаблар ва йўналишлар
Пайғамбар Муҳаммад (с.а.в.) огоҳлантириб айтганларки, “Яҳудийлар 71 фирқага, насронийлар 72 фирқага бўлиниб кетган эдилар. Менинг умматим 73 фирқага бўлингайлар. Улардан биттасигина нажот топиб омон қолур, қолганлари эса дўзах аҳлидирлар”.