Falsafadan test savollari

Deizm so’zining ma’nosi:

-lotin tilidagi «deus» so’zidan olingan bo’lib, «yaratuvchi» degan ma’noni anglatadi.
-yunon tilidagi «deus» so’zidan olingan bo’lib, «mutlaq ruh» degan ma’noni anglatadi.
- ingliz tilidagi «deus» so’zidan olingan bo’lib, «paydo bo’lish » degan ma’noni anglatadi.
-nemis tilidagi «deus» so’zidan olingan bo’lib, «sig’inish» degan ma’noni anglatadi.

216. 
     Deizm yo’nalishining mohiyati:
     

-Olamning asosiy mohiyatini materiya tashkil etib, uni ilk marotaba yaratuvchi sabab - «tabiat mashinasi» harakatga keltirgan va u olamning keyingi harakat va qonuniyatlariga aralashmaydi, uni faqat aql orqali bilish va payqash mumkinligini ilgari suradigan falsafiy dunyoqarash yo’nalish.
-Olamning mohiyati ko’p narsalardan tarkib topganligini talqin etuvchi falsafiy dunyoqarash yo’nalishi.
-Olamning mohiyati Mutlaq ruhdan tarkib topgan degan falsafiy dunyoqarash yo’nalishi.
-Olamning mohiyati ikkita substansiya: modda va ruhdan tashkil topganligini talqin etuvchi falsafiy dunyoqarash yo’nalishi.

216. 
     Deizm atamasini falsafa faniga kiritgan faylasuf:
     

-ingliz faylasufi, lord G. Cherberi.
-nemis faylasufi G. Leybnis;
-fransuz faylasufi Lametri.
-belgiyalik faylasuf I. R. Prigojin.

216. 
     Deizm atamasini falsafa faniga kiritilgan yil:
     

-Haqiqat haqida risola», 1624 yil.
-«Ruh haqida risola», 924 yil.
- «Mohiyat haqida risola», 824 yil.
-«Ofoq va anfus haqida besh risola», 1972 yil.

216. 
     Filosofiya atamasining nominal ta’rifi:
     

-yunon tilidagi «philo» - «sevaman» va «sophia» - «donolik, hikmat» so’zlaridan tarkib topgan bo’lib, «donishmandlikni sevish, hikmatsevarlik» degan ma’nolarni anglatadi.
-lotin tilidagi «philo» - «sevaman» va «sophia» - «donolik, hikmat» so’zlaridan tarkib topgan bo’lib, «donishmandlikni sevish, hikmatsevarlik» ma’nolarini anglatadi;
-Falsafa – ob’yektiv borliq, jamiyat, inson va uning tafakkuri taraqqiyotining umumiy qonuniyatlarini o’rganadi.
-arab tilidagi «philo» - «sevaman» va «sophia» - «donolik, hikmat» so’zlaridan tarkib topgan bo’lib, «donishmandlikni sevish, hikmatsevarlik» ma’nolarini anglatadi.

216. 
     Falsafa fanining real ta’rifi:
     

-Falsafa – ob’yektiv borliq, jamiyat, inson va uning tafakkuri taraqqiyotining umumiy qonuniyatlarini o’rganadi.
-Falsafa – ob’yektiv borliq, inson va uning tafakkuri taraqqiyotining umumiy qonuniyatlarini o’rganadi.
-yunon tilidagi «philo» - «sevaman» va «sophia» - «donolik, hikmat» so’zlaridan tarkib topgan bo’lib, «donishmandlikni sevish, hikmatsevarlik» degan ma’nolarni anglatadi.
-Falsafa - insonning ob’yektiv olamga ilmiy - mantiqiy munosabatini o’rganadi.

216. 
     Falsafa fanining o’rganish ob’yektlari:
     

-ob’yektiv borliq, jamiyat, inson va uning tafakkuri.
-ob’yektiv borliq, inson, tafakkur;
-dialektika, sinergetika, metafizika, sofistika, eklektika;
-borliq va uning rivojlanishi, dialektika, bilish nazariyasi.

216. 
     “Filosofiya» so’zini birinchi marotaba fanning mustaqil nomi sifatida qo’llangan faylasuf:
     

-Aflotun.
-Fales.
-Pifagor.
-Suqrot.

216. 
     Falsafa fanining ilmiy metodlari:
     

-dialektika, sinergetika, metafizika, sofistika, eklektika;
-Materiya birlamchi - mi yoki ong - mi? Bilishning borliqqa munosabati.
-ontologiya, rivojlanish va bilish nazariyasi.
-metodologiya, ontologiya, gnoseologiya, aksiologiya, praksiologiya, evristika, didaktika.

216. 
     Dialektikaning real ta’rifi:
     

-Dialektika - obyektiv borliq, jamiyat, inson va uning tafakkuri taraqqiyotini o’zaro qarama qarshilik va umumiy aloqadorlik asosida o’rganadigan falsafa fanining tarixiy - ilmiy metodidir.
-Dialektika - metafizika metodiga qarama qarshi qo’yilgan ilmiy - tarixiy metoddir.
-Dialektika - yunon tilidagi «dialektos» so’zidan olingan bo’lib, «suhbat, bahs, munozara» natijasida «haqiqatning ruyobga chiqishi» ma’nolarini anglatadi;
-Dialektika - obyektiv borliqdagi narsa va hodisalarning paydo bo’lishi sabablari, tadrijiy o’zgarishi, rivojlanishi, bir holatdan boshqa holatga o’tishi kabi xususiyatlarini o’rganadi.

345. Falsafa fanida birinchi marotaba dialektika nazariyasini qo’llagan faylasuf:

-Geraklit.
-Suqrot.
-Aflotun.
-Gegel.

216. 
     Dialektika metodining asoschisi:
     

-Suqrot.
-Gegel.
-Aflotun.
-Geraklit.

216. 
     Sinergetika atamasining nominal ta’rifi:
     

-Sinergetika - lotin tilidagi «sinergiya» so’zidan olingan bo’lib «kelishuv, hamkorlik, hamjihatlik» degan ma’nolarni anglatadi.
-Sinergetika - yunon tilidagi «sinergiya» so’zidan olingan bo’lib «kelishuv, hamkorlik, hamjihatlik» degan ma’nolarni anglatadi.
-Sinergetika - hozirgi zamon yangi ilmiy tafakkur metodi bo’lib, olamning o’z - o’zini tashkil etishi, narsa - hodisalarning Fazo va Vaqtda uzluksizligi, ularning salbiy bog’lanishlar asosida mavjudligini ifodalaydi.
-Sinergetika - hozirgi zamon yangi ilmiy tafakkur metodidir.

216. 
     Sinergetika metodining real ta’rifi:
     

-Sinergetika - hozirgi zamon yangi ilmiy tafakkur metodi bo’lib, olamning o’z - o’zini tashkil etishi, narsa - hodisalarning Fazo va Vaqtda uzluksizligi, ularning salbiy bog’lanishlar asosida mavjudligini ifodalaydi.
-Sinergetika - hozirgi zamon yangi ilmiy tafakkur metodidir.
-Sinergetika - lotin tilidagi «sinergiya» so’zidan olingan bo’lib «kelishuv, hamkorlik, hamjihatlik» degan ma’nolarni anglatadi.
-Sinergetika - yunon tilidagi «sinergiya» so’zidan olingan bo’lib «hamjihatlik» degan ma’nolarni anglatadi.

216. 
     Sinergetika metodining ilmiy kategoriyalari:
     

-Beqarorlik va barqarorlik, tartibsizlik va tartiblilik, xaos va kosmos, mutanosibsizlik va mutanosiblik, fluktasiya, koevolyusiya va hokazo.
-sabab va oqibat, mohiyat va hodisa, me’yor, struktura, sistema.
-informasiya, globallashuv, evolyusiya.
-miqdor va sifat, induksiya va deduksiya, analiz va sintez.

216. 
     Metafizika so’zining ma’nosi:
     

-yunon tilidagi «meta - keyin» va «fizika - tabiat» degan ma’nolarni anglatadi.
-metafizika - olamning diniy g’oyalar asosida tahlil qiladigan metoddir.
-metafizika - dialektika metodiga qarama - qarshi kurashgan noilmiy metoddir.
-«Metafizika» - Aristotel asarining nomidir.

216. 
     Metafizika metodining mohiyati:
     

-metafizika - dialektika metodiga qarama - qarshi kurashgan noilmiy metoddir.
-«Metafizika» - Aristotel asarining nomidir.
-metafizika - olamning diniy g’oyalar asosida tahlil qiladigan metoddir.
-yunon tilidagi «meta - keyin» va «fizika - tabiat» degan ma’nolarni anglatadi.

216. 
     Sofistika so’zining ma’nosi:
     

-ilm.
-san’at.
-hikmat.
-hunar.

216. 
     Induktiv xulosa chiqarish nima?
     

-yakkalikdan umumiylikka fikran o’tish bo’yicha chiqariladigan xulosa.
-fikrning yakkalikdan yakkalikka qarab borishi asosida chiqarilgan xulosa;
-umumiylikdan yakkalikka borish asosida chiqariladigan xulosa;
-ikki predmet, hodisalarning takrorlanib turuvchi belgilarini umumlashtirish bo’yicha chiqariladigan xulosa;


Tuzuvchi: O’zbek tili va adabiyoti,
ijtimoiy-gumanitar fanlar kafedrasi o’qituvchisi E.Abduraimov.


Kafedra mudiri: X.Berdiyev.


O’quv uslubiy bo’limi boshlig’i prof. Z.Boltayev