Fan: Ona tili

Beruniy tumani XTMFMT va TeB ga
qarashli 16 –umumta’lim maktabi onatili
fani o’qituvchisi
Rajapbayeva Oygulning
V-sinf uchun (25 o'quvchi)ga
moljallangan bir soatlik
dars ishlanmasi

Annotatsiya: Ushbu dars ishlanmada"Ayrim undoshlar talaffuzi va imlosi" haqida so'z yuritiladi va o'qituvchi yangi ped texnologiyalardan maqsadli foydalanganligi ko'rsatilgan.

Fan: Ona tili


Sinf: 5-sinf
Mavzu: Ayrim undoshlar talaffuzi va imlosi
Darsning maqsadi.
1 Ta’limiy maqsad: ayrim undoshlar talaffuzi va imlosini puxta o’zlashtirishga oid bilimlarini kengaytirish:
2 Tarbiyaviy maqsad: o’quvchilarda xushmuomalalik, axloqiy fazilatlarni tarkib toptirish:
3 Rivojlantiruvchi maqsad: o’quvchilarning mustaqil va erkin fikrlash malakasini rivojlantirish.
Dars turi: yangi bilim beruvchi
Dars jihozi: darslik, tarqatma materiallar, rag’bat kartochkalari.
Darsning uslubi: ,,Aqliy hujum", ,,Mosini top", ,,Kim chaqqon-u, kim epchil" o'yini.
Darsning borishi: Dars o’tgan mashg’ulotda o’rganilgan mavzuni takrorlash va uyga berilgan vazifani so’rash bilan boshlanadi. Bunda ,, Aqliy hujm” usulidan foydalanib, quyidagi savollar o’rtaga tashlanadi:
1 E unlisi qanday so’zlarda i ga yaqin eshitiladi?
2 E tovushiga moyil talaffuz qilinadigan so’zlarga
misollar keltiring.
3 Imlo me’yorlari nima?
4 Talaffuz me’yorlari deganda nimani tushunasiz?
5 O’ tovushi qanday hollarda torroq talaffuz qilinadi?
Savol-javobdan so’ng 399-mashq sharti asosida uyda bajarib kelingan topshiriq tahlili o’tkaziladi.
Tahlil va yuqoridagi savol-javob natijasiga ko’ra o’quvchilarning unlilarning talaffuzi imlosi yuzasidan o’zlashtirilgan bilimi –ko’nikmalari aniqlanadi.
Yangi mavzu bayoni: O’qituvchi yangi mavzu bayoni bilan qisqacha tanishtiradi. So'z oxirida b-p, d-t, z-s singari jarangli va jarangsiz undoshlar o’rtasidagi farq yo’qolib, bir xil-jarangsiz undosh tovush holida talaffuz etiladi, lekin b, d , z yoziladi.

Darslik bilan ishlash.
Bunda 400-mashq shartiga muvofiq bajariladi.
,, Mosini top “ o’yini 401-mashq.
Berilgan so’zlarga qavs ichidagi tovushlar juftligidan mosini qo’yishadi.
I ( z-s ) siz yo’qoldi, tu ( z-s )ini o’zgartirmoq,ko’( z-s )ini davolamoq, tu( z-s) iz ovqat, Mati(z-s) ” avtomobili, afsu( z-s ) qilmoq.
Mashq bajarib bo’lingach, guruhlar ishlarini o’zaro almashadilar va o’zga guruh bajargan mashg’ulotning to’g’ri yoki noto’g’riligini
tekshirib chiqadilar.
Har bir so’zga mos qo’yilgan tovushlar uchun 1 ball, jami 5 ball berilishi lozim.
Har bir noto’g’ri javob uchun 1 ball olib tashlanadi.
Taqtimot. Javoblar izohlanadi..

,, Kim chaqqon-u , kim epchil ” o’yini.

Guruhlarga tarqatma materiallar tarqatiladi.

Jarangli undoshlarga qaysi undoshlar kiradi?

Jarangsiz undoshlarga misol ayting.

Qanday undoshlar jarangli undoshlar deyiladi?

B-P, D-T undoshlari qanday talaffuz qilinadi?

Vatan, urf so'zlaridagi undoshlarni aniqlang?

Tilimizda nechta undosh tovush bor?
Orfografiya bo'limi nimani o'rganadi?
Bo'g'iz tovushiga qaysi undosh kiradi?

Taqdimot: Javoblar izohlab beriladi.

Muhokama:

1 Bugungi darsimizda nimalarni o’rgandingiz?
2 Guruhlarda ishlash yoqdimi?
3 Mashq jarayonida qanday bilimlarga ega bo’ldingiz?
4 Mashg’ulot davomida o’zingizni qanday his qildingiz?
Baholash:
Darsda faol ishtirok etgan o’quvchilarga dars davomida berib borilgan rag’bat kartochkalari Jamlanadi va o’quvchilar baholanadi.
Uyga vazifa: bajarilishi tushuntiriladi.
402-mashq.

Foydalanilgan adabiyotlar:

1 Ona tili 5-sinf N. Mahmudov, A. Nurmonov,
A. Sobirov, V. Qodirov, Z. Joraboyeva.
Toshkent ,, Manaviyat “ 2015-yil
2 Til va adabiyot ta’limi 2016-yil