Fan: tadqiqotning zamonaviy fizik- kimyoviy usullari

FAN: TADQIQOTNING ZAMONAVIY FIZIK- KIMYOVIY USULLARI

• Ma’ruzachi: k.f.d., prof. X.X.Turayev

• Mavzu: Tadqiqotning zamonaviy
• fizik- kimyoviy usullarining rivojlanishi

• РЕЖА
• 1. "Физикавий тадқиқот усуллари" фанининг мақсади.
• Физикавий тадқиқот усулларининг ривожланиши,
• 2. Республикамизда бу йўналишга асос солиниши, академик Т.Ф.Орипов,
• профессорлар В.Б.Леонтьев, Х.А.Асланов, М.Ягудаев, ва доцент Т.К.
• 3. Юнусовларнинг соҳа бўйича олиб борган илмий ишлари
• ва унинг ривожига қўшган ҳиссалари.
• 4. Электромагнит нурланишлар ва уларнинг изоҳи.
• Электромагнит тўлқинларнинг шкаласи. Спектр параметрлари.
• 5. Физикавий тадқиқот усуллари турлари ва унинг кимё фани
• ривожидаги аҳамияти.

Моддаларнинг тузилиши ва уларнинг реакцияга киришиш қобилиятини ўрганиш билан боғлиқ муҳим масалалар кимё фанининг ривожланишидаги асосий омиллардан ҳисобланади. Маълумки, моддаларнинг тузилиши ва уларнинг фазовий ҳолатлари бир қанча классик усуллар: оксидланиш-қайтарилиш, дегидрогенлаш реакциялари ва турли хил ҳосилаларини олиш орқали ўрганилиб келинган ва шунинг билан бир қаторда уларнинг физикавий доимийликлари ҳам аниқланилиб маълум керакли маълумотлар олинишига эришилган, аммо бу усуллар ёрдамида масалани ҳал этиш узоқ вақтни ва моддани етарли миқдорда бўлишлигини талаб этади. Адабиётлардан олинган маълумотларга биноан, цинхона дарахти пўстлоғидан ажратиб олинган биологик фаол модда - хинин алкалоидининг тузилишини аниқлашга 100 йилдан ортиқ вақт сарф бўлган, айнан шундай мисолларни кўп тармоқли кимё фанидан бир қанчасини келтириш мумкин. Кимё фанининг жуда кўп назарий масалаларини аниқ, тезкорлик билан ҳал этишда физикавий усуллар ўзининг тутган ўрни билан ажралиб туради.

• Моддаларнинг тузилиши ва уларнинг реакцияга киришиш қобилиятини ўрганиш билан боғлиқ муҳим масалалар кимё фанининг ривожланишидаги асосий омиллардан ҳисобланади. Маълумки, моддаларнинг тузилиши ва уларнинг фазовий ҳолатлари бир қанча классик усуллар: оксидланиш-қайтарилиш, дегидрогенлаш реакциялари ва турли хил ҳосилаларини олиш орқали ўрганилиб келинган ва шунинг билан бир қаторда уларнинг физикавий доимийликлари ҳам аниқланилиб маълум керакли маълумотлар олинишига эришилган, аммо бу усуллар ёрдамида масалани ҳал этиш узоқ вақтни ва моддани етарли миқдорда бўлишлигини талаб этади. Адабиётлардан олинган маълумотларга биноан, цинхона дарахти пўстлоғидан ажратиб олинган биологик фаол модда - хинин алкалоидининг тузилишини аниқлашга 100 йилдан ортиқ вақт сарф бўлган, айнан шундай мисолларни кўп тармоқли кимё фанидан бир қанчасини келтириш мумкин. Кимё фанининг жуда кўп назарий масалаларини аниқ, тезкорлик билан ҳал этишда физикавий усуллар ўзининг тутган ўрни билан ажралиб туради.