Фанидан ўҚув-услубий мажмуа

Муҳокама учун саволлар:
1. Воситачилик битимини тузишда нималарга эътибор берилиши керак?
2. Шартноманинг тузилиши таркибини айтиб беринг.
3. «Томонларнинг ҳуқуқий ва мажбуриятлари» бўлимида қандай шартлар курсатилади?
4. «Шартнома предмети» бўлимида нималар курсатилиши керак?
5. Топширик шартнома билан комиссия шартномалари уртасида қандай фарк мавжуд?
6. Сифатга бўлган талаб қандай белгиланади?


5-савол буйича дарс мақсади: Талабаларда сотувчи, харидорнинг ҳуқуқийлари ва битим тузилишидаги кафолатлар ҳақида тушунча ҳосил қилиш.
Идентив ўқув мақсадлари:
1. Сотувчи, харидорнинг ҳуқуқийлари ва битим тузилишидаги
кафолатлар тўғрисида маълумот бера олади.
2. Шартномавий мажбуриятларнинг айланма ҳужжатларини фарқлай олади.
5-савол баёни: Хар хил олди-сотди, махсулот етказиб бериш, товар алмашлаш, операцияларига тегишли битимлар шартнома асосида маълум юридик қонунларига мос равишда амалга оширилади. Бу қонунлар сотувчи, харидор ҳуқуқийларини ва битим тузиш кафолатини белгилайди.
Сотувчининг ҳуқуқийи мулкдор ҳуқуқийларини химоя килишда намоён бўлади, яъни мулкдор сотувчига куйидаги ҳуқуқийларни беради: корхонанини тула хужалигини олиб бориш, мулкдан фойдаланиш, сотиш кабилар. Бу ҳуқуқийлар қонун томонидан химоя килинади.
Бу ҳуқуқийлар билан бир қаторда қонунчилик томонидан кузда тутилган ва кафолатланган истеъмолчиларнинг бошка ҳуқуқийлари хам бўлиши мумкин.
Давлат Вазирлар махкамаси баъзи шартномалар буйича «Истеъмолчилар ҳуқуқини химоя килиш» қонуни ва бошка қонуният ҳужжатларини ишлатилиш хусусиятларини аниклаб бериши мумкин.
Кафолатли мажбуриятлар ва улранинг мухлати меъёрий техник-ҳужжатлар билан ёки ёзма шаклдаги шартонма билан аникланади, шунингдек қонунчилик томонидан белгиланади.
Контракт ва келишув мажбуриятларининг махсус ёзма шакли- бу ишга тушириш айланма ҳужжатларидир. Республикамиз халк хужалигини бозор иқтисодига утиши муносабати билан ишга тушириш ҳужжатлари бизда хам кўп ишлатила бошланди. Улар орасида купрок таркалганлари тўлов топшириғи, тўлов талаби, фактура, аллонж, векселлар, гаров хатлари ва чеклардир.
Муҳокама учун саволлар:
1. Сотувчининг қандай ҳуқуқларини биласиз ?
2. Харидорнинг ҳуқуқлари тўғрисида нималарни биласиз?
3. «Чек» ва «вексель» битимлари мохиятини айтиб беринг.
4. «Вексель мажбурияти» нима?
5. Аллонж нима?