Фаннинг маъруза матни социал психологик тренинг ҳАҚида умумий тушунча

Психодрамма гуруҳий фаолиятнинг турли кўриниши сифатида
Психодрамма психологик ва ижтимоий усуллардан бири саналади. Унинг асоси гуруҳий психотерапия ҳисобланади. Шунинг учун ҳам психодраммага ҳар доим ҳам тўғри таъриф берилавермайди. Психодрамма психотерапевтик учул сифатида ҳаммага маълум. У врач-психиатр Я.Морено тамонидан ишлаб чиқилган. Лекин психодраматик ёндошув психотерапия чегарасидан чиқади. Бу йўналиш ролли тренингларда кенг фойдаланилади. Бу методнинг энг асосий ютуқларидан бири иштирокчилар тайёргарлик кўрмасдан ҳаракат қиладилар. Моренонинг исми З.Фрейд, К.Г.Юнг, К.Роджерслар билан бир қаторда тилга олинади. Унинг психология фанига қўшган ҳиссаси каттадир.
Гуруҳий динамикани келтириб чиқарувчи машқлар
Актерлар ва кинорежисёрлар
Ҳамма тренингларда пасиходрамматик техникаларни ишлатиш катта фойда беради. Бунда ролли ўйинлар асосий ўринларда туради. Қуйида келтирилган ўйин психодраммага тайёргарлик кўриш бўлиб хисобланади. Булар бир неча босқичларда ўтказилади. Бу ерда рол ўйнаш керак бўлади, бунда инсонга мос келадиган ролни топиш керакдир.
Ўйин тренингни бошида ўтказилади. Ўзи ҳақида маълумот беришдан аввал бу тренингни ўтказиш мақсадга мувофиқдир. Бу ўйинда қатнашчилар биринчи навбатда қайта алоқа қилиш имкониятига эга бўладилар.
Мақсади:

• 
  қатнашчилар билан танишиш имкониятига ёрдам бериш;
  
• 
  Метофоризация жараёнида шу ҳолатга мослашиш, тренингни ичига кириш;
  
• 
  қайта олақанинг самарадорлигини ташкиллаштириш.
  

Гуруҳнинг аъзоси: 6 кишидан иборат.
Заҳиралар: Махсус заҳиралар талаб қилинмайди.
Вақти: тахминан 80 минут.
Ўйиннинг бориши:
1 босқич. Разминка (чигилни ёзиш).
«Тантанага бориш» машқи
Бошловчи: Тасаввур қмиламизки биз уйда ўтирибмиз ва қаергадир боришга отланмоқдамиз. Ўзини яхши хис қилиш учун нима кийишни, қандай кўринишимиз кераклиги ҳақида ўйлашимиз керак бўлади. Қўлингизни чўзиб шкаф эшигини очинг, осилибтурган кийимлардан бирини танланг. Ўзингизга ўлчаб кўринг, ярашдими, уни бир четга қўйинг. Шунга мос бош кийим ҳам танлаш керак. Тепа жавонда бош кийимлари мавжуд, ўзингизга мос келадиган бош кийимни танланг, бироқ афсуски керакои бош кийимни топа олмаяпсиз, уни олдинги марта кийганингизда бошқа жойга қўйганмидингиз, шкафнинг бошқа жойларини ҳам қидириб чиқинг, бош кийими у ерда йўқ экан. Балки бош кийимингиз шкафнинг орқа томонига тушиб қолгандир, шкафни суриб орқа томонини ҳам қараб кўринг. Шкафни оғирлигини хис қилаяпсиз, яна бир маротаба уриниб кўринг ура бош кийими топилди. Ундан чангни қоқиб ташланг. Хаттоки шетка билан тозалаш ҳам мумкин. Сиз энг яхшикўйлакни кийдингиз, бошингизда эса сиз хоҳлаган бош кийими. Зиёфатга бориш мумкин.
«Предметга айлантириш» машқи.
Бошловчи: Атрофингизга бир назар солиб қаранг, сиз қандай предметга айланганингизни тасаввур қилинг. Кўзингизга биринчи кўринган предметни танланг. Бу стул, стол, лампочка, эшик, китоб бўлиши мумкин. Хонада назарингиз тушган предметлар сизга тўғри келмаган бўлиши мумкин. Унда сиз хоҳлаган бир предметни ўйланг. Шу предметга айланганингизни тасаввур қилинг. Ички тайёрланишга 30 секунд вақт берилади. Энди эса новербал тарзда қандай предметга айланганингизни кўрсатамиз.
Иштирокчилар қандай предметга айланганини хатти-ҳаракатлар орқали кўрсатадилар. Бошқалар эса буни топишга ҳаракат қиладилар.