Фаннинг номи. Дарё гидроузелларидан фойдаланиш

Daryo gidrouzellari yordamida daryo suv oqimi boshqariladi, toshqin suvlari suv omborlarida jamlanadi. Bu suvlar ma’lum vaqt davomida saqlanganidan so‘ng, ularga muhtojlik kelishida foydalaniladi

Сув оқимининг бошқарилиши мавсумий ҳамда кўп йиллик муддатда бўлиши мумкин.Сув омбори дарё гидроузели ўзининг аҳамиятига кўра ирригация ёки гидроэнергетика, ёки мажмуавий ирригация, гидроэнергетика ва бошқа сув хўжалиги тармоқлари эҳтиёжларини бажариши учун ишлатилади. Масалан, Ўзбекистон Республикаси Қорадарёдаги Андижон сув омбор гидроузели гидроэнергетика ва суғорилиши учун ишлатилади. Унинг жойлашуви схемаси 1.3 – расмда кўрсатилган. Сув омборининг тўла сув ҳажми (сиғими) динамик, ростловчи ёки бошқарувчи (фойдали) ва фойдасиз ҳажмларга эга. Фойдасиз ҳажми сув омборнинг минимал димланган сув сатҳидан паст жойлашган сувнинг ҳажмидир. Бу ҳажм сув омборидан фойдаланишда ишлатилмайди.

• Сув оқимининг бошқарилиши мавсумий ҳамда кўп йиллик муддатда бўлиши мумкин.Сув омбори дарё гидроузели ўзининг аҳамиятига кўра ирригация ёки гидроэнергетика, ёки мажмуавий ирригация, гидроэнергетика ва бошқа сув хўжалиги тармоқлари эҳтиёжларини бажариши учун ишлатилади. Масалан, Ўзбекистон Республикаси Қорадарёдаги Андижон сув омбор гидроузели гидроэнергетика ва суғорилиши учун ишлатилади. Унинг жойлашуви схемаси 1.3 – расмда кўрсатилган. Сув омборининг тўла сув ҳажми (сиғими) динамик, ростловчи ёки бошқарувчи (фойдали) ва фойдасиз ҳажмларга эга. Фойдасиз ҳажми сув омборнинг минимал димланган сув сатҳидан паст жойлашган сувнинг ҳажмидир. Бу ҳажм сув омборидан фойдаланишда ишлатилмайди.

Қорадарёдаги Андижон сув омбор гидроузели жойлашуви схемаси: 1 – бетонлик тўғон, 2 – сув ташлагич, 3 – сув чиқарувчи иншоот, 4 – ГЕС (гидроэлектростанция) биноси.

• Қорадарёдаги Андижон сув омбор гидроузели жойлашуви схемаси: 1 – бетонлик тўғон, 2 – сув ташлагич, 3 – сув чиқарувчи иншоот, 4 – ГЕС (гидроэлектростанция) биноси.

Дарё гидроузелларидан фойдаланиш жараёнида уларга ҳаво атмосфераси, сув муҳити, тўлқинлар, шовуш ва муз, паст ёки юқори ҳарорат, атмосферадаги ёғинлар, шамол ва бўронлар, қуёш радиацияси, сейсмик кучлар ва ҳоказо омиллар таъсир этади. Ундан ташқари иншоотларини бир бирига ва уларнинг асосларига таъсири бор.

• Дарё гидроузелларидан фойдаланиш жараёнида уларга ҳаво атмосфераси, сув муҳити, тўлқинлар, шовуш ва муз, паст ёки юқори ҳарорат, атмосферадаги ёғинлар, шамол ва бўронлар, қуёш радиацияси, сейсмик кучлар ва ҳоказо омиллар таъсир этади. Ундан ташқари иншоотларини бир бирига ва уларнинг асосларига таъсири бор.
• Ҳаво атмосфераси дарё гидроузели иншоотларини бузадиган химик бирикмалар, чанг ва газ массаси билан тўлдирилган. Ҳавода мавжуд бўлган химик бирикмалар сув парчалари билан биргалигида дарё гидроузели иншоотлар механик жиҳозларнинг металлик элементларини, уларнинг олдин ўрнатиладиган қисмларини ва ҳоказо зангланишига келтиради, иншоотлар элементларида ёриқларни ташкил этади, бетонлик конструкциялар ифлослангишини ва бузилишини ҳосил этади. Шу билан биргалигида зарар келтирадиган агрессив химик бирикмалар бўлмаган ҳавонинг