Фарғона туманидаги
Download 1.33 Mb.
|
Ôàð îíà òóìàíèäàãè
|
Gazlar aralashmasi.
1. 12 g CH4 (n.sh) da 18 l sharoitga keltirilganda 12 litr CO2 dagi O atomini massasini toping. Yechimi:
18 litr ------ 0,75 mol 12 litr ------×=0,5 mol CO2 1 mol CO2-------32 g O2 0,5 mol -----------x=16 g O2 J: 16 g
2. Butan, vadorod va kislorod iborat aralashma yopiq idishda yondirildi (kislor mo'l) suv bug' kondetsatlandi, sung Idish bosimi 2, 2 marta kamaydi. Hosil bulgan aralshma LiOH eritmasidan utkazilganda bosim dastlabkiga nisbatan 5, 5 marta kamaydi dastlabki aralashmadagi kislorod hajiy ulushi qanday?
Yechimi: Demak: dastlabki gazlar aralashmasini 22 l deb olamiz 22:2,2=10 l (CO2 va O2) 22:5,5=4 l O2 ortib qoldi 10-4=6 l CO2 hosil bo'ldi 2C4H10+13O2=8CO2+10H2O 2 l ----------13 l -------------8 l 1,5 l=x-----9,75 l=x-------6 l 22-1,5-9,75-4=6,75 l (H2 va O2) 2H2+O2. 2+1=3 l 3 l--------2 l H2 -------1 l O2 6,75 l------x=4,5 l------x=2,25 l C4H10(V) 1,5 l H2 (V) 4,5 l O2(V) 4+9,75+2,25=16 l . 16 l
. 22 J: 72,73% yoki~~73%. 3. N2O va NO2 dan iborat 200 ml aralashma 400ml H2 bilan qaytarildi. Hosil bo'lgan H2O kondensatlandi. 175 ml gazlar aralashmasi qoldi. Boshlang'ich N2O ni massasi qancha? Yechimi: x. x. x N2O+H2=N2+H2O 2y. 7y. 2y 2NO2+7H2=2NH3+4H2O 400-(x+7y)+x+2y=175 x+2y=200 x=110 y=40 N2O(m) 110×44/22400=0,216 g J: 0,216 g 4. Metan va noma’lum gazdan iborat aralashmadagi metanning massa ulushi noma’lum gazning hajmiy ulushidan 6,4 marta kichik. Aralashmaning o’rtacha molyar massasi 25,6 ekanligi ma’lum bo’lsa, noma’lum gaz massasining ma’lum gaz massasiga nisbati qanchaga teng ? A) 0,571 B) 1,75 C) 7 D) 0,143 Yechimi: Nomalum gazni massasini x deb Molini y deb olamiz CH4 ni 1 mol deb olamiz 16. y
16+x. 1+y 16+x -----------=25,6 1+y x=112 g y=4 mol 4 mol-------112 g 1 mol--------x=28 g /mol 28/16=1,75 J: B
5. SO2 va SO3 ning 100 ml aralashmasiga 50 ml kislarod aralashtirildi. Reaksiyadan keyin gazlar aralashmasi tarkibidagi ortib qolgan kislarod hajmi daslabki gazlar aralashmasidagi SO2 hajmidan 3 marta kam ekanligi aniqlandi. Hosil bolgan gazlar aralashmasi hajmiy tarkibini (%) aniqlang. A) 220/3; 70/3 B) 250/3; 50/3 C) 60; 40 D) 50; 50 Yechimi: SO2 . }100 ml. +50 ml O2 SO3 2x. x. 2x 2SO2+O2=2SO3 O2(ort) 2x/3 2x=3(50-x) 2x=150+3x 5x=150 x=30 ml SO2(dast:V) 2×30=60 ml SO3(dast:V) 100-60=40 ml O2(reak:V) 30 ml 2SO2+O2=2SO3 2------------------2 60 ml---------x=60 ml SO3 SO3(hos:V) 60+40=100 ml O2(ort:V) 50-30=20 ml 100+20=120 ml aralashma SO3(V%) 100/120×100=83,333% O2(V%) 20/120×100=16,666% J: B
6. 20 litr NH3 parchalanganda uning hajmi 5/4 marta ortdi. Hosil bolgan gazlar aralashmasidagi H2 va N2 ning hajmiy ulushini aniqlang. Yechimi: . 5 20×----- =25 l hosil bo'lgan gazlar . 4 2NH3=N2+3H2 2. 1. +. 3 =4 4-2=2 farq 25-20=5 farq 2----------1 l. N2 5----------x=2,5 l 2-----------3 l H2 5-----------x=7,5 l N2 2,5 litr H2 7,5 litr 25-2,5-7,5=15 l NH3 15 litr Hosil bo'lgan gazlar tarkibi H2(V%) 2,5/25×100=10% N2(V%) 7,5/25×100=30% J:10; 30
7. 120 kPa va 27ºC da metan va karbonat angidiridi aralashmasining zichligi 1,107 g/l. Unda 10 mg elektron mavjud bo‘lsa, aralashmaning shu sharoitdagi hajmini (l) aniqlang. (me- = 1/1840 m.a.b) A) 34,8 B) 29,4 C) 31,7 D) 26,5 Yechimi: . RTd. 8,31•300•1,107 M=--------=-------------------------=23 . P. 120 16x+44y=23 x+y=1 x=0,75. y=0,25 CH4 10 ta×0,75=7,5 ta CO2 22×0,25=5,5 ta 7,5+5,5=13 ta e 1 mol uchun 1 ta e CH4 ----------1/1840 7,5 ta e---------x=0,0040755 g 1 ta e CO2 ------------1/1840 5,5 ta e------------x=0,0029887 g 0,0040755+0,0029887=0,0070642 g 0,0070642 g ----------1 mol 1×10^-2 g---------x=1,4156 mol . n R T. 1,4156•8,31•300 V=-----------=---------------------------= . P. 120 =29,4 litr J: B
8. CO va CO2 ning 100 ml aralashmasiga 100 ml O2 aralashtirildi. Reaksiyadan keyin gazlar aralashmasi tarkibidagi ortib qolgan O2 hajmi dastlabki gazlar aralashmasidagi CO2 hajmidan 3 marta ko'p ekanligi aniqlandi. Dastlabki gazlar aralshmasining hajmiy tarkibini ml mos ravishda toping. A) 80,20 B)60,40 C) 50,50 D)20,80 Yechimi: CO . }100+ O2 100 ml CO2 2CO+O2=2CO2 2x. x Dast (CO2 V) 100-2x Ort (O2 V) 100-x (100-2x)×3=(100-x) x=40 ml
CO(V) 2×40=80 ml
J: A
9. NH3 sintez qilish jarayonida reaktordagi bosim 20% ga kamaydi.Boshlang'ch aralashmadagi N2 vaH2 miqdori stexiometrik nisbatda bo'lsa reaksiyadan keyin hosil bo'lgan gazlar aralashmasining hajmiy tarkibini toping.
Yechimi: Agar dastlabki aralashmani 100 litr deb olsak 100-20=80 litr N2, H2 va NH3 Dastlabki aralashma (stexiometrik) 1:3 nisbatda yani x+3x=100
N2=25 l. H2=75 l N2+3H2=2NH3 1. + 3. 2. 4-2=2 litr kam 2 l -------1 l N2-----------3 l H2 20 l -----x=10 litr --------x=30 litr N2(V) 25-10=15 l H2(V) 75-30=45 l NH3(V) 80-15-45=20 l N2(w) 15/80=0,1875 H2(w) 4/80=0,5625 NH3(w) 20/80=0,25 J: A
10. 6 litr CH4 va etilen aralashmasi tarkibidagi C ning massasi H2 ning massasidan 3,5 marta katta bo'lsa gazlar aralashmasining molyar (gr/mol) toping. A)22 B)24 C)20 D)18 Yechimi: CH4. xC2H4 12+24x=3,5(4+4x) x=0,2 1+0,2=1,2 mol CH4(v) 1/1,2×6=5 litr C2H4(v) 6-5=1 litr . (5×16)+(1×28) M=---------------------------=18 g/mol . 5+1 J: D
Yechimi: N2 . }60+60 O2 CH4 CH4+2O2=CO2+2H2O x. 2x. x N2(V) 60-x O2(otr.V) 60-2x CO2(V) x 120-(x+2x)+x=80 x=20 N2(V) 60-20=40 ml O2 (ort.V) 60-40=20 ml CO2(V) 20 ml N2(%V) 40/80=0,5 J: 0,5.
12. Reaksiya natijasida 29,8 litr (25°C, 207,85 kPa) O2 hosil bo'lishi uchun KMnO4 ni parchalashga sarflangan issiqlik miqdorini (kkal) toping.(KMnO4, K2MnO4, MnO2 hosil bo'lish issiqliklari mos ravishda 829 kj/mol, 1184 kj/ mol va 521 kj/ mol ga teng. 1 kkal=4,184 kj). A)117,5 B)47 C)28,08 D)94 Yechimi: KMnO4. 829 kJ/mol K2MnO4. 1184 kJ/mol MnO2. 521 kJ/mol . P V. 207,85×29,8 n=----------=---------------------=2,5 mol . R T. 8,31×298 2KMnO4=K2MnO4+MnO2+O2 2•829. 1184. 521. 1mol (1184+521)-(2×829)=47 kJ 1 mol--------------47 kJ 2,5 mol----------x=117,5 kJ 4,184 kJ-------------1 kkal 117,5 kJ-------------x=28,08 kkal J: C
13. N2 va O2 ning 20 litr aralashmasida N2 ning hajmiy ulushi 60% . Undan X litr gaz chiqarilib o'rniga shunday hajmdagi O2 qo'shildi. Oxirgi aralashma hajmiy tarkibida 45% N2 qolgan bo'lsa X ni toping. A)6 B)5 C)4 D)2 Yechimi:
. }20 l O2. 0,4--> 8 litr . N2
. O2 12-9=3 litr kamaydi 12 l N2----------8 l O2 3 litr ------------x=2 litr X=3+2. Demak X=5 J: B
14. O2 ga o'zining massasidan 38 g ga kam N2 qo'shilganda aralashmaning H2 ga nisbatan zichligi 15,25 ga teng bo'ldi Aralashtirish uchun qancha (l.n.sh) N2 olingan?
Yechimi: M=2×15,25=30,5 g/mol x+y=1
x=0,625×32=20 g O2 y=0,375×28=10,5 g N2 20-10,5=9,5 g ------------10,5 g N2 . 38 g ------------x=42 g 28 g -----------22,4 litr 42 g -----------x=33,6 litr J: C
15. O'zgarmas haroratda 4,74 gr CH4 va Ar dan iborat aralashmaning 2,24 l hajmi 1,5atm bosmni hosil qiladi. Ar hosil qiladigan bosimni (mm sim us) toping. A)660 B)741 C)336 D)410 Yechimi: . mRT. 4,74×8,31×273 M=---------=-------------------------------=31,6 . PV. 1,5×101,325×2,24 16x+40y=31,6 x+y=1 x=0,35. y=0,65 V(n) 2,24/22,4=0,1 mol 1 mol---------0,65 mol Ar 0,1 mol------x=0,065 mol 0,1 mol-------1,5×760 mm, sim.us 0,065 mol------x=741 mm.sim.us J: B 16. He ga nisbatan zichligi 2.6 ga teng CO2 va H2 gazlari aralashmasining 2 hajmiga 1 hajm X gaz aralashtirilganda hosil bolgan aralashmadagi H2 ning massa ulushi X gaznikidan 36.5% ga kam ekanligi aniqlandi. X gazni toping. Yechimi:
44x+2y=10,4 x+y=1 x=0,2. y=0,8 CO2(v) 0,2×2=0,4 litr yoki 0,7857 g H2(v) 0,8×2=1,6 litr yoki 0,143 g J(m) 0,7857+0,143=0,9286 g 0,143. x
0,9286+x. 0,9286+x x=0,76 g X gaz 1 litr--------------0,76 g 22,4 litr--------x=17 g/mol J: NH3
17. O'zgarmas bosim va 49°C haroratda 4,08 g CH4 va O2 dan iborat aralashma 3,963 l hajmni egallaydi. CH4 ning bosim ulushini toping.
Yechimi: . mRT. 4,08•8,31•322 M=-----------=-------------------------= PV. 101,325×3,963 =27,2
16x+32y=27,2
x=0,3. y=0,7 3,963/22,4=0,177 mol 1 mol-------------0,3 mol CH4 0,177 mol-------x=0,0531 mol 0,177 mol---------101,325 kPa 0,0531 mol--------x= 30,4 kPa . 30,4
101,325 J: B
18. D(Ne) =1,11 bo'lgan NH3 va NO dan aralashmaning 1/4 qimida 2,408•1023 ta atom bo'lsa NH3 ning massasini gr toping. A)1,7 B)3,4 C)5,1 D)6,8 Yechimi: M (D.Ne) 20×1,11=22,2 17x+30y=22,2 x+y=1 x=0,6 mol NH3 y=0,4 mol NO NH3. 1 mol-------4 ta atom . 0,6 mol-------x=2,4 ta NO 1 mol--------2 ta . 0,4 mol--------x=0,8 ta Jami: 2,4+0,8=3,2 ta atom 2,408/6,02=0,4 ta atom 1/4--------0,4 ta atom 1 mol------x=1,6 ta 3,2 ta -------0,6 mol NH3 1,6 ta -------x=0,3 mol NH3(m) 17×0,3=5,1 g J: C
19. CH4 va SiH4 dan iborat 12,8 g aralashmaga 6,72 litr C3H8 gazi qo'shildi. Hosil bo'lgan aralashmada 27,692•1023 ta H2 atomlari bo'lsa dastlabki aralashmadagi CH4 ning massasini toping. A)1,6 B)3,2 C)4,8 D)6,4 Yechimi: C3H8(n) 6,72/22,4=0,3 mol 0,3×8=2,4 ta H 27,692/6,02=4,6 ta H 4,6-2,4=2,2 ta H dastlabki aralashmada 16x+32y=12,8 4x+4y=2,2 x=0,3×16=4,8 g CH4 y=0,25×32=8 g SiH4 J: C
20. CH4, CO va PH3 dan iborat (n.sh) p=1,25 g/l aralashmada 12,8 g CH4 bo'lsa PH3 ning massasini gr toping. A)3,4 B)6,8 C)27,2 D)54,3 Yechimi:
28-12,8=15,2 g CO va PH3 16 g ------------1 mol CH4 12,8 g -------x=0,8 mol 28x+34y+12,8 ------------------------=28 x+y+0,8 y=1,6×34=54,4 g PH3 J: D
21. SO3 gazi parchalandi. Natijada hosil bo'lgan gazlar aralashmadagi SO3 ning hajmiy ulushi parchalanish unumiga teng bo'lsa aralashma buten-1 ga nisbatan necha foizga og'ir?
Yechimi: SO3=SO2+0,5O2 x. x. 0,5x x. 1-x
1. 1-x+1,5x x=0,45
SO3(n) 1-0,45=0,55 mol
(80×0,55)+(64×0,45)+(0,225×32) --------------------------------------------------- . 0,55+0,45+0,225 =65,3 g/mol C4H8(Mr) 56 g/mol 65,3
56 116,6-100=16,6% ga og'ir J: B
22. CH4, SiH4 va SO2 dan iborat 17,92 litr aralashma tarkibidagi CH4 ning hajmi SiH4 va SO2 hajmlari yig'indisidan 3 marta kichik bo'lsa aralashma tarkibidagi SiH4 ning massasini gr toping. (W(SO2)=0,6) A)1,6 B)3,2 C)6,4 D)9,6 Yechimi: 17,92÷22,4=0,8 mol SO2(n) 0,8×0,6=0,48 mol 0,8-0,48=0,32 mol CH4 va SiH4 SiH4(n) x CH4 (n) y 0,48+x
y x+y=0,32
x=0,12 mol SiH4
SiH4(m) 32×0,12=3,84 g J: 3,84 g Yana bir usulli SiH4 va SO2 3x CH4 x 3x+x=0,8
CH4(n) 0,2 mol SiH4 va SO2 (n) 0,6 mol SO2(n) 0,8×0,6=0,48 mol SiH4(n) 0,6-0,48=0,12 mol 23. D(He)=4,5 bo'lgan He va O2 dan iborat aralashmadan elektr uchqunlari o'tkazildi.Bunda D(He)=5 bo'lgan gazlar aralashmasi hosil bo'ldi. Parchalanish unumini % toping. A)30 B)50 C)60 D)75 Yechimi:
4x+32y=18 x+y=1 x=0,5 mol He, y=0,5 mol O2 3O2------>2O3 (4×0,5)+32(0,5-3x)+48•2x ----------------------------------------=20 0,5+(0,5-3x)+2x x=0,1 mol O2(n) 3×0,1=0,3 mol sarflandi 0,5 mol O2----------100% 0,3 mol-------------x=60% J: C
24. Yopiq reaktorda 22,4 litr NH3 parchalangandi va muvozanat qaror topdi. Bunda M(o'r)=10 g/mol bo'lgan gazlar aralashmasi hosil bo'ldi. Parchalanish unumini toping.
Yechimi: NH3(n) 22,4/22,4=1 mol 2NH3=N2+3H2 2x. x. 3x 17(1-2x)+28x+(2•3x) ----------------------------------=10 . (1-2x)+x+3x x=0,35 mol NH3(n) 2×0,35=0,7 mol sarflangan 1 mol---------100% 0,7 mol-------x=70% J: C
25. NO va N2 dan iborat 60 ml gazlar aralashmasiga havo (w(O2)=0,2) qo'shildi. Hosil bo'lgan aralashmada 10 ml O2 va 120 ml N2 bo'lsa qo'shilgan havo hajmini ml toping. A)50 B)80 C)100 D)150 Yechimi: NO. 80% N2 . }60 ml + Havo{ N2. 20% O2 Havo(V) y N2 (V) 0,8y O2 (V) 0,2y 2NO+O2=2NO2 2x. x 60-2x+0,8y=120 0,2y-x=10 y=100 ml. x=10 ml J: C
26. Vodorodga nisbatan zichligi 11 ga teng bo'lgan propan va vodorod 1 mol aralashmani qizdirilgan platina katalizatoridan o'tkazildi. Natijada sp3 gibridli orbitallar soni 1,8 barobar oshdi. Agar reaksiya tezligi 2,5mol/l min bo'lsa, reaksiya qanday vaqt oralig'ida yakunlanadi? A) 8,4 B)4,8; C) 6 ; D)7,2 Yechimi:
2) 42x+2y=22 x+y=1 x=0,5 mol y=0,5 mol C3H6+H2=C3H8 5)CH3-CH=CH2 CH3-CH2-CH3 Sp3 sp2 sp2 4 ta orbital sp3 sp3 sp3 3•4=12 ta orbital 6) 12/4=3 marta orti 7) 3 marta -----------1 mol 1,8 marta----------x=0,6 mol 2,5 mol--------------60 sekund 0,6 mol---------------x=14,4 sekund J: 14,4
Yechimi:
SO2(n) 0,8 mol SO2 0,8-0,2=0,6 mol reaksiyaga kirishishi kk 2SO2+O2=2SO3 2--------1 mol 0,6------x=0,3 mol J: 0,3 mol 28. 3 ta gazdan iborat aralashma NO va NO2 oksidlarning molyar ulushlari mos ravishda 45% va 15%. Aralashmada NO oksidning massa ulushi 23,6% bo'lsa 3-gazning molyar massasini g/mol toping. A)48 B)80 C)92 D)64 Yechimi:
NO (n) 45/10=4,5 mol NO2(n) 15/10=1,5 mol X (n) 40/10=4 mol . 30×4,5 ----------------------------------=0,236 (30×4,5)+(46×1,5)+4x x=92 g/mol J: C
A) 0,4 B) 0,65 C) 0,7 D) 0,8 Yechimi:
----------=-----------=> (1-y)(1-y) (2-1.25y)(1-1.25y) Y^2 1.5625y^2 ----------=-------- 1-2y+y^2 2-3.75y+1.5625y^2 1.5625y^2-3.125y^3+1.5625y^4= 2y^2-3.75y^3+1.5625y^4 0.625y^3=0.4375y^2 0.625y=0.4375 Y=0.7 J: C 30. 12,04*10^24 ta proton tutgan metanga ózining hajmiga teng hajmda noma'lum oddiy gaz qóshilganda aralashmadagi neytronlar soni 3,612*10^25 taga yetdi. Hosil bo'lgan aralashmaning vodorodga nisbatan zichligi qanday??? Yechimi: 120,4/6,02=20 ta P CH4 10 ta 10 ta p-------1 mol 20 ta---------x=2 mol 2+2=4 mol gazlar aralash 361,2/6,02=60 ta N CH4 1 mol ------6 ta N . 2 mol-------x=12 ta N 60-12=48 ta 48/2=24 ta 1 mol gaz. O3 (16×2)+(2×48) -------------------------=32 . 2+2 32/2=16
J:16
|
