Фарғона туманидаги

Eruvchanlik

1. Biror bir tuzning 70°C dagi eruvchanlik koeffitsiyenti uning 50°C dagi eruvchanlik koeffitsiyentidan 1,5 barobar ko’p. Agar shu tuzning 70°C dagi 290 g to’yingan eritmasi 50°C gacha sovutilganda 30 g tuz cho’kmaga tushishi ma’lum bo’lsa, shu tuzning 50°C dagi eruvchanlik koeffitsiyentini toping.

A) 30 B) 45 C) 20 D) 15

Yechim:
70°C S=1,5x

50°C S= x
-----------
0,5x

100+1,5x ----------0,5x

290 -----------30
x=30 bu 50°C
30*1,5=45 bu 70°C J: B

2. Biror bir tuzning 90°C dagi eruvchanlik koeffitsiyenti uning 60°C dagi eruvchanlik koeffitsiyentidan 3 barobar ko’p. Agar shu tuzning 90°C dagi 240 g to’yingan eritmasi 60°C gacha sovutilganda 60 g tuz cho’kmaga tushishi ma’lum bo’lsa, shu tuzning 90°C dagi eruvchanlik koeffitsiyentini toping.

A) 10 B) 30 C) 60 D) 20

Yechimi:
90°C 3x

60°C. x

3x-x=2x cho'kma massasi

3x+100. 2x

-------------=----------
. 240. 60

x=20 g 60°C uchun

20×3=60 g 90°C uchun

J: C

3. 40° C dagi CuSO4 ning to'yingan eritmasiga CuSO4 qo'shib qizdirilganda 240 gr 50% li eritma hosil bo'ldi. Eritma 40° C gacha sovutilganda 100 g CuSO4•5H2O tarkibli kristallogidrat cho'kmaga tushdi. Dastlabki eritmaga qo'shilgan CuSO4 tuzining massasini toping.
A)40 B)44 C) 72 D)36

Yechimi:
CuSO4(m) 240×0,5=120 g

CuSO4•5H2O.....CuSO4

250 g ----------------160 g
100 g ---------------x=64 g

240-100-64=84 g SUV

120-64=56 g tuz

56+84=140 g eritma

84 g H2O---------56 g CuSO4

120 g ------------x=80 g CuSO4

Qizdirilgan eritmada 120 g CuSO4 erigan

120-80=40 g CuSO4 qo'shilgan

J: A

4. 40° C dagi CuSO4 ning to'yingan eritmasiga CuSO4 qo'shib qizdirilganda 240 g 50% li eritma hosil bo'ldi. Eritma 40°C gacha sovutilganda 100 g CuSO4•5H2O tarkibli kristallogidrat cho'kmaga tushdi. Dastlabki eritmaning massa ulushini (%) toping.

A)40 B)44 C)72 D)36

Yechimi:
CuSO4(m) 240×0,5=120 g

CuSO4•5H2O.....CuSO4

250 g ----------------160 g
100 g ---------------x=64 g

240-100-64=84 g SUV

120-64=56 g tuz

56+84=140 g eritma

84 g H2O---------140 g Em

120 g ------------x=200 g

84 g ------------56 g CuSO4

120 g------------x=80 g

80×100/200=40%

J: A

5. ) Atomlar soni teng bo'lgan saxaroza va suv 25°C da aralashtirilganda 360 g cho'kma va 2700 g to'yingan eritma hosil bo'ladi. Hosil bo'lgan to'yingan eritmadagi saxaroza va suv massalarini gr toping.

A)1350;1350 B)1500;1200 C)1134;1566 D)1410;1290

Yechimi:
C12H22O11. xH2O

45=3x
x=15

C12H22O11+15H2O

2700+360=3060 g

342x+270x=3060

x=5

342×5=1710 g saxaroza

270×5=1350 g Suv

1710-360=1350 g saharoza qoladi eritmada

J: A

6. Ba(NO3)2 ning 80°C da to'yingan 300 g eritmasi 50°C gacha sovutilganda Ba(NO3)2•H2O tarkibli kristologidrat cho'kmaga tushdi. Kristologidrat tarkibidagi tuz massasini (gr) da aniqlang.
(S(50°C)=40; S(80°C)=50)

Yechimi:
50+100=150 g 80°C

150 g ----------50 g tuz

300 g ----------x=100 g tuz

40+100=140 g

40/140=0,2857

Ba(NO3)2=Ba(NO3)2•H2O

261 x. 279x

100-261x
-----------------=0,2857

300-279x

x=0,0788

Ba(NO3)2 (m) 261×0,0788=20,57 g
Ba(NO3)2•H2O (m) 279×0,0788=21,98 g

J: 20,57 g

7. 40 ⁰C dagi Ba(OH)2 ning 742 gr to’yingan eritmasi 20⁰C ga qadar sovutildi. Hosil bo’lgan eritmaga (n.sh) da necha litr SO3 yuttirilsa, cho’kma massasi 113,422 gr ga ortadi. Ba(OH)2 ning eruvchanliklari 85,5 gr va 34,2 gr. A. 11,2

Yechimi:

1. 
   40⁰ C 85,5+100=185,5
   
2. 
   20⁰ C 34,2+100=134,2
   
3. 
   185,5-134,2=51,3 g cho’kma
   

4. 
   185,5 g--------------51,3 g ------------------------85,5 g tuz
   

742 g---------------x=205,3 g cho’kma -------x=342 g

5. 
   m BaOH)2 342-205,2=136,8 g
   

6) Ba(OH)2+SO3=BaSO4+H2O

171x-------80x-----233x

233x=113,422

X=0,5 mol

SO3(v) 0,5•22,4=11,2 litr

J: A

8. 305 g eritma tarkibida 22 g NaOH bor. Shu eritmadan reaksiya ohiriga yetguncha CO2 o'tkazildi.Hosil bo'lgan moddaning shu sharoitdagi eruvchanligi 6,6 g ga teng. Cho'kmaning massasini g toping. ( konsentrlangan NaOH eritmasi orqali CO2 o'tkazilsa o'rta tuz hosil bo'ladi.)

A)27,5 B)10,08 C)21,2 D)29,4
Yechimi:
305 g----------100%
22 g ----------x=7,21% demak suyultirilgan

x=24,2---22 g--------x=46,2 g

CO2 + NaOH = NaHCO3
44g-------40 g----------84 g

305+24,2=329,2 g umumiy eritma

329,2-46,2=283 g suv

H2O 100 g ------------6,6 g tuz eriydi

283 g-----------------x=18,684 g tuz

46,2-18,684=27,522 g tuz cho’kmaga tushdi

J: 27,5 A

9. Magniy nitratning 40⁰C da bo’lgan 40% li 400 g (p=1,33 g/ml) to’yinmagan eritmasi bilan 90⁰C da bo’lgan 60% li 640 g (p=1,6 g/ml) to’yinmagan etirmasi aralashtirildi. Olingan eritma 25⁰C gacha sovitildi va har bir gradus sovutilganda o’rtacha 16 g bir xil tarkibli Mg(NO3)2•nH2O cho’kmaga tushdi. n qiymaini aniqlang. (S(25⁰C)=70 g Mg(NO3)2)

Yechimi:
400/1,33=300 ml
400*0,4=160 tuz. 40C
640/1,6=400 ml
640*0,6= 384 tuz. 90 C
40C. (90-x) --300
x
90C. (x-40)------400
90-x. x-40
---------=-----------
300. 400
x=68,57. gradus
68,57-25=43,57 ga kamayadi
1c--------------16
43,57--------=697 g chokma
640+400=1040 eritma
1040-697=343. h/ b erit
160+384=544 jamu tuz
343*70/170=141,23 tuz qolgan
544-141,23=402,76 tuz chokma
697-402,76=294,23
402,76----------294,23 suv
148---------------=108/18= 6 mol suv

10. Ba(NO3)2 ning 80⁰C da to’yingan 300 gr eritmasi 50⁰C gacha sovutilganda Ba(NO3)2•H2O tarkibli kristallogidrat cho’kmaga tushdi. Kristallogidrat massasini (gr) aniqlang. (S₍₅₀₎=40; S₍₈₀₎=50) J: 22

Yechimi:
50+100=150 80°da

40+100=140 50° da
50/150=0.3333
300*0.3333=100g tuz
40/140=0.2856
100-261x
0.2857=--------------
300-279x
X=0,078824

Ba(NO3)2•H2O (m) 279•0,078824=22 g

J: 22
11. 20 ℃ da 41g 2CuSO4*5H2O kristallgidrati cho'ktirib 32% li eritma hosil qilish uchun 35℃ da 241g suvga necha gram CuSO4*5H2O eritish kerak.?
A 250. B 200. C 300. D 350

Yechimi:

160x-32
----------------------=0,32
241+250x-42

x=1,2

CuSO4•5H2O(m) 250×1,2=300 g

J: C

12.