Farg‘ona politexnika instituti “Iqtisodiyot” kafedrasi “Mehnat iqtisodiyoti” fanidan

Respublika iqtisodiyotida malakali kadrlar

(Tayanch iboralar:malakali kadrlar tayorlash siyosati, malakali kadrlarga bo‘lgan talab, chet davlatlarda tayorlash, respublikada yoshlar siyosati)
Javob
O'zbekiston Respublikasi iqtisodiyoti malakali kadrlar tayyorlash siyosatini amalga oshirmoqda. Bu siyosat o'zbekiston iqtisodiyotini modernizatsiya qilish va o'zini dunyoda baholashga qaratilgan. Respublikada malakali kadrlarga bo'lgan talab kuchli, chunki ular iqtisodiyotni rivojlantirish va uning qishloq xo'jaligida yangi tiklovlar yaratishga muhim ahamiyat kasb etadi. Chet davlatlarida ham malakali kadrlar tayyorlash siyosatlari bor, lekin ularning turlari va usullari o'zbekiston siyosatidan farq qiladi. Yoshlar siyosati ham o'zbekiston respublikasida qadr-qimmat baholangan va yoshlarning malakali kadrlar sifatida tayyorlanmalarini rivojlantirishga qaratilgan.

84. 
    Yashirin, mavsumiy va texnologik ishsizlar va ularning muammolari.
    

(Tayanch iboralar: Ishsizlik turlari; sabablari; muammolar; hal etish yo‘llari)
Javob
Yashirin, mavsumiy va texnologik ishsizlik - bu yashirilgan, mavsumiy va texnologik jihatdan ishga moyul olmaydigan kishilardir. Bu ishsizlik turlari ikki qismdan iborat: qat'iy va relativ. Qat'iy ishsizlik - shaxsning ishga moyul bo'lmasligi sababli kelib chiqadi, chunki uning ijtimoiy va iqtisodiy sabablari mavjud. Relativ ishsizlik - ishga moyul bo'lgan shaxsning ishi va uning mehnat qiymati orasida musobatlar borligi sababli kelib chiqadi.

Ishsizlikning sabablari:

• 
  Ekonomik davomatlar (san'at, xususiyot, xarajatlar);
  
• 
  Texnologik inkor po'lat (robotika va AI-ning ishga moyul bo'lgan insonlar orqali ishlamasligi);
  
• 
  Dastlabki ishga moyul bo'lgan shaxslarning ijtimoiy va iqtisodiy va ijtimoiy inkor po'latlar.
  

Ishsizlikning muammolari:

• 
  Sotsial muhitda ishsizlik ortidan tushgan shaxslarning xotirjamligi va qiyinchiliklar;
  
• 
  Ehtiyoj va qobiliyatlarini tushunish yo'li bilan bog'liq muammolar;
  
• 
  Ishga moyul olmaydigan shaxslarning ijtimoiy va iqtisodiy qarama-qarshiliklar, xalqaro mustaqilik;
  

Ishsizlik hal etish yo'llari:

• 
  Texnologik innovatsiyalarning oshirilishi va ishlab chiqarish;
  
• 
  Ishga moyul bo'lgan shaxslarning kompyuter va texnologik tajribalarini oshirish;
  
• 
  Ishga moyul bo'lgan shaxslarning o'z foydalanishi va o'zgartirishlarini oshirish;
  
• 
  Qonunchilik takliflari va xususiy programmalar tuzish.
  

84.