Фармацевтика иқтисодиёти

Тижорат харажатлари —
маҳсулотни сотиш ва хизмат
кўрсатиш учун харажатлар бўлиб, уларга:
— қадоқпаш учун харажатлар. идиш ва идиш материаллари қиймати, 
товарларни қадокдаш билан банд бўлган ишчилар маоши;
— савдо корхоналарида — товарларни омборхоналарда сақлаш, 
сотиш 
учун тайёрлаш, реклама витриналарини тайёрлаш ва товарларнинг 
савдосини оширадиган бошқа тадбирлар учун харажатлар, 
шунингдек, савдо қилиш учун ва товарларни етказиб бериш 
учун харажатлар;
— ишлаб чиқарилган ва сотиб олинган маҳсулот учун харажатлар, 
божхона божи ва бошқалар;
— м аҳсулотни с е р т и ф и к а т л аш , бож хона д е к л а р а ц и я с и н и
расмийлаштириш учун ва республикадан ташқарига маҳсулотни 
сотиш учун тўловлар;
— шартномаларни тугатиш ва бекор қилиш бўйича маркетинг 
хизматлари;
— ҳайъат йиғимлари, товар ўтказувчилар, воситачилар, ташқи савдо 
уюшмаларига тўланадиган, товар ва маҳсулот экспорти учун 
лицензия опиш учун харажатлар;
— реклама ва кўргазмаларда қатнашиш учун харажатлар, шартнома 
ёки бошқа ҳужжатлар асосида мижозлар ёки воситачиларга бепул 
ва қайтариб олинмасдан бериладиган товар намуналари қиймати, 
шу каби бошқа харажатлар;
— ички ва ташқи товар бозорларини ўрганиш учун харажатлар, 
рақобатбардош ишлаб чиқарувчилар ҳақида маълумотлар тўплаш 
ҳамда қайта ишлаш билан шуғулланувчи ишчилар маоши, 
маркетинг тскширувчилари учун адабиётлар қийматм, бошқа 
маркетмнг билан шуғулланувчи ишчи ва хизматлар бўлими 
харажатлари:
— сотилган тоиар ва маҳсулотларни кафолат хизмат кўрсатиш учун 
ҳамда кафолат таъмирлаш учун харажатлар;
— савдо корхоналаридаги ишчилар меҳнатига ҳақ тўлаш учун
308

---

харажатлар, буларга асосий ва қушимча иш ҳақи, турли устама 
тўловлари, кассирларга, юк ташувчи ва бошқа ходимларга товарлар 
сотилиши билан боғлиқ равишда бериладиган мукофотлар учун;
— шубҳали қарзлар учун харажатлар.
Савдо харажатларини таснифи корхона фаолиятини ўзига
хослигидан келиб чиқиб, корхона томонидан ўрнатилади.