Bosh miya po‘stlog‘i anatomik va gistologik tuzilishi. Bosh miya qobig‘i. Qadoq tanasi. Bosh miya yarim sharlarinini o‘rganish usullari (psixologik va klinik) I.M.Sechenovning "BOSH MIYA REFLEKSLARI" kitobining ahamiyati. SHartli reflekslarni o‘rganishda Pavlovning ob’ektiv metodi.SHartli va shartsiz reflekslarning tafovuti ularni klassifikatsiyasi, komponentlari va hosil qilish qoidalari.SHartli refleks signallari,biologik ahamiyati. Tashqi va ichki tormozlanish. Miya po‘stlog‘ining bir faoliyatidan ikkinchi faoliyatga shartli refleks yo‘li bilan o‘tishi.Qo‘zg‘alish va tormozlanish irradiatsiyasi va koordinatsiyasi. Oliy asab faoliyati haqida. I.P.Pavlovning ta’limoti. (7 soat) Adabiyotlar: 1,2,3
№
| | Bajariladigan tajriba | Soat |
1.
|
Kirish. Fiziologiya va anatomiya fani, provizorlar uchun ahamiyati. Laboratoriya darslarida ishlatiladigan asbob-uskunalar. Hujayra. Embriologiya elementlari.
|
Kimograf, shtativ, EKG, EEG, mikroskop-ish printsiplari bilan tanishish. hujayra, mulyajlar va embrionlar rivojlanishini ifodalovchi jadvallar.
|
3
|
2.
|
To‘qimalar tuzilishi, xossalari va vazifasi.
|
Mikroskopda to‘qima preparatlarini ko‘rish. Reflektor yoyi. To‘qima va qo‘zg’aluvchan to‘qimalarni bajada kuzatish.
|
3
|
3.
|
Tayanch-xarakat tizimi. Xususiy osteologiya. Xususiy miologiya. Dars muzeyda olib boriladi.
|
Skelet, mushak. Mulyajlar bilan dars olib boriladi.
|
3
|
4.
|
Qon va limfa. Qonning fizik-kimyoviy xossalari. Qonning shaklli elementlari. Qon plazmasi. Limfa.
|
Sali gemometrida gemoglobin miqdorini anilash. Panchenkov asbobida EChT aniqlash, shaklli elementlarini sanash.
|
3
|
5.
|
Gemostaz mexanizmlari. Qon guruxlari. Rezus - faktor. Qon tomirlari tuzilishi. Arterial bosim, puls. Gemodinamika qonuni.
|
Miloni tajribasi (qon ivishi) yordamida qon ivishini kuzatish. Rezus-faktor. Kapillyaroskopiya. Qon bosimini Korotkov va Riva – Rochchi usullarida o‘lchash. Sekundomerda pul’sni sanash.
|
3
|
6.
|
Qon aylanish tizimi. Yurak, tuzilishi vazifasi.” Bor yoki yo‘q qonuni”. Ekstrasistoliya va kompensator pauza.
|
Mulyajlarda yurak tuzilishini o‘rganish. Baqada mexano-kardiogrammani yozib olish. Stannius tajribasi. Danini-Ashner va Golts refleksini ko‘rish.
|
3
|
7.
|
Nafas. Nafas olish a’zolari tuzilish va vazifasi. Tashqi va ichki nafas olish. Nafas olish va chiqarish.
|
Mulyajlarda nafas a’zolari tuzilishini o‘rganish. Mexanopnevmografiya o‘tkazish. Spirometriya usulida O‘TS ni aniqlash. Donders tajribasini bajarish.
|
3
|
8.
|
Ovqat hazmi. Me’da-ichak yo‘lining tuzilishi. Og‘iz bo‘shlig‘ida, ovqat hazmi, me’da. Me’da sekretsiyasi tekshirish usullari. Basov hamda I.P.Pavlov ishlari. Hazm shirasining tarkibi.
|
So‘lak va me’da shirasi ta’sirida hazmlanish tajribasini bajarish. So‘lakning fermentativ ta’sirini o‘rganish. Me’da shirasini fermentativ ta’sirini o‘rganish.
Qizilo‘ngach kipriksimon epiteliysining harakatini baqalarda ko‘rish
|
3
|
9.
|
Ichaklarda hazmlanish. Jigar, me’da osti bezi.
|
Mulyaj va jadvallarda me’da-ichak yulida a’zolarini tuzilishini o‘rganish. Ovqat moddani qonga so‘rilishi. Kapilyaroskopiya. Baqa me’dasiga fistula qo‘yish. Magnus tajribasida baqa ichak xarakatini kuzatish
|
3
|
10.
|
Modda va energiya almashinuvi. Ovqatlanish. Termoregulyasiya. Kalorimetriya.
|
Jadvallar yordamida asosiy almashinuvni aniqlash va Xolden apparati bilan tanishish. Ovqat ratsionini tuzish.
|
3
|
11.
|
Ajratish tizimi. Buyraklar, Siydik, ter, ayruv a’zolari tomonidan ajraladigan ekskretor moddalar.
|
Mulyajlarda buyrak tuzilishini o‘rganish. (teri, o‘pka, ichak, va buyrak tuzilishini solishtirish). ADG xaqida.
|
3
|
12.
|
Ichki sekretsiya bezlari. To‘qima gormonlari. Erkak va ayollar jinsiy a’zolari tuzilishi vazivasi.
|
Mulyaj va jadvalardan foydalanish. Adrenalin gormonini yurak faoliyatiga ta’sirini o‘rganish.
|
3
|
13.
|
Mushaklar fiziologiyasi. Qo‘zg‘aluvchan to‘qima. Qo‘zg‘aluvchan to‘qimalar membranasi.
|
Mulyaj va jadvallar. Nerv-mushak preparatini tayyorlash. Mushakni vositali va vositasiz ta’sirlash. Yakka qisqarish, tetanik qisqarish. Mushak qisqarish amplitudasini ta’sir kuchiga bog‘liqligini tahlil qilish.
|
3
|
14.
|
Asab tizimi. Asab xujayrasi, to‘qimasi. Markaziy asab tizimi.
|
Tyurk tajribasi. Refleks vaqti va reflektor yoyini analiz qilish. Refleks vaqtini ta’sirot kuchiga bog‘liqligi. (Xar xil eritmalar).
|
3
|
15.
|
MAT to’mizlanish I.N.Sechenov. Tormozlanish va qo‘zg‘aluvchanlik.
|
Nerv sistemasiga tormozlovchi xloroform va qo‘zg‘atuvchi Strixnin moddalari ta’sirini kuzatish (xayvonlar, kalamush yoki baqa).
|
3
|
16.
|
Vegetativ va periferik asab tizimi. Xayot faoliyati jarayonlarining vegetativ asab tizimi tomonidan idora etilishi.
|
Parabioz. Reobaza. Xronaksiya. Golts tajribasi.
|
3
|
17.
|
Sezgi a’zolari. Ko‘ruv va eshituv a’zolari tuzilishi va faoliyati. Teri sezuvchanligi. Xid va ta’m bilish.
|
Mulyajlar, jadvallar yordamida ko‘z o‘tkirligi va ko‘ruv maydonini aniqlash. Tovush to‘lqinlarini fazoda tarqalishini kuzatish. Moriotta tajribasi. Veber ususli.
|
3
|
18.
|
Oliy asab faoliyati. Katta yarim sharlar po‘stlog‘ining fiziologiyasi. Shartli refleks. Miya po‘stlog‘ida tormozlanish. Oliy asab faoliyatining tiplari. Uyqu fiziologiyasi.
|
T-va boshka labirintlar yordamida shartli reflekslarni xosil qilish. Po‘stloq roli va po‘stloqdagi vaqtincha aloqa haqida. Dars mulyajlardan foydalanib olib boriladi.
|
3
|
