асбоб эмас, унинг туйғулари бор, унда соғлом фитрат бор, унда
ҳам яхши, ҳам ѐмон табиат бор. Яна бизнинг энг катта
муаммоларимиздан бири, биз мана шу ўзимиз тарбия қилаѐтган
фарзанд бизнинг қўлимизга келганда қандай ҳолатда эканлигини
билмаслигимиз. У бизга қанақа ҳолатда берилди, яъни кўпинча
болалар ҳеч нарсани тушунмайди, англамайди, жавоб бера
олмайди, деб ўйлаб қолишлигимиз ҳам бизнинг хатомиздир.
Кундан-кунга катта бўлади ва секин-секин мен айтаман,
ўрганади, мендан эшитиб гапиради, деган тушунчадан хато
бошланади. Чунки, Аллоҳ Таоло бизга уни соғлом фитрат билан
берди. Шундай соғлом фитратки, у шу фитрати билан Аллоҳ
бутун Роббил аъламин, Яратувчи Зот эканлигини ва ибодат
қилиш У Зотга эканлигини англашдан бошлаб, то Уни улуғлаш,
ибодат қилиш, Аллоҳ Таоло бизга мана шу нарсаларни қабул
қилишга тайѐр ҳолатда қилиб берди. Лекин ана шу соғлом
фитратнинг ичида учта нарса бор:
1. Мусалламаат – изох талаб қилмайдиган нарсалар.
2. Мустаҳсанаат – яхши кўрилган нарсалар.
3. Мустақбаҳаат – ѐмон кўрилган нарсалар.
Исботсиз асос қилиб олинадиган қоидалар, ҳеч қандай сўзсиз
қабул қилинадиган қоидалар. Яъни, фитрат деганда биров
айтмаса ҳам, ўргатмаса ҳам, ўзи билиб кетаверадиган нарсаларга
мусалламат дейилади.
Ёқимли, яъни инсон ўз-ўзидан яхши деб билиб
кетаверадиган, бу ҳам ўргатилмайди ва ўз-ўзидан ѐмон деб
билиб кетаверадиган нарсалар бор.
Масалан, ҳали бир ѐшга етмаган болани турса, орқасидан
битта урсакда, йўқ сени ҳеч ким урмади, десак, у бу нарсани
қабул қилмайди, қаноатланмайди, албатта, кимдир урди, дейди.
Do'stlaringiz bilan baham: |
